Mrągowo

Z Wikipedii

Współrzędne: 53°52' N 021°18' E

Mrągowo
Herb Mrągowa Flaga Mrągowa
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	mrągowski
Gmina  - rodzaj	Mrągowo miejska
Założono	1348
Prawa miejskie	1444
Burmistrz	Otolia Anna Siemieniec
Powierzchnia	14,8 km²
Położenie	53° 52' N 21° 18' E
Wysokość	20-200 m n.p.m.
Liczba mieszkańców (2004)  - liczba ludności  - gęstość	22 600 1478,6 os./km²
Strefa numeracyjna (do 2005)	89
Kod pocztowy	11-700 do 11-709
Tablice rejestracyjne	NMR
Położenie na mapie Polski Mrągowo
TERC10 (TERYT)	6283610011
Miasta partnerskie	Grünberg Waren Remscheid Limanowa
Urząd miejski3 ul. Królewiecka 60a 11-700 Mrągowo tel. 89 741-32-56; faks 89 741-28-74
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Strona internetowa miasta

Mrągowo (dawn.: pol. Ządźbork, niem. Sensburg) to miasto i gmina w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa olsztyńskiego.

Miasto słynie z corocznie organizowanego "Pikniku Country" i jest popularnym ośrodkiem turystycznym i wypoczynkowym na Mazurach.

Spis treści 1 Geografia 1.1 Położenie 1.2 Struktura powierzchni 1.3 Klimat 1.4 Osiedla Mrągowa 1.5 Demografia 2 Historia 2.1 Symbol Miasta 2.2 Nazwa miasta 2.3 Mrągowo jako garnizon wojskowy 3 Turystyka 3.1 Zabytki 3.2 Miejsca pamięci 3.3 Atrakcje 3.4 Baza noclegowa 4 Gospodarka 4.1 Handel 5 Komunikacja 6 Życie kulturalne 7 Edukacja 7.1 Szkoły Podstawowe i gimnazja 7.2 Szkoły średnie 7.3 Szkoły wyższe 8 Religia 9 Przyroda 9.1 Obszary chronione 9.2 Jeziora w pobliżu Mrągowa 10 Znane osobistości pochodzące z Mrągowa 11 Sport 12 Miasta partnerskie 13 Ciekawostki 14 Zobacz też 15 Linki zewnętrzne

[edytuj] Geografia

[edytuj] Położenie

Administracyjnie Mrągowo należy do województwa warmińsko-mazurskiego. W okresie 1975-1998 znajdował się w województwie olsztyńskim, natomiast do 1939 roku w granicach III Rzeszy. W administracji kościelnej Mrągowo należy do diecezji warmińskiej. Zgodnie z podziałem geograficznym leży na Pojezierzu Mrągowskim, które jest częścią Pojezierza Mazurskiego.

Mrągowo położone jest na pofalowanym terenie, ukształtowanym przez zlodowacenia, pokrytym w większości polami uprawnymi, lasami, łąkami orzaz jeziorami. W granicach miasta znajdują się cztery jeziora: Czos, Sutapie Małe, Sołtyskie i Magistrackie. Przez miasto przepływa niewielka rzeka, Dajna. Najwyższym wzniesieniem jest Góra Czterech Wiatrów 182,5 m n.p.m.

Odległości do najważniejszych miast Polski

Warszawa – 197 km

Łódź – 289 km

Kraków – 470 km

Wrocław – 460 km

Poznań – 360 km

Gdańsk – 196 km

Olsztyn – 59 km

[edytuj] Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002⁶, Mrągowo ma obszar 14,8 km², w tym:

• użytki rolne: 17%
• użytki leśne: 8%

Miasto stanowi 1,39% powierzchni powiatu.

[edytuj] Klimat

Mrągowo leży w strefie klimatu umiarkowanego. Średnia roczna temperatura wynosi 6,7ºC, średnia temperatura w lipcu wynosi +17,2ºC, a w styczniu -3,48ºC. Średnia suma opadów w skali roku wynosi od 450 do 600 mm. Występują tu wiatry zmienne z kierunków wschodnich i zachodnich, o prędkości 4 m/s.

[edytuj] Osiedla Mrągowa

Nie istnieje formalny podział Mrągowa, ale na mapach można odnaleźć następujące osiedla:

• Centrum - najstarsza część miasta. Położona w jego środkowej części. Zlokalizowanych jest tu większość zabytków.
• Osiedle Parkowe - położone w zachodniej części miasta między ulicami Brzozową, Rynkową, a linią kolejową.
• Osiedle Metalowców - położone w południowej części miasta na wzgórzu między trasą nr 16, a linią kolejową.
• Osiedle Brzozowe - położone na wzgórzu przy trasie krajowej nr 16.
• Osiedle Grunwaldzkie - położone między trasą nr 16, a jeziorem Czos.
• Osiedle Nikutowo - położone w południowej części miasta między jeziorem Sułtapie Małe, a linią kolejową.
• Osiedle Mazurskie - położone w zachodniej części miasta przy lini kolejowej.
• Osiedle Piaskowe - położone jest w środkowej części miasta między drodą Krajową nr 16, a ulicą Kolejową.
• Osiedle Młynowo - położone w północnej-wschodniej części miasta między jeziorem Juno, a granicą miasta z wsią Młynowo.
• Osiedle Medyk - położone w północnej-zachodniej części miasta między jeziorem Juno, a Leśną Drogą.
• Osiedle Słoneczne - położone w południowej części miasta.
• Osiedle Ptasie - osiedle domków jednorodzinnych

	Osiedla Mrągowa
	Centrum • Osiedle Parkowe • Osiedle Brzozowe • Osiedle Mazurskie • Osiedle Grunwaldzkie • Osiedle Metalowców • Osiedle Nikutowo • Osiedle Piaskowe • Osiedle Medyk • Osiedle Młynowo

[edytuj] Demografia

Mrągowo zaczęło rozwijać się od początku swojego istnienia. Najpierw była to niewielka nie przekraczająca 100 mieszkańców osada. Po nadaniu w 1444r przywileju lokacyjnego rozwój miasta następował znacznie szybciej. Przeszkodą były ciągłe pożary, epidemie i wojny. W roku 1541 miasto liczyło 450 mieszkańców, w 1818 1600, a w 1939 9877. Po II wojnie światowej nastąpił gwałtowny rozwój. Powstawały nowe osiedla i ulice. W latach 80 XX w. do Mrągowa przyłączono pobliską wieś Nikutowo. W roku 1970 miasto liczyło sobie 18000 mieszkańców, a w 1997 24000. W obecnych czasach następuje spadek ludności powodem są wyjazdy młodych ludzi do większych miast bądź za granicę. Obecna liczba ludności to 22600 mieszkańców.

Zmiana liczby ludności:

rok   Liczba ludności 1444 100 1541 450 1816 1 500 1837 2 302 1852 2 164 1861 2 507 1865 3 065 1867 3 137 1888 3 611 1898 4 000

rok   Liczba ludności 1910 6 129 1919 5 461 1925 7 421 1930 8 500 1933 8 757 1936 8 929 1939 9 877 1945 3 369 1948 6 300 1974 13 700

rok   Liczba ludności 1977 15 600 1982 18 000 1992 23 000 1997 24 000 2002 21 884 2004 22 600

Dane z 30 czerwca 2004²:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	21 884	100	11 283	51,6	10 601	48,4
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	1478,6		762,4		716,3

Struktura wiekowa

25% - ludność w wieku przedprodukcyjnym

61% - ludność w wieku produkcyjnym

14% - ludność w wieku poprodukcyjnym

[edytuj] Historia

Zobacz więcej w osobnym artykule: Historia Mrągowa.

Teren, na którym powstało Mrągowo nosi nazwę Galindii od nazwy staropruskiego plemienia, zamieszkującego obecną Ziemię Mrągowską.

Niedokończone badania archeologiczne w latach trzydziestych prowadzone przez archeologów z Uniwersytetu Królewieckiego potwierdziły legendę przekazywaną z pokolenia na pokolenie, że pierwsza osada znajdowała się na wyspie jeziora Czos (obecnie Półwysep Ostrów).

Od początku istnienia jak większość Galindii podlegała administracji w Szestnie, które było siedzibą wójta – prokuratora krzyżackiego pełniącego funkcję administratora z ramienia komtura bołgijskiego.

Nie zachował się dokument lokacyjny, co nie pozwala określić dokładnej daty założenia miasta. Na jednej z pieczęci miasta figuruje rok 1348. Wiadomo zaś, że w latach 1404-1407 komtur bałgijski Jan von Sayn, lokował miasto na prawie chełmińskim, a wielki mistrz krzyżacki Konrad von Jungingen nadał tej miejscowości prawa miejskie. W dniu 20 lutego 1444 roku Konrad von Ehrlichskansen w Szestnie na prośbę mieszkańców odnowił pierwotny przywilej lokacyjny miasta Mrągowa, od którego przyjęła się data nadania praw miejskich. Mrągowo podobnie jak wiele innych miast pruskich przeżywało wzloty i upadki. Palone było przez Litwinów, trawione przez liczne pożary, dziesiątkowane przez epidemię i inne kataklizmy. Jednak nadanie praw miejskich pozwalało na prowadzenie swobodnej działalności gospodarczej, chociaż odległość między Mrągowem, a Szestnem nie przekraczała 5 kilometrów. Władzę w mieście sprawował burmistrz z radą założoną z sześciu rajców, wymienionych po raz pierwszy w 1444 roku w dokumencie. Sądownictwo miejskie sprawowała ława złożona z sześciu ławników. Przywilej lokacyjny przewidywał planową zabudowę miasta w trudnych warunkach terenowych między jeziorami. W pobliżu Rynku (obecnie plac M. Kajki) był zbudowany kościół parafialny istniejący od 1409 roku. Proboszczem parafii w 1485 roku ksiądz Stanisław, niewątpliwie Polak. W pobliżu miasta znajdowała się kaplica św. Jerzego należąca do braci zakonnych. W południowej części miasta (obecnie osiedle Nikutowo) istniał duży jak na owe czasy browar miejski. W latach 1454-1466 podczas wojny trzynastoletniej Mrągowo było wiele razy grabione i niszczone. Po wojnie przypadło w państwu krzyżackiemu.

Miasto zostało w 1520 roku zdobyte i spalone przez oddziały polsko-czeskie. W roku 1527 w wyniku zniszczeń Książe Albert Hohenzollern nadał przywileje w celu złagodzenia szkód poniesionych przez miasto podczas wojny. W kolejnych latach Mrągowo nękały pożary skutkiem czego było ubożenie ludności.

W 1754 roku wybudowano nowy kościół, rozwijała się szkoła miejska podporządkowana miejscowemu proboszczowi. W latach 1719-1733 podczas wojen prowadzonych przez Prusy w mieście stacjonował 4 pułk kisjerów, w 1740 roku 3 pułk huzarów, a w latach 1746-1772 7 pułk huzarów. Od 1770 do 1792 przebywał tu 9 pułk Bośniaków (budynek w którym mieściła się ich strażnica istnieje do dziś przy pl. Kajki). W 1786 roku założono cmentarz miejski. Zbudowano spichlerz przy dzisiejszej ulicy Roosevelta. Pomimo częstych wojen w tych latach miasto wzbogacało się o nowe domy parterowe rzemieślników i wokół rynku nie było już miejsca do zabudowy. W 1812 roku przez miasto przemaszerowały wojska Napoleońskie , które dokonały wielu zniszczeń i zubożyły okolicę. Dotychczas przeważająca ilość ludności polskiej zaczęła maleć w związku z usuwaniem języka polskiego ze szkół oraz nacisku miejscowej administracji niemieckiej. Mrągowo już od dłuższego czasu było przygotowane na siedzibę powiatu.

Już w 1800 roku kilku urzędników przeniosło swoje urzędy z Szestn do Mrągowa. W 1830 roku połączono sąd miejski z sądem powiatowym w Szestnie. 1 wrześni 1818 roku Mrągowo stało się siedzibą powiatu. Pierwszym starostą był kapitan w stanie spoczynku August Lyśniewski. Starostwo mieściło się w jednym z budynków przy Rynku, który został strawiony przez pożar. Wzrastały potrzeby mieszkańców miasta i okolicznych wsi. W roku 1819 założono pierwszą aptekę aptekarza Graape (obecnie apteka pod orłem). Pomyślny rozwój miasta przerwał z 23 na 24 marca 1822 roku wielki pożar, który zniszczył ponad połowę zabudowań. Dzięki pożyczkom zaciągniętym przez rzemieślników i władze miasta z banku w Królewcu – miasto zaczęto odbudowywać i rozbudowywać w kierunku północnym. W dniu 3 sierpnia 1825 roku oddano do użytku ratusz do którego przeniosło się starostwo i sąd. W tym samym roku zbudowano również nową szkołę przy ulicy Kościelnej. W latach 30 panowały zarazy cholery na którą w Mrągowie zmarło około 40 osób. W kolejnych latach do miasta napływał ludność żydowska oraz Filiponi z okolic Wojnowa i Olecka. Przybywało również ludzi wyznania katolickiego. W 1860 roku poświęcony został nowy kościół rzymsko-katolicki. Ważnym wydarzeniem było otwarcie w dniu 1 maja 1887 roku kolei wąskotorowej łączącej Mrągowo z Kętrzynem, a w 1888 linii kolejowej łączącej Mrągowo z Biskupcem i Rucianem przez Piecki. W roku 1889 powstał gazownia nad jeziorem Czos dzięki, której ulice miast zostały oświetlone oraz koszary w których mieściła się szkoła policyjna.

W roku 1900 miasto posiadało już wodociągi i kanalizację. W 1903 roku do użytku oddano nową szkołę oraz szpital. Burmistrz Hermann Jaenike dbał o estetyczny wygląd miasta. Na jego cześć wzgórze na, którym za jego rządów wybudowano wieże widokową Bismarcka nazwano jego nazwiskiem. W 1905 roku w lesie nad jeziorem Juno wybudowano amfiteatr oraz wiele obiektów o charakterze rekreacyjnym (obecnie Park im. Słowackiego). Las, a właściwie park był oświetlony setkami kolorowych lampionów, były piękne ścieżki spacerowe, place zabaw, restauracje, a w latach trzydziestych nawet sanatorium. Nad brzegiem jeziora Juno i w parku odbywały się różne imprezy sportowe, kulturalno-rozrywkowe itp. W latach 1912-1913 oddano do użytku gmach starostwa. W czasie I wojny światowej koszary w Mrągowie zostały zajęte przez Rosjan. Po zakończeniu wojny aż do roku 1920 nie było w mieście stabilizacji, co utrudniało normalny rozwój. W dniu 11 listopada 1920 roku przeprowadzony został Plebiscyt w, którym zwyciężyli Niemcy (Plebiscyt został sfałszowany jak i na pozostałych ziemiach Warmii i Mazur). W latach dwudziestych rozpoczęto budowę reprezentacyjnych gmachów szkół średnich, domów mieszkalnych oraz hoteli. Lata II wojny światowej był wyjątkowo trudne z powodu dokonywania tzw. czystek wśród społeczeństwa pod względem lojalności wobec polityki Hitlera. Szczególnie postępowano z ludnością polską. Aresztowano i wywożono do obozów koncentracyjnych. W szczególni brutalny sposób został zabity działacz polski Julian Jaskółka. Życie kulturalne i towarzyskie zupełnie zanikło, setki młodych mężczyzn zostało wcielonych do Wermachtu. Mrągowo było miejscem obozu jeńców wojennych polskich, francuskich, włoskich i rosyjskich, miejscem obozów pracy składających się głównie z Polek i Polaków przywiezionych na przymusowe roboty. 27 stycznia 1945 roku miasto zostało zdobyte i zniszczone przez Armię Czerwoną w około 20%. W lipcu 1945 roku urząd burmistrza objął polski repatriant z Wileńszczyzny Feliks Guis, który wspólnie z pierwszym starostą Czesławem Krzewiński przywracał miasto do życia. Miejsce wyjeżdżającej ludności autochtonicznej lub ubyłej w czasie działań wojennych zaczęli zajmować Polacy z Kurpiowszczyzny, województw Centralnej Polski oraz repatrianci kresów wschodnich Polski. Pomimo, że w Mrągowie ni było działań wojennych zostało spalone tuż po wyzwoleniu. W roku 1947 roku Komisja Zmiany Nazw Miejscowości nadała dla miasta polską nazwę Mrągowo na cześć Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza.

[edytuj] Symbol Miasta

• Herb - przedstawia czarną lewą przednią łapę niedźwiedzia na białym lub srebrnym tle. Miasto używa takiego herbu przypuszczalnie od połowy XVI wieku. Widnieje on na kilku pieczęciach miejskich z 1589 r., 1736 r., 1837 r. Z herbem wiąże się pewna legenda.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Herb Mrągowa.

[edytuj] Nazwa miasta

Wokół pochodzenia pierwotnej nazwy miasta krąży wiele legnd i wiążących się z nimi hipotez. Niemiecka nazwa Sensburg lub 'Segensburg przyjęła się podczas lokacji miasta. Ludność polska napływająca w okolice Mrągowa, głównie z Mazowsza, używała zwykle spolsczonej nazwy: Ządźbork lub Ządzbork. Nazw tych używano zmiennie aż do 1947 r., do chwili nadania miastu nazwy Mrągowa dla uczczenia pamięci jednego z najwybitniejszych obrońców języka oraz polskości na Warmii i Mazurach - Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza.

Wszystkie hipotezy dotyczące żródłosłowu dawnej nazwy wiążą się z pierwszym członem Sens. Drugi człon - burg - miało w swojej nazwie wiele miast wschodniopruskich, np. Johannisburg - Pisz, i wyjaśnienie go nie sprawia wielkich trudności etymologicznych, gdyż Burg oznacza - zamek, gród, miasto. Pierwszy zaś człon jest źródłem różnych legend oraz wielu hipotez naukowych, które starają się uzasadnić znaczenie i pochodzenie całej nazwy. Podstawą tych spekulacji były nazwy Mrągowa użyte w zapisach kronikarskich i dokumentach, jak np.: Seinszburg (1348), Seynsburg (1442), Seynsborg i Sensburgk (1444), Seesburck (1527), Seenssburg (K. Henneberger) oraz Seegensburg (M. Toeppen). Opierając się na pierwszym członie przytoczonych w źródłach nazw, przyjmowano utworzenie nazwy miasta od kosy (Sense), którą - jak mówi - legenda odcięto niedźwiedziowi łapę podczas polowania, od czynszu (Zins), pobieranego z pobliskich okolic przez urzędników podatkowych, jezior (Seen), jakie wokół otaczały Mrągowo. Inna hipoteza nawiązywała do rzeki Sajny (Says, Saynfhis, Zaim, Zayenfuluss), której nazwa prawdopodbnie pochodzi z czasów sprzed lokacji Mrągowa, a jej źródłosłów zaczerpnięto z języka staropruskiego lub litewskigo. Wreszcie można snuć też domysły, że rdzeń nazwy Sensburg pochodzi od nazwiska komtura Bałgi Jana von Sayna, nadawcy praw miejskich podczas pierwotnej lokacji Mrągowa na początku XV wieku. Wszystko to są jednak przypuszczenia.

[edytuj] Mrągowo jako garnizon wojskowy

XVIII wiek

• 1719-1736 - 4 Pułk Kirasjerów,
• 1740 - 3 Pułk Huzarów,
• 1746-1772 - 7 Pułk Huzarów,
• 1770-1792 - 9 Pułk Bośniaków,

XIX\XX wiek

• 1899-1908 - 1 i 2 Batalion Piechoty Regimentu Mazurskiego,
• 1905-1914 - 6 Batalion Karbinów Maszynowych
• 1909 - 1 i 3 Batalion Piechoty Regimentu Warmińskiego
• 25 sierpień 1914-29 sierpni 1918 - 4 Pułk Ułanów i 4 Pułk huzarów-Armii Rosyjskiej
• 1946 - 1954 - 54 Pułk Piechoty Wojska Polskiego
• 1955 - 2002 - 9 Ośrodek Szkolenia Specjalistów Łączności

[edytuj] Turystyka

[edytuj] Zabytki

Ratusz - centralny punkt mrągowskiego rynku. Wybudowany został w 1825 roku i był oznaką rozwoju miasta. Wyremontowany w latch 90 jest dziś wizytówką miasta, Mieści się tu Oddział Muzeum Warmii i Mazur, swoją siedzibę mają tu także organizacje społeczne.

Strażnica Bośniacka - ryglowy budynek z ok. XVIII w. obok ratusza gdzie w roku 1790 stacjonował 9 Pułk Bośników. Obecnie mieści się tu izba pamięci, poświęcona niemieckiemu pisarzowi, urodzonemu w Pieresławku koło Piecek, Ernestowi Wichertowi.

Zabytkowe kamienice - centrum Mrągowa składa się głównie z kamieniczek, położonych przy brukowanych ulicach, co bardzo dobrze odzwierciedla klimat dawnego mazurskiego miasteczka.

Apteka ,,Pod Orłem’’ - jeden z najstarszych i najlepiej zachowanych budynków w mieście z pczątku XIX w. W 1819 założona została tu pierwsza w Mrągowie apteka, i istnieje do dziś. Na zewnętrznej ścianie budynku znajduje się figura orła.

Cerkiew prawosławna - budynek zbudowany w 1895 roku jako bożnica żydowska, która podczas Nocy Kryształowej została zdewastowana. Obecnie mieści się tu kościół prawosławny pw. Przemienienia Pańskiego. W 2000 roku odnowiono wnętrze budynku.

Kamienica rabina - zabytkowy budynek położony przy ulicy Ratuszowej, wybudowany w 1904 roku. Do 1938 roku mieszkał tu rabin żydowski.

Kościół ewangelicki - obiekt wybudowany w XVIII wieku, który był kilkakrotnie przebudowywany. Wewnątrz budynku znajduje się kruchta północna-salowa i absyda z 1753 roku. Za ołtarzem znajduje się płyta nagrobkowa z 1785 roku.

Kościół katolicki pw. św. Wojciecha - Zbudowany w stylu neogotycjim w 1860 roku. Na ziemi należącej do wdowy po burmistrzu Timniku, która po śmierci męża podarowała swoje dobra dla gminy katolickiej. Obok znajduje się budynek dawnej plebani, dziś mieści się tu kancelaria parafialna i biblioteka.

Gmach Urzędu Miejskiego - budynek reprezentacyjny z 1912 roku wybudowany w stylu neorenesansowym holenderskim. Obecnie mieści się tu Urząd Miasta, Urząd Gminy i Starostwo Powiatowe. Przed urzędem stoi pomnik patrona miasta Mrongowiusza.

Budynek sądu - neogotycki budynek z 1898 roku, zbudowany z czerwonej cegły, zaprojektowany przez architekta Krakowskiego. W latach międzywojennych za sądem mieściło się więzienie miejskie, które zostało spalone po wojnie. Przed budową sale sądowe mieściły się w ratuszu.

Wieża Bismarcka - wieża znajduje się w parku im. W. Sikorskiego, na tak zwanym Wzgórzu Jaenike. Wieża została wybudowana w 1898 roku na cześć niemieckiego kanclerza Bismarcka. Po wojnie mieściła się tu stacja radiowo-telewizyjna. Obecnie wieża nie jest udostępniona dla turystów, można ją oglądać jedynie z zewnątrz.

Zabytkowe cmentarze - położone są one przy ulicy Brzozowej - katolicki, pozostałości po ewangelickim oraz prawosławny. Katolicki powstał na zimi przekazanej przez Justyę Timnik gminie katolickiej. Obok w miejscu gdzie dziś mieści się pralnia, usytuowany był cmentarz żydowski. W 1938 został zniszczony przez Niemców, a w 1947 roku teren ten zniwelowano.

Budynki koszar - wybudowane w 1898 roku. Stacjonowały tu bataliony piechoty mazurskiej i warmińskiej, a podczas I wojny światowej wojska rosyjskie. Od 1918 roku miesciła się tu szkoła policyjna, a po II wojnie światowej do 2002 roku jednostka wojskowa. Obecnie w dawnych budynkach powstały szkoła, basen miejski i mieszkania.

Pozostałości po wiadukcie – dawny most kolejowy w Nikutowie na linii Mrągowo-Piecki–Ruciane. Most powstał w 1898 r. Budowniczym był Żyd o nazwisku Macht – słynny budowniczy linii kolejowych i mostów w Prusach Wschodnich. Wiadukt został zniszczony w 1945 roku przez Armię Czerwoną. Obecnie można zobaczyć jego pozostałości.

,,Stara Chata’’ – obecnie restauracja, jeden z najstarszych budynków w mieście. Na początku XX w. mieściły się tu żydowskie zakłady szewskie i krawieckie.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Ratusz w Mrągowie.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Synagoga w Mrągowie.

[edytuj] Miejsca pamięci

• Pomnik M. Kopernika (plac Wyzwolenia)
• Pomnik Papieża Jana Pawła II (skwer Jana Pawła II)
• Pomnik patrona miasta – Mrongowiusza (ulica Królewiecka)
• Pomnik XXXV lecia PRL (plac marszałka Józefa Piłsudskiego)
• Obelisk upamiętniający polskich i niemickich lotników (przy Hotelu Mazuria)

[edytuj] Atrakcje

• Amfiteatr nad jeziorem Czos – powstał w latach 80 XX w. Jest miejscem wielu imprez kulturalnych, m.in. ,,Piknik Country’’
• Miasteczko Mrongowile (w budowie) - miasteczko w stylu Dzikiego Zachodu.
• Plac Piłsudskiego - miejsce imprez
• Promenada i molo nad jeziorem Czos
• Wyciąg narciarski na Górze Czterech Wiatrów, czynny od stycznia 2005r.

[edytuj] Baza noclegowa

• Hotel Mercure "Mrongowia" *** (ul. Giżycka)
• Hotel "Panoramic Oscar" *** (Jaszczurcza Góra)
• Hotel "To Tu" *** (Jaszczurcza Góra)
• Hotel "Mazuria" ** (Jaszczurcza Góra)
• Hotel "Solar Palace" (Jaszczurcza Góra)
• Hotel "Eva" (Jaszczurcza Góra)
• Hotel "Huszcza" (F. Roosevelta)
• Hotel "Kowalski" *

[edytuj] Gospodarka

Głównymi dziedzinam gospodarki w mieście są przemysł spożywczy (mleczarski), drzewny (meblarstwo) i odzieżowy. Do największych zakładów Mrągowa zaliczyć można Zakłady Przemysłu Odzieżowego "Warmia", Okręgową Spółdzielnię Mleczarską oraz firmę Mazur Direkt Sp. z o.o. W samym Mrągowie największe znaczenie mają handel i usługi. Dużą rolę w gospodarce miasta odgrywa także obsługa ruchu turystycznego. Zlokalizowana jest tu Warmińsko-Mazurska Specjalna Strefa Ekonomiczna .

[edytuj] Handel

Sklepy dużych sieci handlowych w Mrągowie:

• Lidl - ul. Szkolna
• Rast - ul. Wojska Polskiego
• Biedronka - ul. M. Skłodowskiej-Curie
• Zielony Market - ul. M. Skłodowskiej-Curie
• Rast Express - ul. Bohaterów Warszawy
• Rossmann - ul. Warszawska
• MCH - os. Mazurskie, ul. Wolności

[edytuj] Komunikacja

Mrągowo położone jest na linii kolejowej Olsztyn-Ełk, powstałej w 1888 r. W mieście krzyżują się drogi prowadzące do Olsztyna, Szczytn, Augustowa, Kętrzyna i Giżycka. Działa miejska komunikacja autobusowa. Miasto nie posiada obwodnicy, ruch tranzytowy odbywa się głównymi ulicami miasta. W latach 2008-2009 ma powstać obwodnica zachodnia, a w następnych latach obwodnica południowa.

Główne drogi przebiegające przez Mrągowo:
Drogi Krajowe

• 16 Grudziądz-Olsztyn-Mrągowo-Ełk-Ogrodniki
• 59 Rozogi-Mrągowo-Giżycko

Drogi wojewódzkie

• 591 Mrągowo-Kętrzyn-Michałkowo
• 600 Mrągowo-Szczytno

Planowane

S16 Grudziądz-Mrągowo-Augustów

[edytuj] Życie kulturalne

Cyklicznymi wydarzeniami kulturalnymi odbywającymi się w Mrągowie są Mazurska Noc Kabaretowa, Międzynarodowy Festiwal Muzyki Country, zwany popularnie "Piknikiem Country", oraz Festiwal Kultury Kresowej, organizowany z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej. W czerwcu odbywają się Mrągowskie Dni Kultury. W mieście działa Centrum Kultury i Turystyki, Młodzieżowy Dom Kultury, kino "Zodiak", biblioteka miejska i pedagogiczna oraz Muzeum Ziemi Mrągowskiej. W ramach Centrum Kultury i Turystyki działają koła zainteresowań, między innymi plastyczne, taneczne, teatralne i muzyczne.

Placówki kulturalne: Centrum Kultury i Turystyki Miejska Bibliotek Publiczna Biblioteka Pedagogiczna Kino Zodiak Muzeum Ziemi Mrągowskiej

Imprezy: Mazurska Noc Kabaretow Międzynarodowy Festiwal Muzyki Country Festiwal Kultury Kresowej

[edytuj] Edukacja

[edytuj] Szkoły Podstawowe i gimnazja

• Zespół Szkół nr 1
• Zespół Szkół nr 2 im. Mikołaja Kopernika
• Szkoła Mistrzostwa Sportowego
• Zespół Szkół nr 4 im. generała Stefana "Grota" Roweckiego
• Zespół Szkół Specjalnych nr 5
• Szkoła Muzyczna I stopnia
• Gimnazjum nr 1 (OHP)

[edytuj] Szkoły średnie

• I Liceum Ogólnokształconce im. Obrońców Westerplatte
• Zespół Szkół nr 2 im. Władysława Jagiełły
• Zespół Szkół Zawodowych
• Zespół Szkół Rolniczych

[edytuj] Szkoły wyższe

• Planowane jest utworzenie filii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie lub Akademi Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańskiu.

[edytuj] Religia

W Mrągowie znajduje się:

• • 5 kościołów rzymsko-katolickich:
• pw. św. Wojciecha (ul. Królewiecka)
• pw. bł. Honorata Koźmińskiego (ul. Olsztyńska)
• pw. Matki Boskiej Saletyńskiej (ul. Słoneczna)
• pw. św. Rafała Kalinowskiego (os. Grunwaldzkie)
• pw. św. Ojca Pio (os. Mazurskie)

• • Kościół ewangelicko-augsburski (ul. Kościelna)
  • Cerkiew prawosławna pw. Przemienienia Pańskiego (ul. F. D. Roosevelta)
  • Kościół Nowoapostolski (ul. M. Konopnickiej)
  • Kościół Zielonoświątkowy (ul. Spacerowa)

[edytuj] Przyroda

Atrakcyjne położenie wśród lasów i jezior Pojezierza Mrągowskiego, a także liczne atrakcje turystyczne stawiajają Mrągowo w gronie najchętniej odwiedzanych miast latem i zimą Warmi i Mazur. W ofercie aktywnych form wypoczynku znajdują się: spływy kajakowe, wycieczki piesze i rowerowe, jazda konna. Trasy wędrówek wiodą do Kętrzyna, Sorkwit, Reszla, Świętej Lipki oraz na szlak Wielkich Jezior Mazurskich. W pobliżu miasta istnieje wiele rezerwatów przyrody i terenów chronionych. W odległości 10 km od centrum położony jest Mazurski Park Krajobrazowy.

Zieleń miejska - stanowiąca skwery zlokalizowane na terenie miasta wraz z urządzenimi i elementami małej architektury. Łączna powierzchnia zieleni wynosi 7,3 ha, która obejmuje 5,7 ha samych trawników, wymagających starannej konserwacji. Kwietniki sezonowe stanowią 235 m² i obsadzane są rokrocznie sadzonkami kwiatów. 650 m² terenu stanowią skarpy trawnikowe obsadzone, a 2 896 m² skarpy nieobsadzone. Na terenie miasta zainstalowanych jest ok. 200 sztuk ławek stałych i ok. 150 koszy stałych. Całorocznemu utrzymaniu i konserwacji podlegają dwie fontanny w mieście.

Las Komunalny (Park im. Słowackiego) - zajmuje powierzchnię 71 ha. Traktowany jest jako kompleks o założeniu parkowym. Nie prowadzi się w nim gospodarki typowo leśnej. Prace ogranicza się do cięć pielęgnacyjnych i sanitarnych drzewostanu. Nasilenie tych prac przypada na okres jesienno - zimowy. Wiosną i latem prowadzone są prace porządkowe, mający na celu przygotowanie obiektu do sezonu. Las miejski odwiedzny jest przez rzeszę turystów z uwagi na biegnące tędy szlaki wędrówek pieszych.

[edytuj] Obszary chronione

Mazurski Park Krajobrazowy Rezerwat przyrody Gązwa Rezerwat przyrody Krutynia Rezerwat przyrody Krutynia im. M. Wańkowicza Rezerwat przyrody Łuknajno

Rezerwat przyrody Pierwos Rezerwat przyrody Piłaki Rezerwat przyrody Strzałowo Rezerwat przyrody Zakręt

[edytuj] Jeziora w pobliżu Mrągowa

• Czarne
• Czos
• Głębokie
• Juno
• Kociołek
• Kot
• Marcinkowskie
• Piecuch
• Sołtyskie
• Sutapie Małe

[edytuj] Znane osobistości pochodzące z Mrągowa

• Wojciech Malajkat - aktor
• Katarzyna Herman - aktorka
• Karol Jabłoński - żeglarz
• Monika Bronicka - była żeglarka
• Przemysław Kulig - piłkarz
• Piotr Plewa - aktor kabaretowy
• Marzena Bergman - aktorka
• Bartek Królik - założyciel, basista i członek zespołu "Sistars"
• Katarzyna Tylińska - żeglarka

[edytuj] Sport

• Mrągowia Mrągowo - klub piłkarski
• Klub Żeglarski "Baza" Mrągowo
• Mrągowskie Stowarzyszenie Rowerowe "MCH"

[edytuj] Miasta partnerskie

Miasta partnerskie
Miasto	Kraj	Data podpisania umowy
Grünberg	Niemcy	12 październik 1992
Waren	Niemcy	1997
Remscheid	Niemcy	1997
Limanowa	Polska	2006

[edytuj] Ciekawostki

• W Mrągowie w 1966r. kręcono film "Kochajmy Syrenki" w którym główne role zagrali Jacek Fedorowicz i Bohdan Łazuka
• Po II wojnie światowej w Mrągowie mieszkała żona i córka M. Kajki

[edytuj] Zobacz też

• Kraina Wielkich Jezior Mazurskich
• Piknik Country
• Marcinkowo

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Mrągowo - Strona Urzędu Miejskiego
• Mrągowo, Mikołajki - Informator Lokalnej Organizacji Turystycznej "Ziemia Mrągowska"
• Mrągowska Straż Miejska - pomagamy, dbamy o porządek
• Najświeższe informacje z Mrągowa - Portal Mrągowski
• Serwis Warmia-Mazury
• Informacje o Mrągowie

• Mapy i zdjęcia satelitarne:
  • mapy i zdjęcia satelitarne (Google) w Wikimapii
  • mapa w Szukaczu
  • mapa w Mapquest (en)