Morfina
Z Wikipedii
|
|
|
| 7,8-didehydro-4,5-epoksy- 17-metylomorfinan-3,6-diol |
|
| ATC: N 02 AA 01 | |
| Wzór sumaryczny | C17H19NO3 |
| Masa atomowa | 285.4 |
| Procent wchłonięcia | ~30%? |
| Okres pótrwania | 2-3 godziny |
| Wydalanie | z moczem |
| Wykaz środków odurzających | I-N |
| Drogi podania | doustnie, domięśniowo, dożylnie, podskórnie |
Morfina – najważniejszy z alkaloidów wchodzących w skład opium. Została wyodrębiona w roku 1804. W stanie czystym jest białą substancją stałą, o gorzkim smaku, słabo rozpuszczalną w wodzie.
Ma działanie narkotyczne (odurzające), przeciwbólowe, przeciwkaszlowe, przeciwbiegunkowe, działa depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy (zalicza się do depresantów). Nadmierne dawki mogą prowadzić do śpiączki z depresją ośrodka oddechowego (niewydolość oddechowa). Kilkunastokrotne użycie morfiny prowadzi do uzależnienia fizjologicznego, uzależnienie psychiczne występuje znacznie szybciej. Powtarzanie dawek morfiny, podobnie jak innych leków opioidowych powoduje powstawanie tolerancji na lek.
W medycynie używany jest chlorowodorek morfiny, jako tabletki oraz siarczan morfiny, do iniekcji. Stosuje się podskórnie, domięśniowo i doustnie, rzadziej dożylnie i w postaci czopków doodbytniczych. Ze względu na krótki okres półtrwania dawki morfiny należy często podawać w celu utrzymania działania przeciwbólowego. Opracowano tabletki o zmodyfikowanym uwalnianiu leku, które zapewniają działanie przeciwbólowe do 12 godzin. Mimo iż istnieje wiele nowszych, syntetycznych leków o działaniu przeciwbólowym opioidów lub farmakologicznie odmiennych, morfina nadal jest niezastąpionym orężem w walce z bólem nowotworowym. Morfina była wykorzystywana w dużej skali przez wojska walczące w II wojnie światowej.
Związki pochodne morfiny:
Inne pochodne morfiny: hydromorfon, oksymorfon, etylomorfina.
Nazwa morfiny wywodzi się od imienia greckiego boga marzeń sennych – Morfeusza, ze względu na jej nasenne właściwości wykorzystywane dawniej. W starożytnosci i średniowieczu pito wywar z maku w celach narkotycznych oraz nasennych, między innymi dawano go małym dzieciom, aby były spokojniejsze i więcej spały.
[edytuj] Interakcje
Nasila działanie leków wpływających depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy. Pochodne fenotiazyny, inhibitory MAO, trójcykliczne leki przeciwdepresyjne, alkohol – nasilają depresyjny wpływ morfiny na ośrodkowy układ nerwowy i ośrodek oddechowy. Neuroleptyki zmniejszają lub znoszą nudności i wymioty po morfinie. Czyści antagoniści receptorów opioidowych (np. nalokson) odwracają działanie morfiny (w tym wpływ kurczący na zwieracze i depresję oddechu).
Morfina to także opowiadanie rosyjskiego pisarza Michaiła Bułhakowa.
