Siemomysł (książę pomorski)
Z Wikipedii
Siemomysł (Zemuzil) (zm. po 1046) - książę pomorski, znany jedynie z zapiski w Rocznikach altajskich.
Spis treści |
[edytuj] Imię
Roczniki altajskie zapisały jego imię Zemuzil. Odczytuje się je jako Siemysł albo Siemomysł; sądzi się, że pierwsza wersja mogła powstać w wyniku haplologii (zaniku zgłoski om)[1]. Istniały hipotezy, że Zemuzil należy odczytywać jako Wszemysł (pogląd Aleksandra Brücknera) bądź Siemosił (pogląd Jerzego Dowiata); obecnie są one odrzucane w literaturze historycznej[2].
[edytuj] Pokrewieństwo z Piastami
Ze względu na fakt, że imię Siemomysł nosił jeden z książąt Polan z dynastii Piastów, sądzi się, że Siemomysł książę pomorski był jego potomkiem. Teorię tę uzupełnia pochodzący z przełomu XII i XIII wieku żywot św. Wojciecha zwany Tempore illo, który przekazał informację, że praski biskup w Gdańsku miał udzielić ślubu niewymienionemu z imienia księciu pomorskiemu i córce Bolesława I Chrobrego. Wiarygodność tego źródła jest jednak kwestionowana[3].
[edytuj] Siemomysł jako potomek Piastów po kądzieli
Istnieje kilka koncepcji dotyczących powiązań genealogicznych między Siemomysłem księciem pomorskim a Piastami.
- Nieznany książę pomorski miał w 996 lub 997 roku poślubić córkę Bolesława I Chrobrego - zwolennikiem tego poglądu był Oswald Balzer, opierający się na przekazie Tempore illo[4]. Pogląd ten został odrzucony przez literaturę historyczną.
- Nieznany książę pomorski poślubił córkę Mieszka I - do ślubu doszło albo w latach 80. X wieku, albo zgodnie z relacją Tempore illo w 996 lub na początku 997 roku[5].
- Nieznany książę pomorski poślubił córkę Siemomysła, księcia Polan - zwolennikiem tego poglądu był Henryk Łowmiański[6]. Jeden z najwybitniejszych znawców genealogii Piastów, Kazimierz Jasiński, uważał poglądy nr 2 i 3 za równie prawdopodobne.
Na poparcie poglądu o pokrewieństwie Siemomysła z Piastami przywołuje się przekaz Anonima zwanego Gallem, który nazywa Świetobora, księcia pomorskiego z przełomu XI i XII wieku, i jego syna Świętopełka krewnymi Bolesława III Krzywoustego[7]. Pojawiły się jednak hipotezy, wyjaśniające pokrewieństwo między Świetoborem i Świętopełkiem a Piastami z pominięciem Siemomysła - przypuszczano, że nieznana źródłom córka Bolesława II Szczodrego została wydana za księcia pomorskiego, ojca Świetobora[8]. Pojawiła się też teoria, że książęta pomorscy spokrewnili się z Piastami za ruskim pośrednictwem - księżną pomorską miała zostać nieznana źródłom córka Światopełka I, księcia kijowskiego, i jego żony, nieznanej z imienia córki Bolesława I Chrobrego[9].
[edytuj] Siemomysł jako potomek Piastów po kądzieli (koncepcja nr 1)
| nieznany | nieznana | Bolesław I Chrobry ur. 967 zm. 17 VI 1025 |
nieznana córka Rygdada | ||||||||||
| nieznany | nieznana ur. 984 |
||||||||||||
| Siemomysł (zm. po 1046) | |||||||||
[edytuj] Siemomysł jako potomek Piastów po kądzieli (koncepcja nr 2)
| nieznany | nieznana | Mieszko I ur. ok. 935 zm. 25 V 992 |
Dobrawa zm. 977 |
||||||||||
| nieznany | nieznana ur. zapewne 968-977 |
||||||||||||
| Siemomysł (zm. po 1046) | |||||||||
[edytuj] Siemomysł jako potomek Piastów po kądzieli (koncepcja nr 3)
| nieznany | córka Siemomysła polańskiego | nieznany | nieznana | ||||||||||
| nieznany | nieznana | ||||||||||||
| Siemomysł (zm. po 1046) | |||||||||
[edytuj] Siemomysł jako przedstawiciel dynastii Piastów
W literaturze historycznej istnieje też mniejszościowa hipoteza, uznająca książąt pomorskich za boczną linię Piastów, wywodzącą się od Świętopełka Mieszkowica, syna Mieszka I i Ody. W jej myśl Siemomysł książę pomorski był synem Dytryka[10].
[edytuj] Hipotetyczny wywód Siemomysła księcia pomorskiego od Świętopełka Mieszkowica
| Świętopełk Mieszkowic ur. 979-985 |
nieznana | nieznany | nieznana | ||||||||||
| Dytryk (zm. po 1032) | nieznana | ||||||||||||
| Siemomysł (zm. po 1046) | |||||||||
[edytuj] Siemomysł w relacji Roczników altajskich
W 1046 roku wziął udział w zjeździe w Merseburgu z cesarzem Henrykiem III, księciem czeskim Brzetysławem I i Kazimierzem I Odnowicielem. Na zjeździe zawarł porozumienie z księciem polskim, wskutek czego Kazimierz Odnowiciel w 1047 roku odzyskał Mazowsze z rąk Miecława. Układ z Siemomysłem został jednak złamany, gdyż Pomorzanie wspomogli w walce Miecława. Pokonani, musieli złożyć hołd lenny Polsce. Dalsze losy Siemomysła nie są znane.
[edytuj] Identyfikacja z Sememizlem z dokumentu z 1040 roku
W 1040 roku cesarz Henryk III wystawił dla katedry w Naumburgu dokument, w którym pojawia się informacja o nadaniu jej beneficjum w ziemi Weita, które posiadał niejaki Sememizl. Część badaczy identyfikuje tego ostatniego z Siemomysłem księciem pomorskim[11]. Inni odrzucają tę identyfikację.
[edytuj] Bibliografia
- Balzer O., Genealogia Piastów, Kraków 1895, s. 60.
- Labuda G., Siemomysł, ks. pomorski, Słownik Starożytności Słowiańskich, t. 5, 1975, s. 168-169.
- Zakrzewski S., Bolesław Chrobry Wielki, wyd. 2, Kraków 2000, s. 173, 321.
[edytuj] Przypisy
- ↑ M. Rudnicki, Odra i jej ujścia, Slavia Occidentalis, R. 15, 1936, s. 99-100.
- ↑ G. Labuda, Siemomysł, ks. pomorski, s. 169.
- ↑ H. Łowmiański, Początki Polski, t. 5, s. 416; E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, t. 1, Szczecin 1995, s. 70-73
- ↑ O. Balzer, Genealogia Piastów, s. 60.
- ↑ G. Labuda, Wpływ powstania państwa polskiego na rozwój dziejowy Pomorza, [w:] Początki Państwa Polskiego, t. 2, Poznań 1964, s. 273.
- ↑ H. Łowmiański, Początki Polski, t. 5, s. 418 przypis 1348.
- ↑ Anonim tzw. Gall, Kronika polska, lib. III, c. 26.
- ↑ H. Łowmiański, Początki Polski, t. 5, s. 418 przypis 1248
- ↑ J. Tęgowski, Spokrewnienie Bolesława Krzywoustego ze Świętoborem i Świętopełkiem, książętami pomorskimi z początku XII wieku, „Genealogia. Studia i materiały historyczne”, t. 12, 2000, s. 7-21.
- ↑ S. Zakrzewski, Bolesław Chrobry Wielki, wyd. 2, s. 173.
- ↑ Pogląd H. Łowmiańskiego; zob. G. Labuda, Siemomysł, ks. pomorski, s. 169.
