Grób Nieznanego Żołnierza

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie - widok od frontu

Grób Nieznanego Żołnierza – symboliczny grób upamiętniający bezimiennych żołnierzy poległych w obronie ojczyzny.

Początki Grobu Nieznanego Żołnierza mają swe korzenie w pierwszej wojnie światowej, w czasie której zginęły miliony żołnierzy, z których wielu nie zostało nigdy zidentyfikowanych. Kraje, które poniosły największe straty, zaczęły upamiętniać nieznanych zabitych symbolicznym Grobem Nieznanego Żołnierza.

Grób zawiera zwykle szczątki nieznanego z imienia i nazwiska żołnierza, którego prawdopodobnie nigdy nie uda się zidentyfikować. W Wielkiej Brytanii po raz pierwszy pochowano Nieznanego Żołnierza w Opactwie Westminsterskim, w 11 listopada 1920 r., a w ślad za tym groby takie zaczęły stawiać inne kraje. Groby takie upamiętniają również nieznanych żołnierzy z wcześniejszych wojen.

Ostatni Grób Nieznanego Żołnierza powstał w 1982 w Iraku i prawdopodobnie nie powstanie już żaden następny – nieporównanie mniejsze straty w konfliktach wojennych i współczesne techniki identyfikacji ofiar za pomocą DNA czynią budowę takich pomników bezcelową.

[edytuj] Grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie

Grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie, 1930

Grób Nieznanego Żołnierza w latach 30.

Płyta na mogile Cmentarza Obrońców Lwowa, z której w 1925 r. ekshumowano zwłoki żołnierza w celu złożenia w Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie

W Polsce najsłynniejszy Grób Nieznanego Żołnierza znajduje się w Warszawie, na placu marszałka Józefa Piłsudskiego. Jest fragmentem trzech środkowych arkad zniszczonego w czasie II wojny światowej Pałacu Saskiego. Powstał w 1925 roku, z inicjatywy Władysława Sikorskiego, ówczesnego ministra spraw wojskowych.

4 kwietnia 1925 w Ministerstwie Spraw Wojskowych w Warszawie pod przewodnictwem ministra Spraw Wojskowych gen. Władysława Sikorskiego oraz szefa Biura Historycznego Wojska Polskiego - historyka wojskowości gen. Mariana Kukiela odbyło się losowanie 15 pobojowisk, z których miały zostać ekshumowane zwłoki Nieznanego Żołnierza. Do losowania gen. Kukiel przedstawił następujące pobojowiska:

Pobojowisko lwowskie z listopada 1918 łącznie z pobojowiskiem nad Wereszycą, tj. Gródka Jagiellońskiego
Lida, kwiecień 1919 i wrzesień 1920
Chorupań pod Dubnem, 19 lipca 1919
Chodaczków Wielki i Nastasów pod Tarnopolem, 31 lipca i 6 sierpnia 1920
Borkowo pod Nasielskiem, 14 i 15 sierpnia 1920
Wólka Radzymińska, 14 i 15 sierpnia 1920
Sarnowa Góra między Sochacinem a Ciechanowem, 21 i 22 sierpnia 1920
Przasnysz, 21 i 22 sierpnia 1920
Komarów, 30 sierpnia 1920
Hrubieszów, 1 września 1920
Kobryń, 14 i 15 września 1920
Dytiatyn pod Haliczem, 16 września 1920
Brzostowica Murowana, 20 września 1920
Obuchowe pod Grodnem, 26 września 1920
Krwawy Bór pod Papiernią, 27 i 28 września 1920

Z tych właśnie pobojowisk, na których żołnierz polski przelewał krew, wybrano drogą losowania (wyboru dokonał ogniomistrz Józef Buczkowski, najmłodszy kawaler Orderu Virtuti Militari okręgu warszawskiego), szczątki jednego nieznanego z nazwiska żołnierza, którego zwłoki wydobyto w dniu 29 października 1925 z Cmentarza Obrońców Lwowa. Wyboru zwłok dokonała Jadwiga Zarugiewiczowa, polska Ormianka rodem z Kut nad Czeremoszem, matka dwóch poległych obrońców Lwowa, w tym jednego z bohaterów zabitych pod Zadwórzem, którego zwłok również nie można było zidentyfikować. W dniach 30-31 października zwłoki uroczyście przewieziono specjalnym pociągiem do Warszawy i 1 listopada uroczyście pochowano. Obok trumny ustawiono urny z ziemią z pozostałych pobojowisk. Po pogrzebie zapalono obok grobu wieczny znicz.

Podczas powstania warszawskiego Niemcy zburzyli Pałac Saski, zaś sam grób został uszkodzony i przysypany gruzem. Po wojnie po jego odgruzowaniu i wmurowaniu nowych tablic z nazwami miejsc bitew z okresu II wojny światowej w dniu 8 maja 1946 roku powtórnie zapalono wieczny znicz obok grobu i włożono urny z ziemią z 24 pól bitewnych. Ciekawoską jest, że widoczne obecnie fragmenty kolumn powstały po wojnie, w czasie prac nad grobem. W wyniku zniszczeń wojennych zawaliły się całe kolumny.

W dniu 18 kwietnia 1989 roku w grobie złożono ziemię pobraną z mogił oficerów polskich pomordowanych w Katyniu.

Lokalizacja: 52°14'27.55"N, 21°00'40.55"E

Warszawa, widok od tyłu

Warszawa, tablice z nazwami bitew

Warszawa, wieczny znicz

[edytuj] Inne Groby Nieznanego Żołnierza w Polsce

Grób Nieznanego Żołnierza istniał również przed II wojną światową w Sosnowcu – zawierał on szczątki żołnierza z wojny polsko-bolszewickiej 1920. Usytuowany był przed dworcem głównym na placu 11 Listopada. W 1939 grób uległ likwidacji. Płytę z grobu przechowano przez okres okupacji, po 1945, położono ją w miejscu egzekucji ostatniego dowódcy w Zagłębiu Związku Białego Orła, Stanisława Makarskiego. Po krótkim okresie płytę zdjęto. Szczątki płyty odnaleziono w wykopie w latach 90. na terenie byłego Komitetu PZPR, w czasie robót adaptacyjnych do potrzeb Banku BPH.

Grób Nieznanego Żołnierza w Krakowie znajduje się przed pomnikiem Grunwaldzkim na placu Matejki.

Grób Nieznanego Żołnierza w Łodzi znajduje się obok archikatedry św. Stanisława Kostki przy ul. Piotrkowskiej.

Grób Nieznanego Żołnierza w Częstochowie znajduje się przy al. Sienkiewicza łączącej reprezentacyjną ulicę Częstochowy – al. NMP z placem Pod Szczytem.

Grób Nieznanego Żołnierza w Brzesku przy ul. Kościuszki, nieopodal cmentarza parafialnego parafii św. Jakuba Apostoła w Brzesku, tuż obok kościoła Ducha Św.