Ptasznikowate

Z Wikipedii

Ptasznikowate
Ptasznik kędzierzawy
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	szczękoczułkowce
Gromada	pajęczaki
Rząd	pająki
Rodzina	ptasznikowate
Nazwa systematyczna
Theraphosidae

Ptasznikowate (Theraphosidae syn. Aviculariidae) - rodzina pająków z podrzędu Opisthothela, sekcji Orthognatha (syn. Mygalomorpha).

Obejmuje ok. 850 gatunków dużych zwierząt o bardzo różnorodnym ubarwieniu - od czarnych po różne kombinacje koloru zielonego, żółtego, czerwonego, pomarańczowego itp. Ptaszniki żyją w głównie w strefie tropikalnej Ameryki Południowej, Afryki i Azji. Występują również w niektórych regionach południa Europy i południowej części USA (Eurypelma californica).

Spis treści 1 Tryb życia 1.1 Preferencje pokarmowe 2 Jad ptaszników 3 Systematyka

[edytuj] Tryb życia

Ptaszniki żyją na drzewach, w dziuplach, w szczelinach skalnych lub w norkach wykopanych w ziemi. Nie budują sieci łownych, lecz polują aktywnie, głównie w nocy. Pajęczynę wykorzystują do budowy gniazda lub kokonów. Można je spotkać zarówno na terenach półpustynnych, jak i w chłodniejszych rejonach górzystych.

Dorastają do ok. 35 cm rozpiętości odnóży (największym przedstawicielem jest Theraphosa blondi), ale są też gatunki dużo mniejsze, dochodzące do 1 cm ciała (nie licząc odnóży), np. Cyriocosmus elegans i inne.

Ptaszniki, w zależności od gatunku, dojrzewają w ciągu 1-5 lat, samce nieznacznie szybciej. Duży wpływ na dorastanie ma temperatura i obfitość pokarmu (im wyższe wartości, tym szybszy metabolizm, dojrzewanie i krótsze życie). Samiec po ostatniej wylince ma kilka miesięcy życia, przestaje jeść, uzupełniając tylko zapasy płynów i wyrusza na poszukiwanie samicy. Podczas kopulacji często ginie zjedzony przez partnerkę. Samice mogą dożyć 20 lat.

[edytuj] Preferencje pokarmowe

Głównym pokarmem ptaszników są owady: karaczany, drewnojady,szarańcza, świerszcze, czasem drobne płazy. Wbrew nazwie (i tradycyjnym poglądom laików), ptaki czy też gryzonie padają ich ofiarą nadzwyczaj rzadko.

[edytuj] Jad ptaszników

Większość gatunków produkuje stosunkowo słaby jad - porównywalny siłą z pszczelim.

Jad jest z reguły dla człowieka niegroźny - nauka nie zna żadnego potwierdzonego przypadku zgonu po ukąszeniu ptasznika, jednakże w wypadku wystąpienia reakcji alergicznej może on być niebezpieczny, podobnie jak na przykład jad pszczeli (i każda inna substancja).

Do najbardziej jadowitych i agresywnych gatunków należą ptaszniki starego świata - tj. azjatyckie i afrykańskie, m.in. rodzaju Citharischius, Chilobrachys, Selenocosmia, Stromatopelma, Haplopelma, Heteroscodra, Poecilotheria, Pterinochilus.

Ukąszenia (dla osoby zdrowej) kończą się jednak z reguły na długim bólu, opuchliźnie, wymiotach i drgawkach (nawet miesiąc po ugryzieniu), czasem częściowym paraliżu (typowe dolegliwości przy neurotoksynach).

Natomiast całkowicie niegroźne ptaszniki, o słabszym jadzie, to rodzaj Brachypelma, Grammostola, Nhandu, Psalmopoeus, Bonnetina, Avicularia, Aphonopelma, Lasiadora.

[edytuj] Systematyka

Ptaszniki w Wielkiej Brytanii nazywa się potocznie bird spiders, monkey spiders lub bird-eaters, w USA natomiast nazywane są czasem tarantulami (ang. tarantulas) i ta nazwa jest zarejestrowana w tym kraju jako potoczne określenie, choć z punktu widzenia systematyki tarantule właściwe należą do zupełnie innego taksonu, zaliczanego do sekcji Labidognatha, a mianowicie pogońcowatych (ang. wolf spider). W języku potocznym dopuszcza się stosowanie nazwy tarantula dla ptaszników.

W Polsce żyją 3 bardzo blisko spokrewnione z ptasznikami gatunki z rodziny gryzielowatych (Atypidae), również należącej do sekcji Orthognatha.

Ptaszniki nadrzewne:

Podrodzina: Acanthopelminae

Rodzaj: Acanthopelma

Podrodzina: Aviculariinae

Rodzaj: Avicularia

Gatunek: Avicularia avicularia - ptasznik zwyczajny

Gatunek: Avicularia versicolor - ptasznik wielobarwny

Gatunek: Avicularia urticans

Gatunek: Avicularia huriana

Gatunek: Avicularia aurantiaca

Gatunek: Avicularia azurklaasi

Gatunek: Avicularia bicegoi

Gatunek: Avicularia geroldi

Gatunek: Avicularia purpurea

Gatunek: Avicularia metallica

Gatunek: Avicularia minatrix

Rodzaj: Psalmopoeus

Gatunek: Psalmopoeus affinis

Gatunek: Psalmopoeus ecclesiasticus

Gatunek: Psalmopoeus pulcher - ptasznik piękny

Gatunek: Psalmopoeus cambridgei - ptasznik trynidadzki

Gatunek: Psalmopoeus irminia - ptasznik wenezuelski

Gatunek: Psalmopoeus emeraldus

Gatunek: Psalmopoeus intermedius

Gatunek: Psalmopoeus maya

Gatunek: Psalmopoeus plantaris

Gatunek: Psalmopoeus reduncus

Gatunek: Psalmopoeus serek

Podrodzina Poecilotheriinae

Rodzaj: Poecilotheria

Gatunek: Poecilotheria regalis

Gatunek: Poecilotheria ornata - ptasznik zdobiony

Gatunek: Poecilotheria fasciata

Gatunek: Poecilotheria rufilata

Gatunek: Poecilotheria pederseni

Gatunek: Poecilotheria metallica

Gatunek: Poecilotheria subfusca

Gatunek: Poecilotheria formosa

Podrodzina Stromatopelminae

Rodzaj: Stromatopelma

Gatunek: Stromatopelma calceatum

Rodzaj: Heteroscodra

Gatunek: Heteroscodra maculata

Ptaszniki Naziemne:

Podrodzina Harpactirinae

Rodzaj: Pterinochilus

Gatunek: Pterinochilus murinus - ptasznik słoneczny

Gatunek: Pterinochilus vorax

Gatunek: Pterinochilus chordatus

Podrodzina Theraphosinae

Rodzaj: Acanthoscurria

Gatunek: Acanthoscurria geniculata - ptasznik białokolanowy

Gatunek: Acanthoscurria musculosa

Gatunek: Acanthoscurria chacoana

Gatunek: Acanthoscurria brocklehursti

Gatunek: Acanthoscurria antillensis

Rodzaj: Aphonopelma

Gatunek: Aphonopelma seemani

Gatunek: Aphonopelma anax

Gatunek: Aphonopelma stoicum

Gatunek: Aphonopelma moderatum

Rodzaj: Brachypelma

Gatunek: Brachypelma albopilosum - ptasznik kędzierzawy

Gatunek: Brachypelma andrewi

Gatunek: Brachypelma angustum

Gatunek: Brachypelma annitha

Gatunek: Brachypelma auratum

Gatunek: Brachypelma aureoceps

Gatunek: Brachypelma baumgarteni

Gatunek: Brachypelma boehmei - ptasznik czerwononogi

Gatunek: Brachypelma embrithes

Gatunek: Brachypelma emilia

Gatunek: Brachypelma epicureanum

Gatunek: Brachypelma fossorium

Gatunek: Brachypelma hamorii

Gatunek: Brachypelma klaasi

Gatunek: Brachypelma sabulosum

Gatunek: Brachypelma schroederi

Gatunek: Brachypelma smithi - ptasznik czerwonokolanowy

Gatunek: Brachypelma vagans - ptasznik czerwonoodwłokowy

Gatunek: Brachypelma verdezi

Rodzaj: Chromatopelma

Gatunek: Chromatopelma cyaneopubescens

Rodzaj: Eupalaestrus

Gatunek: Eupalaestrus campestratus

Gatunek: Eupalaestrus spinosissimus

Gatunek: Eupalaestrus weijenberghi

Rodzaj: Grammostola

Gatunek: Grammostola actaeon

Gatunek: Grammostola alticeps

Gatunek: Grammostola aureostriata

Gatunek: Grammostola burzaquensis

Gatunek: Grammostola chalcothrix

Gatunek: Grammostola doeringi

Gatunek: Grammostola fossor

Gatunek: Grammostola gossei

Gatunek: Grammostola grossa

Gatunek: Grammostola iheringi

Gatunek: Grammostola inermis

Gatunek: Grammostola mendozae

Gatunek: Grammostola mollicoma

Gatunek: Grammostola porteri

Gatunek: Grammostola pulchra

Gatunek: Grammostola rosea - ptasznik chijski

Gatunek: Grammostola schulzei

Gatunek: Grammostola vachoni

Rodzaj: Lasiodora

Gatunek: Lasiodora parahybana

Rodzaj: Megaphobema

Rodzaj: Nhandu

Rodzaj: Theraphosa

Gatunek: Theraphosa blondi - ptasznik goliat

Podrodzina Thrigmopoeinae

Ptaszniki Podziemne:

Podrodzina Eumenophorinae

Rodzaj: Citharischius

Gatunek: Citharishius crawshayi

Rodzaj: Phoneyusa

Podrodzina Ischnocolinae

Podrodzina Ornithoctoninae

Rodzaj: Cyriopagopus

Rodzaj:Haplopelma

Gatunek: Haplopelma lividum

Gatunek: Haplopelma minax

Gatunek: Haplopelma shmidti

Gatunek: Haplopelma costale

Gatunek: Haplopelma longipes

Gatunek: Haplopelma aureopilosum

Podrodzina Selenocosmiinae

Rodzaj: Selenocosmia

Gatunek: ptasznik jawajski Selenocosmia javanensis

Rodzaj: Chilobrachys

Gatunek: Chilobrachys huahini

Gatunek: Chilobrachys fimbriatus

Podrodzina Selenogyrinae