Lokacja (historia)
Z Wikipedii
Lokacja - w średniowiecznej Polsce, od XIII w. założenie nowej wsi lub miasta na prawie niemieckim, później również przeniesienie już istniejących osad z prawa polskiego na prawo niemieckie. Lokacji dokonywał zasadźca na zlecenie właściciela gruntu. Zasadźca musiał być osobą zamożną, ponieważ lokacja wymagała sporych nakładów finansowych, w zamian za to przeznaczał na swój użytek część pól uprawnych i budynków w lokowanych wsiach i miastach; często też obejmował w nich najwyższe urzędy: wójta w miastach i sołtysa we wsiach, czerpał również dochód z tytułu kar sądowych. Prawa i obowiązki zasadźcy oraz chłopów lub mieszczan regulował akt lokacyjny. Lokacja wiązała się z wytyczaniem ulic, rynku, rozmieszczeniem budynków - w przypadku miast, natomiast w przypadku wsi jeszcze z rozmieszczeniem pól uprawnych. Lokacja wsi, jeśli była to tzw. lokacja na pniu, czyli od podstaw, prócz wydzielenia poszczególnych gospodarst wymagała sprowadzenia osadników, często także przygotowania ziemi pod uprawę. Nowo lokowane miasta i wsie otrzymywały tzw. wolnizny - były to zwolnienia na określony czas od świadczeń na rzecz pana feudalnego, dlatego często w ich nazwach występuje człon "Wola" lub "Wólka" (np. Wola Bukowska). Wzorem organizacyjnym dla lokowanych miast były miasta niemieckie: Magdeburg (prawo magdeburskie), Lubeka - to ostatnie zwłaszcza dla miast Pomorza; później czerpano wzory z miast polskich lokowanych wcześniej na prawie niemieckim, np. Środy Śląskiej, Chełmna.
[edytuj] Źródła
Encyklopedia szkolna - Historia
