Wincenty Korwin Gosiewski

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Wincenty Korwin Gosiewski
Daniel Schultz, Portret Wincentego Gosiewskiego, (olej na płótnie 1650-1651), Muzeum w Łazienkach
Herb	Korwin
Data urodzenia	ok. 1620
Data śmierci	29 listopada 1662
Miejsce śmierci	Ostrynia

Rodzina	Gosiewski
Rodzice	Aleksander Korwin Gosiewski Ewa Pac
Małżonek	Magdalena Konopacka
Dzieci	Teresa Korwin Gosiewska

Wincenty Aleksander Korwin Gosiewski (ur. ok. 1620 - zm. 29 listopada 1662), hetman polny litewski od 1654, podskarbi wielki litewski i pisarz wielki litewski od 1652, generał artylerii litewskiej od 1651, stolnik wielki litewski od 1646.

Po ojcu starosta puński i markowski, po bracie Krzysztofie również starosta wieliski. Marszałek Sejmu zwyczajnego w Warszawie 21 -24 XII 1650. Polski dowódca wojskowy oraz dyplomata.

Pochodził ze szlacheckiej rodziny Gosiewskich, z linii pieczętującej się herbem Korwin. Syn Aleksandra Gosiewskiego, wojewody smoleńskiego. Żonaty z Magdaleną z Konopackich, kasztelanką elbląską.

Ukończył studia na Akademii Wileńskiej, studiował także we Wiedniu, w Padwie oraz w Rzymie.

Po powrocie do kraju został mianowany przez Władysława IV stolnikiem litewskim; pełniąc ten urząd podpisał dokument elekcyjny Jana Kazimierza.

Służbę wojskową rozpoczął jako dowódca pułku jazdy walcząc w 1648 pod dowództwem hetmana polnego litewskiego Janusza Radziwiłła. W lipcu 1649 rozbił wojska kozackie w bitwie pod Łojowem. Już jako generał artylerii litewskiej w 1651 w bitwie pod Czernobylem pobił wojska kozackie dowodzone przez pułkowników Antonowa i Adamowicza. Uczestniczył jako komisarz w rokowaniach pokojowych, które doprowadziły do ugody białocerkiewskiej.

W 1654 otrzymał buławę hetmana polnego litewskiego po Januszu Radziwille, który mianowany został wówczas hetmanem wielkim litewskim.

Podczas potopu szwedzkiego odegrał niebagatelną rolę polityczną i wojskową. W 1655 w Kiejdanach podpisał wprawdzie akt uznania króla Karola X Gustawa, jednakże już wkrótce wystąpił przeciw układom kiejdańskim i podjął działania, których celem było uzyskanie pomocy strony rosyjskiej. Uwięziony przez Janusza Radziwiłła został osadzony w Kiejdanach, skąd jako więzień stanu przewieziony został następnie do Królewca. Wiosną 1656 uciekł z niewoli na Litwę gdzie w krótkim czasie, własnym kosztem, zorganizował kilka chorągwi. Walcząc z siłami szwedzkimi dotarł aż pod Warszawę, gdzie jako jeden z komisarzy królewskich nadzorował przejęcie stolicy. Uczestniczył w oblężeniu Tykocina oraz w bitwie, po której wojska szwedzkie ponownie zajęły Warszawę. Następnie na rozkaz króla przeniósł się ze swoimi chorągwiami na teren Prus Książęcych i Litwy. 8 X 1656 pod Prostkami *[1] doszczętnie rozbił wojska branderburskie i szwedzkie, biorąc do niewoli księcia Bogusława Radziwiłła *[2] . Bitwa ta została opisana przez Henryka Sienkiewicza w powieści „Potop”. Kolejna bitwa stoczona pod jego dowództwem 22 X 1656 pod Filipowem zakończyła się jednak zwycięstwem wojsk dowodzonych przez feldmarszałka Gustawa Ottona Stenbocka; w bitewnym zamieszaniu udało się zbiec księciu Radziwiłłowi. W listopadzie 1656 w Wierzbowie zawarł rozejm z elektorem brandenburskim Fryderykiem Wilhelmem, po czym jako komisarz królewski doprowadził w 1657 do zawieszenia broni, a następnie do zawarcia traktatów welawsko-bydgoskich. W 1658 walczył ze Szwedami na terenach Inflant i Żmudzi.

W 1658 uczestniczył w delegacji skierowanej przez króla na rokowania z Rosją. Pobity pod Werkami dostał się do niewoli, w której przebywał blisko cztery lata. Zwolniony z niewoli moskiewskiej został w 1662. Jako rekompensatę za doznane krzywdy otrzymał Kiejdany.

Był zwolennikiem silnej i scentralizowanej władzy królewskiej; popierał koncepcję wyboru następcy tronu jeszcze za życia króla (elekcja vivente rege). Na polecenie króla dążył do rozwiązania związku, który powstał po wypowiedzeniu posłuszeństwa królowi przez część długo nieopłacanego wojska. W lipcu 1662 udał się do Wilna w na rozmowy ze zbuntowanymi oddziałami wojska litewskiego. Został tam podstępnie pojmany przez Konstantego Kotowskiego, wicemarszałka związku, który w ten sposób zamierzał zapobiec porozumieniu, mogącemu w efekcie spowodować rozwiązanie konfederacji. Został zamordowany 29 listopada 1662 w pobliżu Ostryni. Sprawcy mordu skazani zostali na karę śmierci.