Trần Đại Nghĩa
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Giáo sư, Viện sĩ Trần Đại Nghĩa (tên thật là Phạm Quang Lễ; 1913–1997) là một kỹ sư quân sự xuất sắc, nhà khoa học lớn của Việt Nam, nhà quản lý khoa học kỹ thuật cấp cao.
[sửa] Cuộc đời
Ông sinh ra trong một gia đình nhà giáo nghèo tại xã Chánh hiệp, huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long, một miền quê giàu truyền thống yêu nước và cách mạng. Mồ côi cha lúc 6 tuổi, mẹ và chị gái đã tần tảo nuôi em vuợt khó ăn học. Phạm Quang Lễ luôn nhớ lời căn dặn cuối cùng của cha trước khi đi xa: "... phải lo học hành đến nơi đến chốn, ... phải mang hiểu biết của mình giúp ích cho đời". Và giữa năm 1933, người thanh niên thông minh giàu nghị lực Phạm Quang Lễ đã thi đỗ đầu hai bằng tú tài: Tú tài ta và tú tài tây. Nhưng vì nhà nghèo, không có tiền đi Hà Nội để học tiếp, Phạm Quang Lễ quyết định đi làm giúp mẹ, giúp chị và nuôi chí vươn lên, chờ thời cơ.
Năm 1935 ông lên tàu thủy đi du học Pháp và tốt nghiệp kỹ sư và cử nhân toán học tại các trường: Đại học Bách khoa Paris, Đại học Mỏ, Đại học Điện, Đại học Sorbonne, Đại học Cầu đường Paris. Sau đó ông ở lại Pháp làm việc tại Viện nghiên cứu máy bay. Năm 1942, ông sang Đức làm việc trong xưởng chế tạo máy bay và Viện nghiên cứu vũ khí.
Năm 1946, Hồ Chí Minh qua Pháp thương thuyết với Bộ trưởng Thuộc địa Marius Moutet. Ông theo Hồ Chí Minh về nước, tham gia tổ chức, chế tạo vũ khí cho quân đội tại núi rừng Việt Bắc. Hồ Chí Minh đặt tên mới cho ông là Trần Đại Nghĩa và trực tiếp giao cho ông làm Cục trưởng Cục Quân giới kiêm Giám đốc Nha nghiên cứu Quân giới, Bộ Tổng tư lệnh Quân đội.
Ông từng giữ các chức vụ: Cục trưởng Cục pháo binh, Phó chủ nhiệm Tổng cục Hậu cần, Phó chủ nhiệm Tổng cục Kỹ thuật, Chủ nhiệm Ủy ban Kiến thiết Cơ bản Nhà nước, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học và Kỹ thuật Nhà nước, Viện trưởng Viện Khoa học Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Công thương, Chủ tịch đầu tiên Liên hiệp các Hội Khoa học và Kĩ thuật Việt Nam, Hiệu trưởng đầu tiên trường Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại biểu Quốc hội khoá II, III,
Ông được phong quân hàm Thiếu tướng trong đợt đầu tiên năm 1947. Ông được trao tặng Huân chương Hồ Chí Minh, Anh hùng lao động (tại đại hội Anh hùng, chiến sĩ thi đua toàn quốc đầu tiên năm 1952).
Năm 1996, ông được nhà nước trao tặng, Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt 1 về Cụm công trình nghiên cứu và chỉ đạo kỹ thuật chế tạo vũ khí (súng Bazoka, súng SKZ, đạn bay) trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp 1945-1954.
Năm 1966, ông được bầu làm Viện sĩ nước ngoài, Viện Hàn lâm Khoa học Liên Xô.
GS.VS Trần Đại Nghĩa sống rất giản dị, mẫu mực được nhân dân cả nước và đồng nghiệp yêu quý, mến phục. GS.VS Trần Đại Nghĩa là người đại diện xuất sắc cho đội ngũ khoa học nước nhà. Các công trình nghiên cứu của ông được quốc tế đáng giá cao.
[sửa] Liên kết ngoài
- Giáo sư, Viện sỹ Trần Đại Nghĩa: Nhà khoa học Việt Nam chân chính.
- Cố Giáo sư, Viện sĩ Trần Đại Nghĩa.
Thể loại: Người Vĩnh Long | Sinh viên trường Bách khoa Paris | Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng Việt Nam | Kỹ sư quân sự | Nhà khoa học Việt Nam | Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam | Thiếu tướng Quân đội Nhân dân Việt Nam | Đại biểu Quốc hội Việt Nam | Giải thưởng Hồ Chí Minh | Huân chương Hồ Chí Minh | Anh hùng Lao động Việt Nam | Đại học Bách khoa Hà Nội | Viện Hàn lâm Khoa học Liên Xô | Sinh 1913 | Mất 1997