Tiếng Séc

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Tiếng Séc (čeština) là một trong những ngôn ngữ thuộc nhánh phía Tây của các ngôn ngữ Slav - cùng với tiếng Slovak, Ba Lan, Pomeran (đã bị mai một) và Serb. Tiếng Séc được nói bởi đa số người Séc sống tại Cộng hòa Séc và trên toàn thế giới (tất cả trên khoảng 12 triệu người). Tiếng Séc rất gần gũi với tiếng Slovak và, với một mức độ thấp hơn, với tiếng Ba Lan. Phần lớn những người Séc và Slovak có thể hiểu được nhau không mấy khó khăn bởi hai nước đã sống cùng nhau như Tiệp Khắc từ năm 1918 cho đến Cách mạng Nhung.

Mục lục

1 Ngữ pháp
- 1.1 7 cách
2 Chữ
3 Liên kết ngoài
- 3.1 Từ điển
- 3.2 Khác

[sửa] Ngữ pháp

Tiếng Séc có 7 cách và 3 thời (thời hiện tại, quá khứ và tương lai). Có số ít và số nhiều (ví dụ: zub/zuby, město/města).

Danh từ (podstatné jméno), tính từ (přídavné jméno), đại từ (zájmeno) và số (číslovka) được chia theo 7 cách (xem dưới: 7 cách).

Động từ được chia theo ngôi:

số ít: já, ty, on, ona, ono (tôi, bạn, anh ấy, chị ấy, nó)
số nhiều: my, vy, oni, ony, ona (chúng tôi, các bạn, chúng)

Phó từ (příslovce), giới từ (předložka), liên từ (spojka), tiểu từ (částice) và thán từ (citoslovce) không đổi đuôi.

[sửa] 7 cách

1.	kdo, co?	nominativ
2.	(bez) koho, čeho?	genitiv
3.	(ke) komu, čemu?	dativ
4.	(vidím) koho, co?	akuzativ
5.	(oslovujeme, voláme)	vokativ
6.	(o) kom, čem?	lokál
7.	(s) kým, čím?	instrumentál

[sửa] Chữ

Tiếng Séc dùng ký tự Latinh cộng với các chữ có dấu sau:

Tiếng Séc cũng có một chữ ghép: ch.

Chữ ě và ů không bao giờ nằm ở đầu từ, vì chữ ě làm mềm (iotation) chữ cái đứng trước nó và chữ ů dùng để kéo dài chữ u khi đọc (đọc là [u:]). Nếu viết đầu từ, chữ ů được viết như ú (Những ngoại lệ - chữ ú cũng có thể nằm giữa từ: ví dụ - neúplný, zúčastnit se, vv. Trong những trường hợp này chữ ú thường nằm sau tiền tố - úplný x neúplný, účastnit se x zúčastnit se, vv.)

Đánh vần chữ cái Séc
A a	Á á	B b	C c	Č č	D d	Ď ď	E e	É é	Ě ě	F f
á	dlouhé á	bé	cé	čé	dé	ďé	é	dlouhé é	é s háčkem	ef
[a]	[a:]	[b]	[ʦ]	[ʧ]	[d]	[ɟ]	[ɛ]	[ɛ:]	[e, je]	[f]
G g	H h	Ch ch	I i	Í í	J j	K k	L l	M m	N n	Ň ň
gé	há	chá	í	dlouhé í	jé	ká	el	em	en	eň
[g]	[ɦ]	[x]	[i]	[i:]	[j]	[k]	[l]	[m]	[n]	[ɲ]
O o	Ó ó	P p	Q q	R r	Ř ř	S s	Š š	T t	Ť ť
ó	dlouhé ó	pé	qé	er	eř	es	eš	té	ťé
[o]	[o:]	[p]	[kv]	[r]	[ɼ, r̝]	[s]	[ʃ]	[t]	[c]
U u	Ú ú	Ů ů	V v	W w	X x	Y y	Ý ý	Z z	Ž ž
ú	dlouhé ú	ů s kroužkem	vé	dvojité vé	iks	ypsilon	dlouhé ypsilon	zet	žet
[u]	[u:]	[u:]	[v]	[v]	[ks]	[i]	[i:]	[z]	[ʒ]