Kuźmina
Z Wikipedii
Współrzędne: 49°36'00" N 022°25'00" E
Kuźmina | |
Województwo | podkarpackie |
Powiat | przemyski |
Gmina | Bircza |
Położenie | 49° 36' N 22° 25' E |
Liczba mieszkańców (2006) • liczba ludności |
480 |
Strefa numeracyjna (do 2005) |
16 |
Kod pocztowy | 37-740 |
Tablice rejestracyjne | RPR |
Położenie na mapie Polski
|
Kuźmina – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Bircza, na Pogórzu Przemyskim.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.
W Kuźminie znajduje się najgłębszy w Polsce otwór wiertniczy "Kuźmina-1", o głębokości 7541 m. Był to otwór badawczy, mający na celu zbadanie budowy geologicznej Karpat. Do krystalicznego podłoża dowiercono się na głębokości ponad 7300 m.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Pierwsza wzmianka o Kuźminie pochodzi z roku 1497; następna, z roku 1500. Pierwszą cerkiew zbudowano w 1526 roku. W XIX wieku wieś należała do Pieciorowskich. Na wschód od wsi znajdują się fragmenty fortyfikacji dworskich. Pod koniec XIX wieku wieś dziliła się na cztery części : Kuźminę górną, Margel, Kiczerę i Kamionkę zwaną również Wapienisko.
W 1938 roku wieś była widownią kilkudniowych starć ludności ukraińskiej z Kuźminy i okolic , walczącej o odebraną im cerkiew, z Polakami. Po kilku dniach starć sytuację opanowały oddziały żandarmerii ściągnięte z Dobromila, Sanoka i Przemyśla. Kilkadziesiąt osób, w tym kobiety i dzieci, zostało pobitych, a kilka zakatowano na śmierć. Cerkiew została przez władze polskie zamknięta, a udostępniły ją z powrotem wiernym dopiero okupacyjne władze niemieckie w 1941 roku.
[edytuj] Kuźmina w roku 1929
- Właściciel ziemski: Neuman Wład. (307 ha)
- Lasy-eksploatacja: Sontag H.
- Kowal: Kozioł F.
- Różne towary: Roth G., Śliwka L.
- Tartak: Langman Ch.
- Wyszynk trunków: Langman Ch.
[edytuj] Mord w Kuźminie
2 listopada 1945 w czasie ataku sotni UPA „Hromenki” zginęło 11 Polaków a 4 zostało rannych.
[edytuj] Wyznania
[edytuj] Katolicy obrządku wschodniego
W Kuźminie znajduje się drewniana cerkiew św. Dymitra, zbudowana w 1814 fundacji Woźniaków. W roku 1880 kościół liczył 90 wiernych, msze odbywały się nieregularnia. Do 1926 cerkiew podlegała greckokatolickiej parafii w Leszczawie Górnej, a potem parafii greckokatolickiej w Krecowie, po wojnie użytkowana przez rzymskich katolików.
[edytuj] Katolicy obrządku łacińskiego
W roku 1880 parafia łacińska w Tyrawie liczyła 560 wiernych z Kuźminy.
[edytuj] Demografia
- w roku 1785 mieszkało tu 103 grekokatolików, 265 rzymskich katolików i 5 Żydów.
- w 1840 i w 1859 - 250 grekokatolików,
- w 1880 - 560 katolików, 90 grekokatolików
- w 1899 - 144 grekokatolików,
- w 1926 - 320 grekokatolików
- 1929 - 924 mieszkańców
- w 1938 - 246 grekokatolików.
- (brak danych o innych mieszkańcach, do uzupełnienia)
[edytuj] Drogi krajowe
Droga 28 Zator - Wadowice - Nowy Sącz - Gorlice - Biecz - Jasło - Krosno - Sanok - Medyka.
Bircza • Boguszówka • Borownica • Brzeżawa • Brzuska • Huta Brzuska • Jasienica Sufczyńska • Jawornik Ruski • Korzeniec • Kotów • Kuźmina • Leszczawka • Leszczawa Dolna • Leszczawa Górna • Lipa • Łodzinka Górna (z Łodzinką Dolną) • Malawa (z Dobrzanką) • Nowa Wieś • Roztoka • Rudawka • Stara Bircza • Sufczyna • Wola Korzeniecka • Żohatyn