Jeziorany

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Współrzędne: 53°58'33.25" N 020°44'51.28" E

Jeziorany

Gmina
- rodzaj

Jeziorany
miejsko-wiejska

Burmistrz

Maciej Leszczyński

Powierzchnia

3,41 km²

Położenie

53° 58'33.25'' N
20° 44'51.28'' E

Liczba mieszkańców (2004)
- liczba ludności
- gęstość

3411
1000,3 os./km²

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

11-320

Tablice rejestracyjne

NOL

Położenie na mapie Polski

Jeziorany

TERC10
(TERYT)

6283614064

Urząd miejski³

pl. Zamkowy 4
11-320 Jeziorany
tel. 89 539-27-41; faks 89 539-27-60

Jeziorany (niem. Seeburg, także w wersji Seburg - później spolszczone Zybork) to miasto w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, położone nad rzeką Symsarną, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Jeziorany. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. olsztyńskiego.

Według danych z 31 grudnia 2004, miasto miało 3411 mieszkańców.

Założycielem Jezioran był biskup warmiński Herman z Pragi, który położył duże zasługi przy uregulowaniu granic biskupstwa i dominium warmińskiego oraz zasiedleniu południowej Warmii. W zastępstwie biskupa przywilej lokacyjny na prawie chełmińskim wystawił w 1338 roku kanonik braniewski Mikołaj i wójt biskupi Henryk von Luter. Zasadźcą został Henryk Wandepfaffe. Miastu przydzielono 110 włók ziemi, z tego 11 włók należało do sołtysa, 6 stanowiło uposażenie kościoła, jedną zarezerwowano jako pastwisko na potrzeby zamku, jedną przeznaczono na zabudowę miasta.

Przy rynku znajduje się gotycki kościół św. Bartłomieja z 1390 r. z wieżą dobudowaną w początkach XX wieku i cenną kołatką - jednym z rzadkich okazów sztuki odlewniczej. W miasteczku zachowały się też resztki piwnic zamku biskupów warmińskich (obecnie budynek Urzędu Miejskiego przy Placu Zamkowym) oraz gotyckich obwarowań. Przy skrzyżowaniu ulic Kopernika, Kajki i Mickiewicza kaplica, służąca obecnie jako dom pogrzebowy. Nieużywany kościół ewangelicki przy ulicy Mickiewicza. Na terenie obecnej remizy straży pożarnej znajdował się cmentarz żydowski. Zabytkowe domy przy ulicy Kajki (wjazd od strony Olsztyna). W zabudowie rynku widać pozostałości rzadko występującego rynku przelotowego, z główną ulicą (obecnie ulica Kajki) przechodzącą przez środek placu. W miejscu obecnego skweru z pomnikiem znajdował się budynek ratusza.W średniowieczu miasto posiadało trzy bramy wjazdowe. Na stokach wzgórza zamkowego znajdowały się ogrody w stylu włoskim. Szyldy sklepowe na fotografiach sprzed II wojny światowej świadczą o polskości części mieszkańców Jezioran, jednak w czasie plebiscytu nie odnotowano głosów za Polską.

W pobliżu Jezioran, koło wioski Krokowo, znajdowały się osady pruskie. Do dziś istnieje wzgórze, zwane Świętą Górą (179 m. n.p.m.), służące jako miejsce praktyk religijnych. Świadectwem pruskiej przeszłości okolic miasteczka są także nazwy okolicznych miejscowości: Kikity, Lekity, Potryty, Żardeniki. W okolicy kilka jezior. Największe z nich to Jezioro Luterskie - 691,1 ha, głębokość do 20,7 m (ośrodki wypoczynkowe w miejscowościach Kikity i Lutry), Blanki, Ławki i Pierścień. Ciekawy punkt widokowy na serpentynie drogowej w rejonie wsi Radostowo.W rejonie wioski Ustnik rozlewiska rzeki Symsarny z rezerwatem dzikiego ptactwa o powierzchni 32 hektarów (miejsce lęgowe i wypoczynkowe dla około 50 gatunków ptaków, w tym: perkoz zausznik, bekas dublet, biegus mały, rycyk północny) - możliwość obserwacji z pobliskiej drogi.