Ekskomunika
Z Wikipedii
Ekskomunika, anatema (łac. excommunicatio, wyłączenie ze wspólnoty) - klątwa, wyklęcie.
Spis treści |
[edytuj] Kościół rzymskokatolicki
W Kościele katolickim kara kościelna (tzw. cenzura), która pozbawia osobę obłożoną ekskomuniką prawa uczestniczenia w życiu religijnym z powodu ciężkiego przestępstwa wobec jego porządku i nauki.
Wyróżnia się excommunicatio latae sententiae - wiążącej mocą samego prawa, która następuje automatycznie po czynie. Przez sam czyn katolik tak bardzo oddala się od Kościoła, że nie może być dalej uważany za jego członka.
Ekskomunika grozi między innymi za:
- znieważenie postaci eucharystycznych (Kan. 1367),
- użycie siły fizycznej wobec papieża (Kan. 1370 § 1),
- rozgrzeszenie przez kapłana wspólnika grzechu nieczystości (Kan. 1378 § 1),
- udzielenie i przyjęcie sakry biskupiej bez zgody papieża (Kan. 1382),
- naruszenie tajemnicy konklawe przez personel pomocniczy (Universi Dominici Gregis art. 78),
- symonię przy wyborze papieża (Universi Dominici Gregis art. 58) jak również za inne wykroczenia naruszające konklawe: uleganie wpływom zewnętrznym (ibidem art. 80), zmowy między elektorami (ibidem art. 81),
- bezpośrednie naruszenie tajemnicy spowiedzi (Kan. 1388 § 1),
- przeprowadzenie lub dobrowolne poddanie się aborcji (Kan. 1398),
- apostazję (Kan. 1364 § 1),
- herezję (Kan. 1364 § 1),
- schizmę (Kan. 1364 § 1).
W pierwszych sześciu wypadkach z kary może uwolnić Stolica Apostolska. W pozostałych wypadkach chodzi o tzw. kary kościelne niezastrzeżone dla Stolicy Apostolskiej. Oznacza to, że od tej kary może również uwolnić biskup ordynariusz oraz upoważnieni księża (w Polsce kanonicy i penitencjarze kościoła katedralnego lub kolegiackiego).
Drugi rodzaj ekskomuniki to excommunicatio ferendae sententiae, która następuje przez ogłoszenie przez biskupa ordynariusza. Stosowana jest jako swoisty środek przymusu. Może zostać np. nałożona w ciężkich wypadkach tzw. publicznego zgorszenia.
W średniowieczu ekskomunika była często orzekanym i brzemiennym w skutki narzędziem walki z przeciwnikami władz kościelnych. Dzisiaj jest stosowana bardzo rzadko.
Podobną karą kościelną do ekskomuniki jest interdykt.
[edytuj] Kościół prawosławny
W Kościele prawosławnym ekskomunika to odsunięcie członka od eucharystii. Może to nastąpić nawet z dość błahych powodów (np. nieodbycie spowiedzi w ciągu ostatniego roku). Celem zasadniczym ekskomuniki jest powrót ekskomunikowanego do wspólnoty eucharystycznej.
Anatema może być ogłaszana w stosunku do heretyków. I wtedy osoba taka nie jest potępiona przez Kościół, ale raczej pozostawiona sama sobie.
[edytuj] Islam
W islamie pojęciu ekskomunika odpowiada takfir.
[edytuj] Religie naturalne
Klątwa była już od najdawniejszych czasów środkiem karnym stosowanym przez kapłanów, np. u Hindusów, Babilończyków, Egipcjan czy Greków. Polegała na zakazie uczestnictwa w publicznym kulcie religijnym, później rozszerzono ją też na inne dziedziny życia społecznego - występował ostracyzm ze strony prawowiernych w stosunku do wyklętego.
