Parczew

Z Wikipedii

Współrzędne: 51°38' N 022°52' E

Parczew
Herb Parczewa
Województwo	lubelskie
Powiat	parczewski
Gmina  - rodzaj	Parczew miejsko-wiejska
Prawa miejskie	1401
Burmistrz	Paweł Kędracki
Powierzchnia	8,05 km²
Położenie	51° 38' N 22° 52' E
Liczba mieszkańców (2004)  - liczba ludności  - gęstość	10 352 1286 os./km²
Strefa numeracyjna (do 2005)	83
Kod pocztowy	21-200
Tablice rejestracyjne	LPA
Położenie na mapie Polski Parczew
TERC10 (TERYT)	3060713044
Miasta partnerskie	Bressuire  Francja
Urząd miejski3 ul. Warszawska 24 21-200 Parczew tel. 83 355-12-24; faks 83 355-12-26 (e-mail)
Strona internetowa miasta

Parczew to miasto w woj. lubelskim, w powiecie parczewskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Parczew. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa bialskopodlaskiego.

Według danych z 31 grudnia 2004, miasto miało 10 352 mieszkańców.

Spis treści 1 Położenie 2 Historia 3 Sanktuarium Matki Bożej 3.1 Historia obrazu 4 Gospodarka 5 Transport 6 Zobacz też 7 Linki zewnętrzne

[edytuj] Położenie

Miasto położone jest we wschodniej części województwa lubelskiego, 61 km od Lublina.

[edytuj] Historia

Parczew należy do najstarszych miast Lubelszczyzny, osada o tej nazwie istniała już w XII wieku. Prawa miejskie otrzymał Parczew w 1401 roku, z rąk Władysława Jagiełły i wkrótce zaczął się szybko rozwijać. Rozkwit miasta nastąpił głównie dzięki położeniu na pograniczu ziem Polski i Litwy, oraz na szlaku komunikacyjnym z Wilna do Krakowa. W 1413 roku na zjeździe w Horodle, Parczew został wyznaczony na miejsce zjazdów polsko-litewskich sejmów. Stał się odtąd ważnym ośrodkiem życia politycznego kraju. Tu gościli kolejno wszyscy królowie z dynastii Jagiellonów i tu zapadło dla obu krajów wiele ważnych ustaleń. Ostatni sejm parczewski odbył się w 1564 roku za Zygmunta Augusta. Parczew był siedzibą starostwa niegrodowego. Jako miasto warowne posiadał trzy bramy: Lubelską, Chełmską i Łomaską. Tuż obok miasta wznosiła się królewska rezydencja zwana Zamkiem. Na rynku stał Ratusz, miasto posiadało dwie łaźnie, cztery młyny i kilka browarów. Miało też prawo składu na sól. W XVI wieku znajdowały tu się trzy kościoły, cerkiew i synagoga, a także szkoła i szpital. Wraz z wygaśnięciem dynastii Jagiellonów następuje zanik świetności Parczewa. W czasach panowania ostatniego króla polskiego Stanisława Augusta Poniatowskiego, miasto zaczęło dźwigać się z upadku. Wzrosła liczba mieszkańców, nastąpiło ożywienie rzemiosła i handlu.

Niebawem przyszły zabory, który zahamowały rozwój miasta. Pewien wpływ na ożywienie miasta pod koniec XIX wiek, miało przeprowadzenie linii kolejowej z Lublina do Łukowa w 1898 roku. W latach międzywojennych Parczew rozwijał się powoli i przekroczył nieco 10 tysięcy mieszkańców. W latach okupacji Parczew był silnym ośrodkiem konspiracyjnym. Położone w pobliżu Lasy Parczewskie stanowiły bazę dla wielu ugrupowań partyzanckich Armii Krajowej. Dnia 22 lipca 1944 Parczew został wyzwolony przez miejscowy garnizon AK. Latem 1945 poakowski oddział Leona Taraszkiewicza "Jastrzębia" rozbił katownię UB w Parczewie (parczewski MUBP, będący oddziałem włodawskiego PUBP).

Pierwsze lata powojenne były dość trudne. Na ożywienie gospodarki i aktywność mieszkańców wpłynęło dopiero utworzenie powiatu parczewskiego w 1955 r. Wybudowano siedzibę dla urzędu powiatowego i miejskiego, przychodnię lekarską, szpital, liceum i szkoły podstawowe. W szybkim tempie rozwijało się budownictwo mieszkaniowe. Po reformie administracyjnej w 1975 r., Parczew przestał być powiatem. Stał się nim ponownie w 1999 r., a w 2001 roku Parczew obchodził swoje 600-lecie.

[edytuj] Sanktuarium Matki Bożej

ul. Kościelna 55 21-200 Parczew tel. (83) 355-06-05

Zbliżający się do Parczewa, dostrzec mogą z daleka strzeliste wieże bazyliki pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela, dumnie królujące nad miastem. Ta stara, prawie stuletnia świątynia, kryje wiele tajemnic i osobliwości. Jednak największym jej skarbem jest niewątpliwie obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem nazywany popularnie obrazem Matki Bożej z Gruszką. To właśnie ów niezwykły wizerunek przyciąga dziś do miasteczka rzesze pielgrzymów, którzy w ciszy starej świątyni powierzają swojej Matce wszystkie codzienne sprawy

[edytuj] Historia obrazu

Specjalistyczne badania wykazały, że obraz namalowany został w XVI wieku, przez nieznanego malarza, pochodzącego ze szkoły flamandzkiej. W jaki sposób znalazł się w Parczewie nikt nie potrafi dziś powiedzieć. Niektórzy twierdzą, że przywiózł go do miasta nuncjusz papieski Commendone i pozostawił w miejscowym kościele jako pamiątkę z racji przyjęcia w tym miejscu uchwał soboru trydenckiego. Brak jednak dokumentów historycznych potwierdzających tę tezę.

Pierwsza wzmianka historyczna na temat obrazu pochodzi z 1826 roku. Kronikarz parafialny zapisał pod tą datą informację o wielkim pożarze, jaki wybuchł wówczas w drewnianej cerkwi unickiej, dodając, iż ocalał z niego obraz Matki Bożej. Ocalały obraz ówczesny proboszcz nakazał umieścić w kościele farnym, następnie przeniesiono go do istniejącego w mieście kościoła Świętego Ducha, po czym zwrócono go unitom w roku 1862, to jest w chwili, kiedy odbudowana została ich świątynia. Notatki z tamtych czasów wspominają jeszcze, że w kościele Świętego Ducha obraz umieszczony był w głównym ołtarzu, posiadał dwie ramy i zasłonę oraz, że na głowie Matki Bożej i Dzieciątka znajdowały się pozłacane korony.

Ponieważ obraz był własnością unitów, nic dziwnego w tym, że jego dzieje są nader burzliwe, wszak takie są właśnie dzieje unii i samych unitów podlaskich. W roku 1867, w ramach represji po powstaniu styczniowym miejscowa cerkiew unicka została zamknięta i wraz z obrazem przekazana prawosławnym. Ów gest potraktowany został przez unitów jako "uwięzienie" Matki Bożej. Jak pisze kronikarz parafialny: "tylko ukradkiem zaglądali do cerkwi, sprawdzając, czy cudowny obraz znajduje się na miejscu"

Sytuacja uległa zmianie dopiero po wydaniu przez cara w 1905 roku specjalnego ukazu tolerancyjnego. Gwarantował on unitom swobodny dostęp do "ich Matki Bożej", bez obawy, że zostaną wpisani na listę prawosławnych. Jednak i tym razem radość czcicieli Matki Bożej nie trwała długo. Przekreślił ją wybuch pierwszej wojny światowej. Kiedy w roku 1915 do miasta wkroczyły wojska niemieckie, w parczewskim kościele zorganizowano szpital dla jeńców rosyjskich. Wszystkie zaś znajdujące się w nim przedmioty kultu wyrzucono z kościoła i złożono w kruchcie nowej, budowanej wówczas świątyni. Pośród usuniętych przedmiotów był także obraz Matki Bożej. Po zakończeniu wojny obraz powrócił do kościoła. Zawieszono go jednak w bocznej nawie, a z czasem przysłonięto chorągwiami procesyjnymi. Mimo to liczna rzesza ludzi przychodziła by modlić się do "Matki Bożej z Gruszką" i prosić ją o potrzebne łaski.

Czas jednak wyraźnie działał na niekorzyść wizerunku. Wraz z jego upływem obraz niszczał. Wreszcie nie wiadomo dlaczego został zabrany na plebanię, gdzie ozdobił wnętrze biblioteki, a potem trafił na strych. Jednak wielu miejscowych parafian pamiętało o "swojej Matce" i nawet wtedy gdy obrazu nie było w kościele, zanosiło przez Jej wstawiennictwo swoje prośby do nieba, otrzymując przy tym liczne łaski. Namacalnym dowodem tego może być choćby następujące świadectwo z czasów wojny umieszczone w parafialnym archiwum: "W czasie okupacji droga do Stępkowa była zaminowana. Niemcy dowiedzieli się o tym i razem z sołtysem zorganizowali akcję "przeciw minom". Zwerbowali trzech gospodarzy: Mariana Ignatowicza, Stanisława Borowicza i Henryka Bryka z końmi i wozami oraz dziesięciu zakładników. Gospodarze z końmi i wozami szli całą szosą jeden obok drugiego modląc się do Matki Bożej. Po pewnym czasie Niemcy upewnili się, że min nie ma. Jadąca szosą kolumna wojskowa najechała na miny, które wybuchły niszcząc niemiecki transport".

Po zakończeniu wojny obrazem zainteresował się pochodzący z Parczewa ks. Czesław Nowicki. O jego istnieniu wiedział od swojej matki, która opowiedziała mu historię tego zapomnianego wizerunku. Usłyszawszy ją ks. Nowicki postanowił odszukać w archiwum lubelskim wszelkie informacje na temat Matki Bożej z Gruszką, wypytywał też o obraz najstarszych mieszkańców miasta. W wyniku tych starań udało mu się ustalić, że znajdujący się na plebanii stary obraz - to właśnie czczony w tym miejscu od wieków cudowny obraz Matki Bożej z Gruszką. Sprawą obrazu zainteresowali się także kolejni parczewscy proboszczowie: ks. Franciszek Chwedoruk i ks. Tadeusz Ryciak. To dzięki ich staraniom możliwa była renowacja obrazu i jego powrót do głównego ołtarza kościoła parafialnego w dniu 15 sierpnia 1968 roku. Od tego momentu parafia pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela zyskała miano sanktuarium maryjnego, zaś kolejni proboszczowie starali się o jego nieustanny rozwój. Szczególnym znakiem tych starań było nadanie parczewskiej świątyni w 1989 roku tytułu bazyliki mniejszej a następnie ponowna koronacja obrazu w dniu 6 maja 2001 roku.

Nad rozwojem parczewskiego sanktuarium czuwa jego kustosz, ks. prałat Tadeusz Lewczuk.

[edytuj] Gospodarka

Ośrodek przemysłowo - usługowy.

• Huta Szkła Gospodarczego,
• Zakłady Przemysłu Spożywczego,
• Fabryka Mebli.
• Fabryka octu i musztardy - Wytwórnia Octu i Musztardy w Parczewie
• Fabryka Kabli

[edytuj] Transport

W mieście krzyżują się drogi wojewódzkie:

• 815 kierunek Lubartów-Parczew-Wisznice,
• 813 Łęczna-Parczew-Międzyrzec Podlaski,
• 819 kierunek Parczew-Dorohusk.

Parczew posiada też przystanek kolejowy na linii kolejowej: Łuków - Lublin (obecnie nie używany w ruchu pasażerskim). W komunikacji drogowej duże znaczenie mają przedsiębiorstwa PKS oraz prywatne busy, zapewniające dogodne połączenia z Lublinem, Warszawą, Białą Podlaską i Radzyniem Podlaskim.

[edytuj] Zobacz też

• Synagoga w Parczewie (ul. Piwonia 1)
• Synagoga w Parczewie (ul. Piwonia 3)

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Urząd Miejski w Parczewie,
• Powiat parczewski.
• Portal powiatu parczewskiego.