Alparslan Türkeş
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Alparslan Türkeş , (d. 25 Kasım 1917, Lefkoşa – ö. 4 Nisan 1997, Ankara). Türk asker ve siyaset adamı.
Nufus kaydındaki isminin Hüseyin Feyzullah olduğu iddiası yanlıştır. Bu daha sonra kendilerine siyasi bir yön katmak isteyen Arusi Şeyhi Mehmed Feyzi Efendi tarikatinin uydurmasıdır.[1] Takma ad olarak Alp Arslan adını kullanmıştır. Aslen, Kayseri ili Pınarbaşı'nın Yukarı Köşkerli köyünden afşarlardandır. Aile daha sonra Kıbrıs'a göç etmiştir.
Türkeş, Kuleli Askeri Lisesi ve Harp Okulu'nu bitirdikten sonra 1944'te yüzbaşı rütbesindeyken "Turancılık" davasından yargılandı. Dava sonunda aldığı ceza 1 yıldan az olduğu için orduya tekrar dönebildi. 1948'de Harp Akademisi'ni bitirdi. 1959'da albaylığa yükseldi. 1955'te NATO nezdinde KKK temsilcisi olarak ABD'ye gönderildi.
Konu başlıkları |
[değiştir] 27 Mayıs İhtilali ve Hindistan "Sürgünü"
27 Mayıs 1960 harekatının bildirisini radyodan okuduktan sonra adı sıkça duyulmaya başlandı. Bu dönemde Milli Birlik Komitesi içindeki görüş ayrılığı sonucu 13 Kasım 1960'da 13 üye ile birlikte görevinden "affedilen", Türk siyasi tarihinde "14'ler" olarak adlandırılan grubun lideri konumundaki Alparslan Türkeş MBK tarafından re'sen emekli ve büyükelçilik müşaviri olarak Hindistan'a gönderildi. Sürgünde iken, MBK Başkanı Cemal Gürsel 'e, Yüksek Adalet Divanı 'nda yargılanan Adnan Menderes ve arkadaşlarının idam edilmelerinin doğru olmayacağını vurgulayan ve Milli Yol dergisinde yayınlanan mektubu gönderdi.
25 ay kadar sonra, 23 Şubat 1963'de Gümülcine 'den yurda döndüğünde kendisini burada kalabalık bir "milliyetçi topluluk" karşıladı.
[değiştir] Türkeş'in Siyasi Hayata Girişi
[değiştir] Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi Dönemi
Alparslan Türkeş, sürgünde olduğu dönemde 14'lerden çoğu ile sık sık bir araya gelerek dönüşten sonraki stratejisini belirleyici toplantılar yaptı. Nitekim dönüşünden hemen sonra 14'lerden Dündar Taşer, Ahmet Er, Muzaffer Özdağ, Rıfat Baykal, Mustafa Kaplan gibi eski MBK üyeleri ile birlikte siyasi hayata atıldı ve Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi'ne (CKMP) girdi.
1965'te bu partinin başkanı oldu, parti tüzüğüne 9 Işık Doktrini kondu, Türkeş Başbuğ ilan edildi ve aynı yıl milletvekili seçildi. 6-8 Şubat 1969'da Adana il kongresinde CKMP adı Milliyetçi Hareket Partisi ve terazi olan amblemi de üç hilâl olarak değiştirildi.
[değiştir] 1975 Sonrası Dönem ve 12 Eylül
1975'ten sonra koalisyon hükümetlerinde başbakan yardımcılığı görevinde bulunan Türkeş 12 Eylül darbesi'nden sonra 4,5 yıl tutuklu kaldı. 12 Eylül döneminde idam cezasıyla yargılanan Türkeş bu davadan beraet etti.
[değiştir] 12 Eylül Sonrası Dönem
1987'de siyaset yasağının kalkmasıyla birlikte Milliyetçi Çalışma Partisi'ne girdi ve aynı yıl yapılan olağanüstü kongrede genel başkanlığa seçildi. 1991 genel seçimlerinde RP ile seçim ittifakı yapan MÇP lideri Türkeş yeniden parlamentoya girdi.
Bu sırada 1992'de 12 Eylül darbesi ile kapatılmış olan partilerin eski adlarını alması hakkında Siyasi Partiler Kanunu'nda yapılan değişiklikle MÇP'nin ismi de MHP olarak değiştirildi. 1995 genel seçimlerinde parlamento dışı kalan Türkeş, bu dönemde uzlaşmacı bir lider profili çizerek ülke siyaseti üzerinde etkili oldu. Türkeş, 9 Işık başta olmak üzere siyasi ve tarihi görüşlerini içeren kitaplar yazdı. Türk siyasi hayatının en tartışmalı liderlerinden biri olan Türkeş, 4 Nisan 1997'de geçirdiği kalp krizi sonucu Ankara'da vefat etti ve cenazesi devlet töreni ile kaldırıldı.
[değiştir] Eserleri
- Milli Doktrin 9 Işık; Alparslan TürkeşKamer Yayınları; İstanbul, 1997.
- Dokuz Işık; Berikan Elektronik Basım Yayım;
- 9 Işık; Hamle Yayınevi; İstanbul
- Dokuz Işık ve Türkiye;Hamle Yayınevi; İstanbul
- Ülkücülük; Hamle Yayınevi; İstanbul, 1995.
- 12 Eylül Adaleti (!) : Savunma; Hamle Yayınevi; İstanbul, 1994.
- 1944 Milliyetçilik Olayı; Hamle Yayınevi;
- Modern Türkiye ; İstanbul.
- Milliyetçilik Olayları; Berikan Elektronik Basım Yayım.
- 27 Mayıs ve Gerçekler; Berikan Elektronik Basım Yayım.
- 27 Mayıs, 13 Kasım, 21 Mayıs ve Gerçekler; İstanbul, 1996.
- Ahlakçılık; Berikan Elektronik Basım Yayım.
- Etik (Ahlak Felsefesi), Etik.; Bunalımdan Çıkış Yolu; Kamer Yayınları.
- Türk Edebiyatında Anılar, İncelemeler, Tenkidler, Anı-Günce-Mektup; İstanbul, 1994.
- Bunalımdan Çıkış Yolu; Hamle Yayınevi; İstanbul, 1996.
- Dış Meselemiz; Berikan Elektronik Basım Yayım.
- İlimcilik; Berikan Elektronik Basım Yayım.
- Kahramanlık Ruhu; İstanbul, 1996.
- Temel Görüşler; Kamer Yayınları.
- Sistemler ve Öğretiler; İstanbul, 1994.
- Türkiye'nin Meseleleri; Hamle Yayınevi; İstanbul, 1996.
- Yeni Ufuklara Doğru; Kamer Yayınları.
- Sistemler ve Öğretiler; İstanbul, 1995.
Önce gelen: Zeyyat Baykara |
Türkiye Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı 31 Mart 1975 - 21 Haziran 1977 |
Sonra gelen: Orhan Ferruh Eyüpoğlu Turan Güneş |
Önce gelen: Orhan Ferruh Eyüpoğlu Turan Güneş |
Türkiye Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı 11 Temmuz 1977 - 5 Ocak 1978 |
Sonra gelen: Orhan Ferruh Eyüpoğlu Turhan Feyzioglu Mehmet Faruk Sükan |
[değiştir] Kaynakça
[değiştir] Notlar
- ^ Şahinlerin Dansı - Hulusi Turgut, sf.4,8
Başbakan: Süleyman Demirel
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı: Alparslan Türkeş · Turhan Feyzioğlu · Necmettin Erbakan
Devlet Bakanı: Hayrettin Karaca · Hasan Aksay · Mustafa Kemal Erkovan · Osman Albayrak · Seyfi Öztürk
Gençlik ve Spor Bakanı: Ali Şevki Erek · Gümrük ve Tekel Bakanı: Orhan Öztrak · Adalet Bakanı: İsmail Müftüoğlu · Zeyyat Baykara · Milli Savunma Bakanı: Ferit Melen · İçişleri Bakanı: Sabahattin Özbek · Dışişleri Bakanı: İhsan Sabri Çağlayangil · Maliye Bakanı: Yılmaz Ergenekon · Milli Eğitim Bakanı: Ali Naili Erdem · İmar ve İskan Bakanı: Nurettin Ok · Bayındırlık Bakanı: Fehim Adak · Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı : Kemal Demir · Vefa Tanır · Ulaştırma Bakanı: Nahit Menteşe · Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı: Korkut Özal · Köyişleri Bakanı: Vefa Poyraz · Sosyal Güvenlik Bakanı: Ahmet Mahir Ablum · Çalışma Bakanı: Ahmet Tevfik Paksu · Şevket Kazan · Ticaret Bakanı: Halil Başol · Sanayi ve Teknoloji Bakanı: Abdülkerim Doğru · Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı: Mehmet Selahattin Kılıç · Kültür Bakanı: Rıfkı Danışman · Turizm ve Tanıtma Bakanı: Nahit Menteşe · Lütfi Tokoğlu · Orman Bakanı: Turhan Kapanlı
Başbakan: Süleyman Demirel
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı: Necmettin Erbakan · Alparslan Türkeş
Devlet Bakanı: Sadi Somuncuoğlu · Süleyman Arif Emre · Ali Şevki Erek · Seyfi Öztürk
Gençlik ve Spor Bakanı: Önol Şakar · Mehmet Selahattin Kılıç · Ali Şevki Erek · Gümrük ve Tekel Bakanı: Gün Sazak · Adalet Bakanı: Necmettin Cevheri · Milli Savunma Bakanı: Nevzat Cihat Bilgehan · Sadettin Bilgiç · Turhan Kapanlı · İçişleri Bakanı: Korkut Özal · Dışişleri Bakanı: İhsan Sabri Çağlayangil · Maliye Bakanı: Nevzat Cihat Bilgehan · Milli Eğitim Bakanı: Nahit Menteşe · İmar ve İskan Bakanı: Mehmet Recai Kutan · Bayındırlık Bakanı: Mehmet Selahattin Kılıç · Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı : Cengiz Gökçek · Ulaştırma Bakanı: Yılmaz Ergenekon · Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı: Fehim Adak · Köyişleri ve Kooperatifler Bakanı: Turgut Yücel · Çalışma Bakanı: Fehmi Cumalıoğlu · Sosyal Güvenlik Bakanı: Mehmet İlhami Ertem · Turhan Kapanlı · Mehmet Selahattin Kılıç · Ticaret Bakanı: Agah Oktay Güner · Sanayi ve Teknoloji Bakanı: Oğuzhan Asiltürk · Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı: Kamran İnan · Kültür Bakanı: Avni Akyol · Turizm ve Tanıtma Bakanı: İskender Cenap Ege · Orman Bakanı: Sabahattin Savcı