Vicdanî ret
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Vicdanî ret, bir bireyin politik görüşleri, ahlaki değerleri veya dinsel inançları doğrultusunda askerlik hizmetini reddetmesidir. Vicdani ret düşüncesi geniş anlamda ilk olarak 19. yy.da ortaya atılmış, 20. yy.ın başlarında I. ve II. Dünya Savaşları sırasında taraftar bulmuştur. Savaş karşıtlarının uzun mücadeleleri sonucunda, vicdani ret hakkı günümüzde Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu ve Avrupa Parlamentosu tarafından temel insani hak olarak kabul edilmiştir.
Türkiye'nin jeopolitik, stratejik surumundan dolayı henüz tanınmayan vicdani ret için başta savaş karşıtları http://www.savaskarsitlari.org/ olmak üzere çeşitli grupların çalışmaları sürmektedir.
Vicdanî ret, Avrupa Birliği üyesi tüm ülkelerce tanınan "askere gitmeyi reddetme" hakkıdır. Bu hakkın uygulanması ülkelere göre farklılık gösterebilmektedir. Bazı ülkelerde vicdanî retçiler askerlik yapmak yerine, zorunlu olarak bir kamu hizmetinde görevlendirilmektedirler.
Vicdanî reddin geçmişinin ilk devletlerin kuruluşuna kadar eskiye uzandığı iddia edilse de, resmi kayıtlara göre yirminci yüzyılın başına uzanmaktadır. İlk kez 1916'da İngiltere vicdanî reddi Anayasasına dahil etmiş, İngiltere'yi 1917'de Danimarka, 1920'de de İsveç izlemiştir.
TÜRKİYE'DE VİCDANİ REDÇİLER
1-1989 Aralık-Tayfun Gönül-İSTANBUL
2-1990 Şubat-Vedat Zencir-İZMİR-1 Aralık 1997’de reddini tekrarladı.
3-1993 16 Ocak-Erkan Çalpur-İZMİR-24 Ocak 2003’de reddini tekrarladı
4-1993 16 Ocak-Atilla Akar-İZMİR
5-1993 16 Ocak-Yusuf(Doğan?)-İZMİR
6-1993 Mart-Yavuz Atan-İSTANBUL-24 Ocak 2003’de reddini tekrarladı
7-1994 17 Mayıs-Gökhan Demirkıran-İSTANBUL
8-1994 17 Mayıs-Arif Hikmet İyidoğan-İSTANBUL
9-1995 1 Eylül-Osman Murat Ülke-İZMİR
10-2000 15 Mayıs-Uğur Yorulmaz-İSTANBUL-24 Ocak 2003’de reddini tekrarladı
11-2000 15 Mayıs-Timuçin Kızılay-İSTANBUL-24 Ocak 2003’de reddini tekrarladı
12-2000 15 Mayıs-Hasan Çimen-İSTANBUL-24 Ocak 2003’de reddini tekrarladı.
13-2001 27 Ekim-Mehmet Tarhan-İSTANBUL-24 Ocak 2003’de reddini tekrarladı.
14-2001 27 Ekim-Erdem Yalçınkaya-İSTANBUL-24 Ocak 2003’de reddini tekrarladı.
15-2003 22 Ocak-Mehmet Bal-MERSİN-9,5 aylık askerliğinin ardından, vicdani reddini açıkladı
16-2003 24 Ocak-Erkan Ersöz-İSTANBUL
17-2003 24 Ocak-Sertaç Girgin-İSTANBUL
18-2003 24 Ocak-Emir Üner-İSTANBUL
19-2003 24 Ocak-Mustafa Şeyhoğlu-İSTANBUL
20-2003 15 Mayıs-Sami Serkan Kazak-İSTANBUL
21-2003 15 Mayıs-Ahmet Cem Öztürk-İSTANBUL
22-2003 20 Kasım-Tuğkan Tuğ-İZMİR
23-2004 15 Mayıs-Mahmut Elkuş-İSTANBUL
24-2004 15 Mayıs-Cemal Karakuş-İSTANBUL
25-2004 15 Mayıs-Ersan Uğur Gör-İSTANBUL
26-2004 15 Mayıs-Yaşar Öner-İSTANBUL
27-2004 15 Mayıs-İnci Ağlagül-İSTANBUL
28-2004 15 Mayıs-Ebru Topal-İSTANBUL
29-2004 15 Mayıs-Yöntem Yurtsever-İSTANBUL
30-2004 15 Mayıs-Nazan Askeran-İSTANBUL (24 Ağustos 2005 günü kanserden öldü)
31-2004 15 Mayıs-Hürriyet Şener-İSTANBUL
32-2004 27 Haziran-Doğan Özkan-İSTANBUL
33-2004 27 Haziran-Sinan Dündar-İSTANBUL
34-2004 5 Eylül-Ömer Sezer-ANKARA
35-2004 5 Eylül-İmdat Şanlı-ANKARA
36-2004 5 Eylül-İsmail Sabancı-ANKARA
37-2004 5 Eylül-Salih Arıkan-ANKARA
38-2004 5 Eylül-Hasan Akyürek-ANKARA
39-2004 5 Eylül-Levent Duranyan-ANKARA
40-2004 23 Eylül-Ceylan Özerengin-İSTANBUL
41-2004 04 Ekim-Şahin Özbay-İSTANBUL
42-2004 28 Ekim-Necdet Özaktın-İSTANBUL
43-2004 26 Kasım-Halil Savda-ÇORLU-Siyasi tutsaktı. Cezaevinden çıkışında askerlik yapması için Çorlu’daki birliğe götürüldü. Burada vicdani reddini açıkladı. Tekirdağ Askeri Cezaevi’nde 1 ay yattı ve tahliye oldu.
44-2004 18 Aralık-Veli Akdağ-İZMİR
45-2005 03 Ocak-Necati Balbay-LÜLEBURGAZ
46-2005 14 Mayıs-Ferda Ülker-İZMİR
47-2005 14 Mayıs-Ayten Demir-İZMİR
48-2005 14 Mayıs-Yahsan Çatak-İZMİR
49-2005 14 Mayıs-Hilal Demir-İZMİR
50-2005 14 Mayıs-Bülent Bektaş-İZMİR
51-2005 14 Mayıs-Ayşe Girgin-İZMİR
52-2005 14 Mayıs-Mehmet Öd-İZMİR
53-2005 14 Mayıs-Fikret Yetişener-İZMİR
54-2005 14 Mayıs-Eylem Barış-İZMİR
55-2005 14 Mayıs-Ercan Aktaş-İZMİR
56-2005 03 Ağustos-Figen-İSTANBUL
57-2005 03 Ağustos-Erkan Yertutan-İSTANBUL
58-2006 14 Mayıs-Ahmet Özdemir-Ankara
59-2006 15 Kasım-İsmail Saygı-İstanbul
[değiştir] Vicdanî ret hakkının tanındığı ülkeler
- İngiltere (1916)
- Danimarka (1920) (4 ila 12 ay askerlik veya 4 ila 13 ay kamu hizmeti)
- İsveç (1920)
- Hollanda (1922)
- Finlandiya (1931) (8,5 ay askerlik veya 13 ay kamu hizmeti)
- Almanya (1949) (9 ay askerlik veya 10 ay kamu hizmeti)
- Fransa (1963)
- Lüksemburg (1963)
- İtalya (1972)
- Avusturya (1974)(7 ay askerlik veya 12 ay kamu hizmeti)
- Portekiz (1976)
- İspanya (1978)
- Polonya (1988)
- Macaristan (1989)
- Letonya (1990)
- Çek Cumhuriyeti (1990)
- Slovakya Cumhuriyeti (1990)
- Slovenya (1991)
- Estonya (1994)
- Yunanistan (1997) (12 ay askerlik veya 13 ay kamu hizmeti)
- Litvanya (1997)
