Polska Partia Socjalistyczna
Z Wikipedii
| Polska Partia Socjalistyczna | |
|---|---|
 |
|
| Lider | Brak takowego władzę między kongresami sprawuje Rada Naczelna |
| Data założenia | 21 listopada 1982 |
| Adres siedziby | ul. Piękna 3 lok. 8, 00-482 Warszawa |
| Ideologia polityczna | demokratyczny socjalizm |
| Poglądy gospodarcze | brak danych |
| Liczba członków | 1286 |
| Członkostwo międzynarodowe | brak |
| Europejska Grupa Parlamentarna | brak |
| Młodzieżówka | Organizacja Młodzieżowa PPS |
| Barwy | biel, czerwień |
| Obecni posłowie (%) |
brak |
| Obecni senatorowie (%) |
brak |
| Strona internetowa | http://www.pps.strefa.pl/ |
| Zobacz też | |
Polska Partia Socjalistyczna (PPS) - polska partia polityczna o charakterze socjalistycznym i robotniczym (klasyfikowana w grupie partii lewicowych), założona w listopadzie 1892r. podczas tzw. zjazdu paryskiego jako Związek Zagraniczny Socjalistów Polskich, jedna z najważniejszych w Polsce sił politycznych aż do 1948. W czasach PRL jako samodzielna partia działała jedynie na emigracji. Od 1987 r. reaktywowanie PPS w Polsce. Po 1989 r. kilkakrotnie miała własną niewielką reprezentację w parlamencie, obecnie jednak cieszy się nikłym poparciem społecznym. Do tradycji przedwojennej PPS odwołuje się wiele istniejących organizacji lewicowych, m.in. Młodzi Socjaliści i Nowa Lewica.
Spis treści |
[edytuj] Program polityczny
Polska Partia Socjalistyczna przez swój program chce zachowywać ciągłość polskich tradycji komunistycznych, rewolucyjnych i robotniczych. PPS reprezentuje głównie interesy ludzi pracy oraz broni interesów jednostek słabszych w społeczeństwie. Za najważniejsze uznaje się prawa socjalne i pracownicze, które są podstawą prawdziwej demokracji. PPS opowiada się za równoprawnością sektorów prywatnego, państwowego, spółdzielczego i komunalnego.
[edytuj] Historia PPS
PPS powstała na zjeździe założycielskim, który odbył się w listopadzie 1892 r. w Paryżu, uczestniczyli delegaci reprezentujący 4 polskie organizacje lewicowe: II Proletariat, Związek Robotników Polskich, Zjednoczenie Robotnicze, Gmina Narodowo-Socjalistyczna. Przyjęty program zakładał zaprowadzenie demokratycznego systemu władzy, poszanowania praw każdego obywatela bez względu na jego pochodzenie, rasę, narodowość i wyznanie, wolność słowa i bezpłatną edukację, zaprowadzenie przepisów mających według zwolenników chronić pracowników (m.in. 40-godzinny czas pracy), stopniową nacjonalizację ziemi i środków produkcji. Na pierwszym zjeździe krajowym, który miał miejsce w czerwcu 1893 r. w Lasach Ponarskich, doszło do rozłamu i wydzielenia się Socjal-Demokracji Królestwa Polskiego, grupującej socjalistów o orientacji raczej internacjonalistycznej, opozycyjnych wobec większościowej w PPS frakcji niepodległościowej. Ówczesnymi liderami PPS w kraju byli Józef Piłsudski (zabór rosyjski), Ignacy Daszyński (zabór austriacki). W maju 1900 część działaczy opowiadająca się za stosowaniem terroryzmu opuściła PPS i stworzyła wkrótce III Proletariat. Podczas rewolucji 1905 r. PPS rozrywana była przez dwa rywalizujące ze sobą środowiska: tzw. "starych" z Piłsudskim, którzy wzywali do samodzielnych akcji zbrojnych i "młodych" liczących na obalenie caratu przy współpracy ze zrewoltowanymi masami rosyjskimi. W latach 1905-1907 zdominowana przez "starych" Organizacja Bojowa PPS przeprowadziła setki akcji bojowych i terrorystycznych (zamachy, odbijanie więźniów, ekspropriacje). Konflikt "starych" i "młodych" w łonie partii doprowadził ostatecznie w 1906 do jej rozłamu na PPS-Frakcję Rewolucyjną ("starych") i PPS-Lewicę ("młodych"). Od 1909 r. PPS-FR wróciła do dawnej nazwy, PPS-Lewica zaś zatraciła znaczenie - resztki jej członków wstąpiły później do Socjal-Demokracji Królestwa Polskiego i Litwy tworząc Komunistyczną Partię Robotniczą Polski. Przez kilka lat działała również niezależna PPS-Opozycja powstała na skutek sporu o miejsce koncepcji niepodległościowej w programie partii.
[edytuj] PPS w II Rzeczypospolitej
Wraz z wybuchem I wojny światowej z PPS wystąpił Piłsudski, jednak duża część partii wciąż pozostawała pod wpływem jego koncepcji niepodległościowych. XII Kongres partii odbyty w 1916 r. w Piotrkowie opowiedział się za budową Polski jako niezależnej republiki demokratycznej. W 1918 r. PPS stanowi podstawę pierwszego Rządu Ludowego Republiki Polskiej, tzw. Rządu Lubelskiego, na którego czele stanął Daszyński.
W pierwszych wyborach w 1919 r. zdobyła 35 (na 432) mandatów poselskich, co poczytywano za porażkę. W kwietniu tego samego roku miało również miejsce zjednoczenie trzech organizacji partyjnych wywodzących się z poszczególnych zaborów: Polskiej Partii Socjalistycznej Zaboru Pruskiego i Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska Cieszyńskiego. W połowie 1921 r. PPS miała około 55 tys. członków. PPS tradycyjnie angażowała się w ruch związkowy i spółdzielczy, z partią współpracowały też pozostające w jej strefie wpływów organizacje, takie jak np. Towarzystwo Uniwersytetów Robotniczych (TUR), Czerwone Harcerstwo czy Związek Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej. W 1926 r. PPS początkowo poparła przewrót majowy dokonany przez Piłsudskiego. Związany z partią związek zawodowy kolejarzy zorganizował strajk, który uniemożliwił rządowi przerzut do Warszawy wiernych mu wojsk z Wielkopolski. 17 października 1928 nastąpił w PPS rozłam. Prosanacyjni działacze na czele z Rajmundem Jaworowskim utworzyli PPS-dawną Frakcję Rewolucyjną. Od 1929 r. PPS jest największą siłą opozycyjnego tzw. Centrolewu, do którego wchodzą również PSL-Wyzwolenie, PSL-Piast, Stronnictwo Chłopskie, Narodowa Partia Robotnicza i Polskie Stronnictwo Chrześcijańskiej Demokracji. Po rozwiązaniu przez Piłsudskiego Sejmu w 1930 r. następują aresztowania wielu działaczy partyjnych, z których niektórzy zostają skazani w tzw. procesie brzeskim (od nazwy miasta Brześć).
[edytuj] PPS podczas II Wojny Światowej
We wrześniu 1939 r. partia włączyłą się w kampanię obronną przeciwko niemieckiej agresji powołując ochotnicze bataliony robotnicze, organizowała obronę cywilną, wydawała partiotyczną prasę. W podziemiu działała jako WRN (Wolność, Równość, Niepodległość) albo Centrala Ruchu Mas Pracujących Miast i Wsi. Lewica socjalistów powołała organizację Polscy Socjaliści (później jako - Robotnicza Partia Polskich Socjalistów). WRN uznawała się za część polskiego państwa podziemnego, brała udział w tworzeniu konspiracyjnych oddziałów zbrojnych i zajmowała początkowo stanowisko zbieżne z polityką rządu emigracyjnego w Londynie. W latach 1941-1943 konflikt WRN z Londynem zaowocował przejściowym zawieszeniem udziału partii w ciałach politycznych podziemia i wejściem na jej miejsce PS. Obie grupy czynnie włączyły się w powstanie warszawskie w 1944 r. Po przejściu frontu wielu z działaczy PPS-WRN zostało aresztowanych przez Sowietów, którzy jednocześnie poparli powstanie tzw. lubelskiej PPS z Edwardem Osóbką-Morawskim na czele, wywodzącej się głównie z RPPS, zasilonej jednak zwłaszcza w 1945 roku znaczną liczbą działaczy dawnej WRN.PPS współtworzyła rząd w latach 1945-1948 a jej prezedstawiciele pełnili wówczas funkcję premiera,wchodzili w kład Rady Ministrów i KRN. Los krajowej PPS skupiającej 500 tysięcy osób przypieczętował w grudniu 1948 r. tzw. kongres zjednoczeniowy, podczas którego partia formalnie połączyła się z komunistyczną Polską Partią Robotniczą, faktycznie natomiast została przez nią wchłonięta, tworząc Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą.
Po 1948 r. niezależna PPS przetrwała jedynie na emigracji, również tam jednak nie rozwinęła efektywnych działań, szarpana różnorodnymi koncepcjami politycznyczmi i podziałami na tle wyboru taktyki.
[edytuj] PPS w III Rzeczypospolitej
Przywódcą PPS odrodzonej w Polsce 15 listopada 1987 r. (podpisanie deklaracji założycielskiej) został znany działacz opozycji demokratycznej Jan Józef Lipski. Po kolejnych podziałach (m.in. grupa Piotra Ikonowicza pod nazwą PPS-Rewolucja Demokratyczna i Grzegorza Ilki pod nazwą PPS-Porozumienie Prasowe) w 1990 r. doszło do Kongresu Zjednoczeniowego łączącego wszystkie nurty. Na Kongresie ciągłość historyczną partii potwierdziła Lidia Ciołkoszowa, wybitna działaczka PPS i jedna z jej liderek na emigracji. Partii od początku patronował wybitny działacz społeczny, Jan Mulak. Przez kilka lat PPS współpracowała z SdRP oraz innymi ugrupowaniami wywodzącymi się z PRL-owskiej PZPR, wchodząc w skład koalicji pn. SLD.
W wyborach prezydenckich w 2000 r. i parlamentarnych w 2001 r. startowała samodzielnie, zyskując jedynie marginalne poparcie; w efekcie z PPS wystapił jej dotyczczasowy lider Piotr Ikonowicz. W czerwcu 2003 r. przewodniczącym Rady Naczelnej PPS wybrany został Andrzej Ziemski. W lipcu 2005 przewodniczącym prezydium Rady Naczelnej wybrano Mariana Petersa. Tuż przed kongresem Ziemski został usunięty z partii przez Centralny Sąd Partyjny z powództwa Zdzisława Smagalskiego i Grzegorza Stoigniewa Nowaka. "Grupa Ziemskiego" nie pogodziła się z przegraną na kongresie i zaskarżyła jego uchwały do Sądu powszechnego, który podzielił racje skarżących i tym samym przywrócił do władzy dotychczasowy układ.
W grudniu 2004 PPS podpisała deklarację programową Unii Lewicy, jednak nie weszła w skład utworzonej później partii o tej nazwie. 24 lipca 2005 podpisała porozumienie wyborcze z partiami lewicy pozaparlamentarnej: Antyklerykalną Partią Postępu RACJA, Komunistyczną Partią Polski, Polską Partią Ekologiczną - Zielonych i Polską Partią Pracy. W wyborach parlamentarnych w 2005 wystartowała w ramach Komitetu Wyborczego Polskiej Partii Pracy wspólnie z Antyklerykalną Partią Postępu RACJA, Polską Partią Ekologiczną - Zielonych i Komunistyczną Partią Polski. Komitet zdobył 91266 głosów (0,77% poparcia w skali kraju). Natomiast sama PPS uzyskała 5234 głosów co dało 0,04% poparcia w skali kraju. W wyborach prezydenckich 2005 PPS udzieliła poparcia Danielowi Podrzyckiemu. W wyborach samorządowych 2006, PPS nie zawarła koalicji na szczeblu krajowym, rejestrując własny komitet w PKW; jednocześnie instancje terenowe zostały upoważnione do koalicji lokalnych.
[edytuj] Władze Partii
- Przewodniczący Rady Naczelnej: Krystyna Cała
- Przewodniczący Centralnego Komitetu Wykonawczego: Bogusław Gorski
- Przewodniczący Centralnej Komisji Rewizyjnej: -
- Przewodniczący sądu partyjnego: -
[edytuj] Organizacja młodzieżowa
W strukturach partii działa Organizacja Młodzieżowa Polskiej Partii Socjalistycznej (OM PPS).
[edytuj] Znani politycy PPS
- Tomasz Arciszewski
- Norbert Barlicki
- Adam Ciołkosz
- Lidia Ciołkoszowa
- Ignacy Daszyński
- Herman Lieberman
- Bolesław Limanowski
- Jan Józef Lipski
- Piotr Ikonowicz
- Wacław Kostek-Biernacki
- Jędrzej Moraczewski
- Jan Mulak
- Józef Piłsudski
- Kazimierz Pużak
- Walery Sławek
- Kazimierz Sosnkowski
- Stanisław Wojciechowski
[edytuj] Zobacz też
- centrolewica
- lewica,
- socjalizm,
- scena polityczna,
- Polska Partia Socjalistyczna - Frakcja Rewolucyjna
- Polska Partia Socjalistyczna - dawna Frakcja Rewolucyjna
- Polska Partia Socjalistyczna - Lewica
- Polska Partia Socjalistyczna - Opozycja
- Organizacja Bojowa PPS
- Niezależna Socjalistyczna Partia Pracy
- Polska Zjednoczona Partia Robotnicza,
- Sojusz Lewicy Demokratycznej.
- Gazeta Robotnicza
- Robotnik
- polskie partie polityczne
- Gorączka (film 1980)
