Antoni Petruszewicz
Z Wikipedii
Antoni Petruszewicz (ur. 18 stycznia 1821 w Dobrzanach, powiat stryjski, zm. 23 września 1913 we Lwowie), polski duchowny greckokatolicki, kustosz Kapituły Metropolitalnej Grecko-Katolickiej we Lwowie, historyk, członek Akademii Umiejętności w Krakowie.
Był synem Stefana (duchownego greckokatolickiego). Uczęszczał do gimnazjum w Stryju, w latach 1841-1847 studiował w Seminarium Duchownym w Stryju; tamże otrzymał święcenia kapłańskie w 1847. Pracował w Przemyślu, a od 1862 był kustoszem kapituły lwowskiej. Był również kanonikiem kapituły warszawskiej oraz posiadał mandat poselski na sejm i do Rady Państwa w Wiedniu. Współpracował z ruchem narodowym Ukraińców. Od 1872 był członkiem czynnym Akademii Umiejętności w Krakowie (późniejszej PAU).
W pracy naukowej zajmował się historią średniowieczną cerkwi prawosławnej, filologią wschodniosłowiańską oraz edytorstwem. Prowadził obszerne badania archiwalne dziejów Kościoła prawosławnego w Galicji, Rumunii i na Bukowinie. Opracował słownik porównawczy języków słowiańskich. Przygotował do edycji Akti otnosjaszczejsia k istoryi Jużno-Zapadnoj Rusi (1868), Lwowskaja Letopis r. 1498 po 1649 (1868), Sobornoje posłanije ruskoho duchowenstwa i mirjam k rimskoju Papje Sikstu IV, pisannoje iz Wilny 14 Marta 1476 (1870), Wołynsko-Halickaja Litopis (1205-1292) (1871), Putnik o grade Ierusalime (1872), Zbiorowy Halicko-Ruski Latopisiec od 1600 do 1700 roku (1874), rękopisy dzieł pisarzy i uczonych ukraińskich. Współpracował z pismami "Galiciana", "Galicyjski Zbiór Historyczny" i "Galicyjski Zbiór Naukowy". Ogłosił ok. 150 własnych prac, m.in.:
- Słów kilka napisanych w obronie ruskiej narodowości (1848)
- O katedralnej cerkwi Matki Boskiej i biskupach w Haliczu w XII wieku (1853-1860)
- Rys historyczny ludu polskiego (1862)
- O biskupstwie chełmskiem (1866-1868)
- Chełmskaja Eparchia i Swiatiteli jeja (1867)
- Kto bili Bolochowskie kniazja (1877)
- Kratkoje istoriczeskoje izwiestia o wremieni wwiedienia christianstwa na Galickoj Rusi (1882)
- Kritiko-istoriczeskija razsużdienia o nadniestranskom gorodzie Galicza i jego dostopamiatnostiach (1888)
- Polski korol Joann III i Moldawia (1898)
- O pierwszym związku familii u asyryjskich narodów, w szczególności u Słowian (1905)
Źródła:
- Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 3: P-Z (pod redakcją Andrzeja Śródki i Pawła Szczawińskiego), Ossolineum, Wrocław 1985
