Jan Szatowski
Z Wikipedii
| Jan Szatowski | |
|---|---|
| ' | |
 |
|
| Życie |  podpułkownik |
| Urodził się | 23 stycznia 1907 Murafa |
| Zmarł | 8 września 1988 Poznań |
| Kariera | |
| W służbie od | |
| Pełniona funkcja | dowódca 50 Pułk Piechoty |
| Główne wojny i bitwy | Wojna obronna 1939 r., Akcja Burza |
| Odznaczenia | |
   |
|
ppłk Jan Szatowski (vel Szatyński) ps. "Kowal", "Zagończyk", "Jemioła" - oficer Wojska Polskiego. Syn Albina-Macieja i Elżbiety urodził się 23 stycznia 1907 r. w miejscowości Murafa na Podolu (okolice Jampola), zmarł 8 września 1988 r. w Poznaniu.
Ukończył gimnazjum im. Vetterów w Lublinie, następnie Szkołę Podchorążych Piechoty w Komorowie koło Ostrowi Mazowieckiej. Skierowany został do 5 Pułku Piechoty Legionów w Wilnie, z którym wyruszył na wojnę we wrześniu 1939 r.
W 1939 r. na stanowisku dowódcy kompanii zwiadu walczył z Niemcami pod Wolą Wodyńską, Serockiem i Seroczynem. 13 września został ranny, trafił do szpitala wojskowego w Chełmie. 29 października przewieziony do Norymbergi gdzie kontynuowano leczenie. Przebywał w Oflagach: VII C Laufen i II C Woldenberg.
26 grudnia 1942 r. wespół z ppor. Zdzisławem Kurasiem i por. Karolem Żywocińskim podjął brawurową i udaną ucieczkę z niewoli. Pieszo, ścigani przez Niemców, dotarli do Poznania, skąd kanałami konspiracyjnymi zostali przerzuceni do Warszawy. 19 stycznia 1943 r. zameldował się w dyspozycji KG AK.
Skierowany na Wołyń, 7 marca 1943 r. zameldował się w Kowlu u Komendanta Okręgu płk. Kazimierza Bąbińskiego ps. "Luboń" - swojego dowódcy w 5 pp Leg. - gdzie objął stanowisko inspektora rejonowego organizując struktury konspiracyjne.
15 stycznia 1944 r. Komendant Okręgu Wołyń zarządził wykonanie "Burzy" i ogłosił mobilizację struktur konspiracyjnych. W rejonie koncentracji w Zasmykach zebrało się około 3.000 ludzi. Dowódcą zgrupowania "Gromada" został mjr Jan Szatowski. W marcu 1944 r. w ramach odtwarzania Wojska Polskiego przez AK stanął na czele 50 Pułku Piechoty AK w 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK jednocześnie dowodząc zgrupowaniem pułkowym "Gromada". Po śmierci ppłk. dypl. Jana Wojciech Kiwerskiego ps. "Oliwa" dowodził Dywizją w okresie 18 kwietnia - 3 maja 1944 r.
Brał udział w walkach o Kowel, Luboml. Na Polesiu walczył w rejonie Smolar, Szacka, Wielkoryty, Dywina, Małoryty. Po reorganizacji Dywizji na Lubelszczyźnie nadal dowodził pułkiem, który stoczył w ramach Akcji "Burza" boje w rejonie Parczewa i Ostrowa Lubelskiego, pod Kozłówką i Kamionką i Lubartowem.
Po rozbrojeniu przez Rosjan Dywizji 25 lipca 1944 r. w Skrobowie uniknął aresztowania. 31 sierpnia 1944 r. rozpoczął organizację struktur WiN-u na Podlasiu i Lubelszczyźnie początkowo jako inspektor rejonowy, następnie komendant Okręgu Lubelskiego.
Aresztowany 9 listopada 1946 r. przez Urząd Bezpieczeństwa został osądzony, zdegradowany i skazany na karę śmierci. Wyrok został później zmieniony na 7 lat więzienia. Karę odbył w całości w więzieniach w Rawiczu i Wronkach.
Po odbyciu kary w 1954 r. osiadł w Janowcu Wielkopolskim gdzie prowadził małe gospodarstwo rolno-warzywne. Nie przyjął propozycji MON zweryfikowania odebranego mu stopnia. Pod koniec lat 70. otrzymał rentę inwalidzką. Izolował się od otoczenia, nie założył rodziny.
Po ciężkiej chorobie zmarł 8 września 1988 r. w Poznaniu. Pochowany został na cmentarzu katolickim w Janowcu Wielkopolskim.
[edytuj] Awanse:
[edytuj] Odznaczenia:
- trzykrotnie Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari:
- za Wojnę Obronną 1939 r. (za bitwę pod Wolą Wodyńską)
- za zorganizowanie udanej ucieczki z Oflagu IIC Woldenberg
- za działalność w konspiracji, dowodzenie i osobistą waleczność podczas walk z Niemcami - trzykrotnie Krzyż Walecznych
- Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
