Marian Kenig
Z Wikipedii
Marian Mieczysław Kenig (ur. 29 lipca 1895, Warszawa - zm. 13 maja 1959, Warszawa) — ekonomista, działacz Polskiej Partii Socjalistycznej, dowódca Robotniczej Brygady Obrony Warszawy.
Spis treści |
[edytuj] Rodzina
Urodził się w Warszawie przy ulicy Gęsiej. Jego ojcem był Stanisław Jan Kenig (1864 - 1926) - fabrykant, współwłaściciel fabryki chemicznej w Strudze pod Warszawą, syn Józefa Keniga, znanego dziennikarza warszawskiego i aktorki Salomei Palińskiej. Matką Mariana była Matylda Zwolińska (1875 - 1961), córka Michała Antoniego, potomka rodziny szlacheckiej herbu Łada, właściciela fabryki odlewniczej w Pustelniku, największego zakładu ludwisarskiego w Królestwie Polskim.
Marian Kenig był najstarszym z sześciorga dzieci. Po nim na świat przyszli jeszcze Jan (1896 - 1989), Józef Antoni (1897 - 1940 w Katyniu), Zofia Salomea (1899 - 1913), Wacław Eugeniusz (1901 - 1902), Anna Julia, później Hołubowa (1903 - 1975).
Chrzest Keniga odbył się w 1896 r. w kościele Narodzenia Najświętszej Marii Panny (dawniej Karmelitów trzewiczkowych) na Lesznie w Warszawie, a jego rodzicami chrzestnymi byli babka Maria Michalina z Rogalewiczów Michałowa Zwolińska (córka Antoniego) i cioteczny dziadek Mieczysław Rogalewicz (ojciec Zdzisława Tomasza).
[edytuj] Edukacja
Marian Kenig ukończył prywatną gimnazjum Mariana Rychłowskiego w Warszawie, a potem w 1913 podjął studia na Wydziale Chemii Politechniki Lwowskiej. W latach 1913 - 1914 był członkiem organizacji młodzieży niepodległościowej "Życie" we Lwowie. Należał też do Harcerstwa Polskiego.
[edytuj] I wojna światowa
Po wybuchu I wojny światowej znalazł się w Kijowie, gdzie wstąpił do kijowskiej organizacji PPS.
W 1915 roku został wcielono do wojska rosyjskiego, gdzie ukończył kurs dla oficerów rezerwy piechoty otrzymując stopień chorążego. Następnie został dowódcą plutonu, potem kompanii na froncie rumuńskim. Zostaje kolejno awansowany w 1916 roku do stopnia podporucznika a w 1917 porucznika. W 1917 roku wziął udział w organizacji polskich wojskowych w armii rosyjskiej. Został wybrany wiceprezesem Związku Wojskowych Polaków IV Armii. Został też członkiem Naczelnego Polskiego Komitetu Wojskowego (Naczpol), jako członka zarządu Związku Polaków okręgu odeskiego.
[edytuj] Dwudziestolecie międzywojenne
W 1918 roku przedostał się do Warszawy, gdzie kontynuował studia na tutejszej Politechnice. Ożenił się w 1918 roku w Warszawie z Laurą Emilią Przedpełską, córka Waleriana, ziemianina i adwokata warszawskiego. Miał z nią dwie córki Marię (Góralową - Selecką) i Annę (Piechowiczową). Jego wnuczką jest Elżbieta Góral, artystka, była żona Krzysztofa Wodiczko i synowa Bohdana
W listopadzie 1918 roku wziął udział w rozbrajaniu Niemców (wraz z bratem Janem - obydwaj byli członkami Legii Akademickiej, późniejszego 36 pułku piechoty). Wstępuje jednocześnie do Wojska Polskiego, służąc w 36 pułku piechoty. W raz z tym pułkiem wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W 1919 roku otrzymuje awans na stopień kapitana.
W 1921 roku został odkomenderowany do udziału w akcji plebiscytowej na Górnym Śląsku, będąc początkowo kierownikiem II Referatu Kursów Wydziału Plebiscytowego dla Górnego Śląska Oddziału II Sztabu Ministerstwa Spraw Wojskowych, a następnie kierownikiem tego wydziału. Wydział ten zajmował się pomocą dla polskich organizacji i oddziałów na Górnym Śląsku. Po zakończeniu akcji plebiscytowej i III powstania śląskiego zostaje zwolniony w 1922 roku do rezerwy.
W latach 1922 - 1923 pracował w polskim konsulacie w Charkowie. Rok później podjął pracę jako nauczyciel w szkole powszechnej w Pieskowej Skale. W latach 1924 - 1925 pracował w Związku Robotniczych Spółdzielni Spożywców i w związku spółdzielni "Społem" w Warszawie. Pracował również w Kasie Chorych i Banku Gospodarstwa Krajowego. W 1925 został ławnikiem i członkiem zarządu Miasta Sosnowca.
[edytuj] II wojna światowa
W dniu 24 sierpnia 1939 został zmobilizowany i wyznaczony zostaje na zastępcę szefa cenzury wojskowej I Dowództwa Okręgu Korpusu w Warszawie. 6 września 1939 na wniosek władz PPS zostaje mianowany przez gen. Waleriana Czumę dowódcą Robotniczej Brygady Obrony Warszawy.
Po kapitulacji Warszawy zostaje osadzony w obozie jenieckim Oflagu XVIIIA w Linz a następnie w Oflagu IIC w Woldenbergu (Dobiegniew, gdzie przebywa do momentu wyzwolenia przez armię radziecką w lutym 1945 roku.
[edytuj] Okres powojenny
Po wyzwoleniu wraca do Warszawy gdzie pracuje w Banku Gospodarstwa Krajowego. W 1950 roku zostaje zwolniony z pracy i z wyrzucony z PZPR. Następnie pracuje dorywczo jako tłumacz języka rosyjskiego.
Zmarł w Warszawie, w szpitalu na Solcu w dniu 13 maja 1959 na skutek choroby serca. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim - Wojskowym.
[edytuj] Varia
Marian Kenig był odznaczony: Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych
Imieniem Mariana Keniga nazwano ulicę w warszawskiej dzielnicy Ursus.
Bibliografia
- Tadeusz Jurga "Obrona Polski 1939" wyd. Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1990 (ISBN 83-211-1096-7)
- "Encyklopedia Powstań Śląskich" wyd. Instytut Śląski, Opole 1984
- informacje od rodziny Kenigów
