Społeczeństwo informacyjne
Z Wikipedii
społeczeństwo pierwotne | |
społeczeństwo zbieracko-myśliwskie | |
społeczeństwo ogrodnicze | |
Formy zorganizowania: | plemię |
społeczeństwo rolnicze | |
Formy zorganizowania: | państwo, państwo-miasto |
społeczeństwo otwarte | |
społeczeństwo nowoczesne | |
społeczeństwo masowe | |
społeczeństwo obywatelskie | |
Formy zorganizowania: | naród, państwo narodowe |
społeczeństwo informacyjne | |
społeczeństwo ryzyka | |
społeczeństwo sieciowe | |
Formy zorganizowania: | globalna wioska |
Społeczeństwo informacyjne - terminem określa się społeczeństwo, w którym towarem staje się informacja traktowana jako szczególne dobro niematerialne, równoważne lub cenniejsze nawet od dóbr materialnych. Przewiduje się rozwój usług związanych z 3P (przesyłanie, przetwarzanie, przechowywanie informacji).
Termin został wprowadzony w 1963 roku przez Japończyka T. Umesao (wersja oryginalna "jōhōka shakai") w artykule o teorii ewolucji społeczeństwa opartego na technologiach informatycznych, a spopularyzowany przez K. Koyama w 1968 roku w rozprawie pt. "Wprowadzenie do Teorii Informacji" (Introduction to Information Theory). W Japonii powstał również "Plan utworzenia społeczeństwa informacyjnego, jako cel narodowy na rok 2000". Była to realna strategia zakładająca informatyzację kraju, prowadzącą do rozwoju intelektualnego kraju oraz tworzenia wiedzy, a nie dalsze uprzemysławianie kraju i wzrost dóbr materialnych.
Społeczeństwo informacyjne odnosi się do technicznych narzędzi komunikacji, magazynowania i przekształcania informacji.
Teorie rozwoju społecznego tłumaczą społeczeństwo informacyjne jako kolejny etap rozwoju społecznego, po społeczeństwie przemysłowym. Nazywane jest również mianem społeczeństwa post nowoczesnego, ponowoczesnego lub poprzemysłowego. Z punktu widzenia społecznego podziału pracy, społeczeństwem informacyjnym będzie nazywana zbiorowość w której 50% plus jedna osoba lub więcej, spośród zawodowo czynnych, zatrudnionych jest przy przetwarzaniu informacji. D Bell określał pracę człowieka przednowoczesnego jako grę człowieka z przyrodą, człowieka nowoczesnego jako grę człowieka z naturą nieożywioną a pracę człowieka ponowoczesnego jako grę miedzy ludźmi. Cechy charakterystyczne takiego społeczeństwa to m.in.:
- wysoko rozwinięty sektor usług, przede wszystkim sektor usług nowoczesnych (bankowość, finanse, telekomunikacja, informatyka, badania i rozwój oraz zarządzanie), w niektórych krajach w tym sektorze pracuje przeszło 80% zawodowo czynnej ludności, przy czym sektor usług tradycyjnych przekracza nieznacznie 10%
- gospodarka oparta na wiedzy
- wysoki poziom skolaryzacji społeczeństwa
- wysoki poziom alfabetyzmu funkcjonalnego w społeczeństwie
- postępujący proces decentralizacji społeczeństwa
- renesans społeczności lokalnej
- urozmaicanie życia społecznego.
Spis treści |
[edytuj] Cechy i funkcje społeczeństwa informacyjnego
Elementarne zasady społeczeństwa informacyjnego:
- wytwarzanie informacji
- przechowywanie informacji
- przetwarzanie informacji
- przekazywanie informacji
- pobieranie informacji
- wykorzystywanie informacji
Właściwości społeczeństwa informacyjnego:
- wytwarzanie informacji - masowy charakter generowanych informacji , masowe zapotrebowanie na informację i masowy sposób wykorzystywana informacji
- przechowywanie informacji - techniczne możliwości gromadzenia i nieograniczonego magazynowania informacji
- przetwarzanie informacji - opracowywanie technologii i standardów umożliwiających m.in. ujednolicony opis i wymianę informacji
- przekazywanie informacji - przekazywanie informacji bez względu na czas i przestrzeń
- pobieranie informacji - możliwość odbierania informacji przez wszystkich zainteresowanych
- wykorzystywanie informacji - powszechne, otwarte i nielimitowane korzystanie z internetu jako źródła informacji
Funkcje społeczeństwa informacyjnego:
- edukacyjna - upowszechnienie wiedzy naukowej oraz uświadamianie znaczenia podnoszenia kwalifikacji
- komunikacyjna - Społeczeństwo informacyjne ma za zadanie stworzenie możliwości komunikowania się wielu różnorodnych grup w obrębie całości społeczeństwa globalnego
- socjalizacyjna i aktywizująca - mobilizacja osób czasowo lub stale wyłączonych z możliwości swobodnego funkcjonowania społeczeństwa. Cechuje się także wykonywaniem zawodu bez konieczności wychodzenia z domu i aktywizacją niepełnosprawnych.
- partycypacyjna - możliwość prowadzenia debat i głosowania w internecie
- organizatorska - tworzenie warunków konkurencyjności na rynku
- ochronna i kontrolna - stworzenie mechanizmów obrony obywateli i instytucji przed wirtualną przestępczością
[edytuj] Rozwój społeczeństwa informacyjnego
Rozwój społeczeństa informacyjnego obejmuje:
- pełną liberalizację rynku
- rozległą infrastrukturę telekomunikacyjną
- spójne i przejrzyste prawodawstwo
- nakłady finansowe na badania i rozwój
- nieskrępowany dostęp do sieci wszystkich operatorów
- szeroki i tani dostęp do internetu
- publiczny dostęp do informacji
- umiejętność wymiany danych bez względu na odległość
- wysoki odsetek zatrudnienia w usługach
Rozwój społeczeństwa informacyjnego w USA - Rozwój społeczeństwa informacyjnego rozpoczął się od realizacji planu odwołującego się do koncentracji badań nad nowymi technologiami w celu obrony przed komunizmem. W latach 1940 do 1960 nastąpił wzrost wydatków w USA na zbrojenia. W roku 1955 powstał Semi - Automatic Ground Environment System (SAGE - skomputeryzowany system obrony powietrznej). Działaniami wspomagającymi rozwój Społeczeństwa Informacyjnego w USA były prace ekspertów skupionych w Research and Development Corporation (RAND) w Kaliforni. Projektowali oni zintegrowany system planowania, programowania i budżetowania (Planning, Programming and Budgeting System - PPBS). RAND stała się z czasem zapleczem intelektualnym Pentagonu oraz komórką planowania społeczeństwa przyszłości. Kolejnym elementem rozwoju Społeczeństwa informacyjnego w USA było stworzenie sieci ARPA-NET. Stworzona została ona w celu wymiany informacji między komórkami badawczymi znajdującymi się w cywilnych i wojskowych instytutach badawczych. Projekt ten został uznany za początek internetu. Później rząd Stanów zjednoczonych stworzył teoretyczne i polityczne uzasadnienie realizowanych projektów. Później departament stanu zabiegał o przeforsowanie na forum ONZ doktryny "swobodnego przepływu informacji" która była uzupełnieniem do doktryny "wolnego handlu" i była opozycją do promowanej przez ZSRR "narodowej suwerenności". Moderatorem rewolucji komunikacyjnej było USA. Organami sterującymi rozwojem amerykańskiego społeczeństwa informacyjnego są ośrodki akademickie.
Rozwój społeczeństwa informacyjnego w Japonii - w 1972 r. stworzono plan mający doprowadzić do powstania nowego typu społeczeństwa oraz wdrożeniu przyjętych założeń.
Wyróżnia się cztery fazy dochodzenia do Japońskiego społeczeństwa informacyjnego:
- I FAZA (1945 - 1970) - dominacja meganauki
- II FAZA (1955 - 1980) - okres organizacji i przedsiębiorstw
- III FAZA (1970 - 1990) - okres usług społecznych i społeczeństw
- IV FAZA (1980 - 2000) - okres prywatnych jednostek i istot ludzkich
Działania japońskiego rządu (Stworzenie pierwszego społeczeństwa informacyjnego firm prywatnych) - zaowocowały przyspieszeniem realizacji przyjętej strategii.
Rozwój społeczeństwa informacyjnego w Europie - Za początek tworzenia społeczeństwa informacyjnego w Europie uznaje się rok 1994. Został wtedy opublikowany Raport Bangenmanna (Europa i Społeczeństwo Globalnej Informacji. Zalecenia dla Rady Europy). Raport stał się przyczyną publicznej debaty na temat społeczeństwa informacyjnego. Zaproponowano w nim 10 inicjatyw w celu rozwoju nowoczesnych technik teleinformacyjnych. Obejmuje on obszary:
- telepraca
- szkolenia na odległość
- sieci łączące uczelnie i jednostki badawcze
- usługi teleinformatyczne dla małych i średnich przedsiębiorstw
- zarządzanie ruchem drogowym
- kontrolę ruchu powietrznego
- sieci na użytek sektora zdrowia
- komputeryzację sektora zamówień publicznych
- transeuropejską sieć administracji publicznej
- infostradę dla obszarów miejskich
W lipcu 1996 roku została opublikowana zielona księga "living and working in Information Society. People First.. Mówi on o konsekwencjach wynikających z transformacji oraz o wpływie nowoczesnych technologii (ICT) na ich życie. W projekcie e Europe - An information society for All (1999) określono cel budowy nowego typu społeczeństwa wykorzystującego możliwości tzw. nowej gospodarki. W roku 1999 opublikowano Zieloną Księgę Public Sector Information: a Key Resource for Europe wskazywał na korzyści dla obywateli i całej gospodarki płynące z wykorzystania technologii telekomunikacyjnych i informatycznych. Całościowy plan budowy społeczeństwa informacyjnego został uchwalony na posiedzeniu w Lizbonie 23-24 marca 2000 r. (strategia lizbońska). W 2000 roku na szczycie w Feira przyjęto plan działań eEurope 2002 - An Information Society for All. W Goetenborgu został przyjęty plan który uznawał konieczność modernizacji i przyspieszenia reform w krajach kandydujących do Unii Europejskiej. Na szczycie w Sewilli został przyjęty plan eEurope 2005 Information Society for All który zobowiązał kraje członkowskie do:
- rozwinięcia usług elektronicznych (e-government, e learning)
- wprowadzenia elektronicznej opieki zdrowia (e-health)
- zapewnienia powszechnego dostępu do internetu
W maju 2005 roku na szczycie Rady Europy został przyjęty program European Information Society 2010 według którego technologie informacyjne są motorem trwałego wzrostu i warunkiem budowy społeczeństwa informacyjnego. Europa chce obecnie stworzyć Globalne Społeczeństwo Informacyjne
Kryterium indentyfikacji | Opis |
---|---|
Techniczne | decydujące znaczenie ma rozwój technologiczny |
Ekonomiczne | najważniejsze znaczenie dla jego dalszego rozwoju ma wiedza i informacja |
Zawodowe | nie tylko stwarza możliwości, ale też wymusza specjalizację pracy i produkcji |
Przestrzenne | społeczeństwem informacyjnym jest każde państwo narodowe zdolne do określenia zasobów alokacyjnych i władczych oraz do rozpoznania potrzeb swych obywateli |
Kulturowe | kultura współczesna staje się rzeczywistością wirtualną, a świat jest kreowany przez media |
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Bibliografia
- Bell, Daniel (1973). The Coming of Post-Industrial Society: A Venture in Social Forecasting. New York: Basic Books.
- Beniger, James R. (1986). The control revolution : technological and economic origins of the information society. Cambridge, MA: Harvard University Press.
- Drucker, Peter F. (1969). The Age of Discontinuity.
- Harvey, D. (1989). The condition of postmodernity : an enquiry into the origins of cultural change. New York: Blackwell.
- Ito, Yoichi (1980). The ‘Johoka Shakai’ approach to the study of communication in Japan. Keio Communication Review 1 (marzec, 1980).
- Kumar, Krishan (1995). From Post-Industrial to Post-Modern Society: New theories of the contemporary world.
- McLuhan, Marshall (1967). Understanding Media - Extention of man.
- Machlup, Fritz (1962). The Production and Distribution of Knowledge in the United States. Princeton, NJ: Princeton University Press.
- Masuda, Yoneji (1981). The information society as postindustrial society, Bethesda, MD: World Futures Society. (1981 Institute for the Information Society, Tokyo, Japan.
- Naisbitt. J. Megatrends: ten new directions transforming our lives. Macdonald, 1984.
- Porat, Marc Uri (1977). The Information Economy: Definition and measurement. (v.1 - v.5) Washington DC: United States Department of Commerce.
- Roszak, T. Where the Wasteland Ends: Politics and Transcendence in Postindustrial Society. London: 1973.
- Tofler, Alvin (1980). with Heidi Tofler The Third Wave. New York:Bantam Books.
- Touraine, Alan. (1971). The Post-Industrial Society: Tomorrow's social history: classes, conflict and culture in the programmed society, New York: Random House.
- Webster, Frank (1995). Theories of the information society. London: Routridge.
- Walczak, Marian (2004). Uwarunkowania funkcjonowania bibliotek w społeczeństwie informacyjnym. [1]