Polskie obozy koncentracyjne

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

"Nazistowskie obozy koncentracyjne" (ang. Polish concentration camps) i określenia pochodne jak "polskie obozy zagłady", a właściwie "niemieckie obozy zagłady na terenie Polski" (ang. "Polish death camps") lub "Polski Holocaust" (ang. Polish Holocaust), to określenia stosowane w niektórych mediach, szczególnie zachodnich – w odniesieniu do niemieckich, hitlerowskich obozów koncentracyjnych na terenie Polski w granicach z 1939 roku. Spośród pięciu obozów zagłady dwa znajdowały się na terenach włączonych do Rzeszy, trzy pozostałe w Generalnym Gubernatorstwie w jego granicach z 1942 roku.

Pojęcie "polskich obozów koncentracyjnych" ma w myśli dziennikarzy ich używających być skrótem myślowym – "obozy koncentracyjne leżące na terenie Polski", ale jest fałszywe i dezinformujące. Pomimo że często jest używane bez złych intencji, jest postrzegane jako przejaw antypolonizmu. Dla osób znających historię Europy i II wojny światowej jego geograficzna konotacja jest oczywista, o tyle jego stosowanie w publikacjach w Europie Zachodniej oraz Stanach Zjednoczonych doprowadziło do powstania u części osób przekonania, że Polacy byli współtwórcami obozów koncentracyjnych oraz współsprawcami zagłady Żydów i innych narodowości w tych obozach.

[edytuj] Przykłady użycia

Terminem tym – bez wyjaśnienia, że chodzi o lokalizację geograficzną – posługiwały się czasopisma takie jak amerykański "New York Times", brytyjski "The Guardian", "The Australian", a nawet niemiecke ("Der Spiegel","Bild", "Der Tagesspiegel", "Stern") i inne. Kilkukrotnie posłużyło się nim także Centrum Szymona Wiesenthala. Termin ten zdarzał się również parokrotnie w polskich publikacjach.

Obok nieświadomego użycia określenia "polski obóz koncentracyjny" bez dodatkowego komentarza w mediach zachodnich spotykane są inne dezinformacje, sugerujące odpowiedzialność Polski za zbrodnie nazistowskie – w amerykańskim filmie "Holocaust" wykonawcami egzekucji w getcie warszawskim byli aktorzy ubrani w mundury polskiego wojska.

[edytuj] Reakcje

Problem ten został dostrzeżony dłuższy czas temu przez polską dyplomację, lecz dopiero medialne nagłośnienie w kraju – m.in. przez gazetę "Rzeczpospolita" – doprowadziło do działań mających na celu prostowanie przypadków stosowania podobnych określeń przez dziennikarzy. W szeroko zakrojoną akcję włączyły się zarówno polskie placówki dyplomatyczne za granicą, jak i środowiska polonijne.

Pomimo tej akcji, 12 stycznia 2006 roku amerykański dziennik "The New York Times" (NYT) opublikował artykuł, w którym użyto zwrotu Polish death camps. Na emailową akcję wielu polskich czytelników senior editor (redaktor) NYT Bill Borders wystosował notatkę do personelu gazety, że zwrot ten nie jest historycznie poprawny i jest nie do przyjęcia dla wielu czytelników.

W 2005 r. Kongres Żydów Amerykańskich (American Jewish Congress) określił stosowanie określenia "polskie obozy koncentracyjne" jako mylące i szkodliwe, stwierdzając, że w czasie II wojny światowej istniały wyłącznie "obozy koncentracyjne założone przez niemieckich nazistów".

W początkach marca 2006 wiceminister kultury Tomasz Merta wystąpił do UNESCO, by obóz w Oświęcimiu otrzymał oficjalną nazwę Były Nazistowski Niemiecki Obóz Koncentracyjny Auschwitz (obecna nazwa Obóz Koncentracyjny Auschwitz). W kwietniu 2006 Maram Stern, zastępca sekretarza generalnego Światowego Kongresu Żydów (WJC) napisał, że Mimo że obóz został zbudowany i był prowadzony przez Niemców, wszyscy w okolicy wiedzieli o jego istnieniu, a z miejscowych mieszkańców rekrutowano robotników. Rząd w Warszawie chce historię Polski odseparować od historii Auschwitz i dać do zrozumienia, że Polska nie odgrywała żadnej roli w obozie.

Wypowiedź Sterna skomentował m.in. Marek Edelman, jedyny z żyjących przywódców powstania w getcie warszawskim oświadczył: To jakaś totalna bzdura. Jak można powiedzieć, że Polska chce wyrzucić Auschwitz ze swojej historii? Jak można mówić, że Polacy budowali Auschwitz. Pierwsi więźniowie, którzy tam trafili, byli Polakami i oni budowali ten obóz, ale przecież nie z własnej woli. ^[1].

W podobnym tonie wypowiedziała się również żydowska Liga Przeciwko Zniesławieniu (Anti Defamation League), która równocześnie poparła starania Polski o zmianę nazwy obozu w UNESCO^[2].