İkinci Göktürk İmparatorluğu
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Konu başlıkları |
[değiştir] Göktürklerin yeniden bağımsızlığı
Çin egemenliğine giren Göktürkler Kutluk zamanında yeniden bağımsızlığına kavuştu. Bu yüzden bu devlete " Kutluk devleti" de denir.
[değiştir] Kutluk Dönemi
680 yılında Aşina soyundan gelen Kutluk Çine isyan etti. 682’de Ötükeni ele geçirdi. Kutluk devletini kurdu. İlteriş unvanını aldı. Veziri Tonyukuk ile Göktürkleri güçlendirmek için Çine seferler düzenledi.
[değiştir] Kapgan Dönemi
Kutluğun ölümünden sonra yerine Kapgan Kağan geçti. Bu dönemde Kutluk devleti en parlak dönemini yaşadı. Kapgan Kağanın siyaseti;
- Çini baskı altında tutmak.
- Çin hakimiyetinde bulunan Türk topraklarını geri almak
- Orta Asyadaki tüm Türk boylarını bir çatı altında toplamak.
Bu amaçla Çini hakimiyet altına aldı fakat Çinin kültüründen uzak kalmak için sadece vergiye bağladı. Bu dönemde Karadenizden Japon denizine kadar Türk devleti genişledi.
[değiştir] Bilge Dönemi
Kapgan Kağandan sonra Bilge Kağan geçti. Kardeşi Kültigin ile taht kavgasına girişmedi; beraber devleti yönettiler. En büyük yardımcıları Tonyukuk idi. Çin ile ticari ilişki geliştirildi. Batı Türkistandaki türk boyları tamamen bağlandı. 725 yılında devletin bel kemiği olan Tonyukuk öldü. 731’de Kültigin öldü. 734 yılında da Bilge öldü.
Daha sonra tahta çıkan kağanlar atalarının kurduğu devleti iyi yönetme becerisi gösteremediler. Karluk, Basmil ve (Onogurlar- Oğuzlar:Uygurlar)’ın çıkardığı isyanı bastıramadılar. 745 yılında Ötüken ve çevresini Uygur Türkleri ele geçirerek; Türklerin ve Orta Asyanın yeni temsilcisi oldular. Türgişler de Batı Türkistanı yönettiler.
[değiştir] Orhun Anıtları
Bilge Kağan Orta Asya Türk boylarına şöyle sesleniyor: “Ey Türk budunu. Üstte gök yıkılmaz, altta yer delinmezse devletini, töreni kim bozabilir?”
[değiştir] II. Göktürk Kağanları
- 680-691 Kutluk Kağan(İlteriş ünvanını almıştır.)
- 691-716 Kapgan Kağan (Öldürüldü)
- 716 İnel Kağan
- 716-731 - Bilge Kağan (Öldürüldü)
- Yollyg-Tegin Izhan-Khan/Han (734-39)
- Bilge Kutluk Tengri-Khan/Han (739-41)
- Siuan Khan/han (741)
- Il-Itmysh Bilge-Khan/Han (741-42)
- Ozmyş Khan/Han (742-43)
- Bomei-Tegin Khan/Han (743-45)
[değiştir] Türk tarihine katkıları
- Türk adını devlet adı olarak kullanan ilk Türk devletidir.
- Türkler arasında bağımsız yaşama duygusunun gelişmesinde öncülük eden bir devlettir.
Bulgarlar ( Kazan Tatarları ) ve Yakutlar hariç tüm Türkçe konuşan Türk boylarını tek bir yönetim altında toplamıştır.
- Bilinen İlk yazılı Türk alfabesini geliştirmişlerdir.
- Orhun hitabelerini miras bırakmışlardır.
- Batı Türkistanın ve Kafkasların Türkleşmesini sağlamışlardır.
