Gasherbrum I

Z Wikipedii

Współrzędne: zobacz na mapie

Gasherbrum I
Państwo	Chińska Republika Ludowa- Pakistan
Pasmo	Karakorum
Wysokość	8 068 m n.p.m.
Szerokość geograficzna	35°43' N
Długość geograficzna	76°42' E
Data zdobycia	1958
Zdobyta przez	Pete Schoening, Andy Kauffman (USA)

Gasherbrum I (Hidden Peak) - jest najwyższym z grupy siedmiu Gasherbrumów, gór leżących w paśmie Karakorum. Jest drugim co do wysokości szczytem Karakorum, po K2. W pierwszej klasyfikacji Karakorum określany był jako K5. Z wierzchołka odchodzi kilka grani, z których do najważniejszych wspinaczkowo należą grań północna, biegnąca ku Przełęczy Gasherbrum i dalej skręcająca na zachód w kierunku Gasherbruma II, oraz grań południowo-wschodnia, ku Urdok Peak (7300 m n.p.m.). Przez szczyt przebiega główna grań Karakorum, dzieląc masyw na dwie flanki: północno-wschodnią i południowo-zachodnią. Strona północno-wschodnia jest słabo poznana ze względu na trudny dostęp.

Szczyt po raz pierwszy został zmierzony przez Martina Conwaya w 1892. Conway podchodził od strony lodowca Baltoro w drodze na zachodnią grań Golden Throne (Baltoro Kangri) i górę zasłaniały mu granie Gasherbrumów V i VI, nadał mu więc nazwę ang. Hidden Peak (Ukryty Szczyt). Nazwa ta używana jest na Zachodzie i czasem spotyka się ją również w literaturze. Zgodnie jednak z przyjętą zasadą używa się określenia lokalnego, które pochodzi od słów rgasha brum, co w języku balti oznacza "Piękną Górę" lub "Świecącą Ścianę". Nazwa ta wzięła się od trzykilometrowej ściany Gasherbruma IV, jednego ze szczytów tworzących grupę Gasherbrumów.

Zanim jednak Conway nadał mu nazwę, jej "właściwa" wersja, Gusher-Brum, pojawiła się w sierpniu 1888 w "Alpine Journal". Powołując się na autorytet kapitana Goldwina Austena, gazeta przetłumaczyła ją jako ang. Sunset Peak (Wierzchołek Zachodzącego Słońca).

[edytuj] Historia podboju

W 1934 dokonano pierwszego rekonesansu pod dowództwem Güntera O. Dyhrenfurtha, który poprowadził międzynarodową wyprawę. Alpiniści weszli wówczas na okoliczne siedmiotysięczniki, ale wierzchołka Gasherbruma I nie osiągnęli. Kolejna była wyprawa francuska, która odbyła się w 1936, a jej celem był podbój Karakorum. Była to pierwsza wyprawa francuska w góry wysokie i himalaiści przygotowali się do niej solidnie (transportowano 14 ton bagażu, 800 tragarzy). Ta wyprawa również musiała się poddać z powodu monsunu, który nadszedł trzy tygodnie wcześniej niż się spodziewano.

Przez kolejne dwadzieścia lat szczyt nie budził emocji - wszak do zdobycia były inne, spektakularniejsze wierzchołki w Himalajach i Karakorum. Po raz pierwszy na szczyt weszli Amerykanie, którzy dzięki refleksowi i determinacji zarezerwowali sobie możliwość atakowania Gasherbruma I. W 1957 zdobyty został Falchan Kangri i do kompletu pozostały już tylko Shisha Pangma, niedostępny z powodów politycznych, bo leżący w Chinach, Dhaulagiri - na którego już ustawiły się kolejki, i właśnie Gasherbrum I. Kierownikiem wyprawy został Nicolas Clinch, który dzięki swym organizacyjnym zdolnościom zdołał zebrać pieniądze potrzebne na zorganizowanie ekspedycji. 4 lipca 1958 pierwsi ludzie postawili stopy na drugim pod względem wysokości szczycie Karakorum. Byli to Andrew Kauffman i Peter Schoening. I znów nastała cisza, aż w końcu w 1975 roku w pięknym stylu wierzchołek osiągnęli Reinhold Messner i Peter Habeler, członkowie dwuosobowej wyprawy. Warto dodać, że podczas wspinaczki korzystali z obozu I polskiej wyprawy, która wówczas działała na Gasherbrumach II i III.

Jako pierwsi Polacy na szczycie stanęli Wojciech Kurtyka i Jerzy Kukuczka. Dokonali tego w pięknym alpejskim stylu, południowo-zachodnią ścianą.

Szczyt nie został do tej pory zdobyty zimą.

[edytuj] Zdobywcy

• 5 lipca 1958 - Andrew Kauffman i Peter Schoening (USA)
• 1975 - Reinhold Messner i Peter Habeler
• 27 lipca 1982 - wyprawa francuska

Polskie wejścia:

• 23 lipca 1983 - Jerzy Kukuczka, Wojciech Kurtyka
• 17 lipca 1984 - Jerzy Kukuczka
• 16 lipca 1990 - Wanda Rutkiewicz, Ewa Panejko-Pankiewicz
• 15 lipca 1995 - Krzysztof Wielicki, Jacek Berbeka
• 15 lipca 1997 - Ryszard Pawłowski, Piotr Pustelnik, Jacek Masełko, Józef Goździk

Kilka razy zjeżdżano z Gasherbruma I na nartach, po raz pierwszy dokonali tego uczestnicy francusko-szwajcarskiej wyprawy, którzy 27 lipca 1982 roku osiągnęli wierzchołek, po czym przypięli deski i zjechali na nartach do podstawy ściany. Trzynaście lat później tego samego dokonał Marco Car, ale tym razem na snowboardzie.