Schansspringn
From Wikipedia
Schansspringn es een Olympische wintersport. De bedoelienge es om van van een schanse noo beneen te skieen en ton zo verre meugelyk te springn. De sport es ontstoan in Nôorweegn in't begun van de 19de êeuw.
Inoud |
[bewerk'n] Techniek
Schansspringn es nie zo gemakkelyk als dat et erutziet. De belangrykste technische voardigheed'n zin
- In eeste instantie moe je zorgn da je voldoende snelhid krigt ip de schanse. Deur gebukt te zitten krigt je mêer snelheid. Ip de normoale schanse kan de snelheid ozôo iplôop'n tot 95km/eure.
- De belangrykste foase es het ofstôotn van de schanstoafel: doar moe je vanut gehurkte stand uw verticoalse snelheid omzettn in horizontoale snelheid. In een fractie van een seconde moe je beslissn om u te strekk'n. Zijje te loate of te vroeg, ton goa je nie verre geroak'n.
- In de vlucht es't de bedoelienge om zoveel meugelyk ip de (tegen)wind te drivn. Schansspringers zulln zoveel meugelijk ippervlak moaken dat deur de wind kan gedroagn weird'n
- De landienge moe zo verre meugelyk gebeurn, moar ôok me de beste techniek: de springers land'n best in de zogenoamde 'telemark' positie: knieen gebogen, en êen been vô 't andere. Ge meugt doarbie de grond nie roak'n met u and'n, of ge krigt oftrek va puntn.
- De mêeste schansspringers spring'n nu me under skies in de zogenoamde V-vorm. Vroeger sprongn ze me under skies parallel.
[bewerk'n] Puntndêelienge
Natuurlyk es't de bedoeling om zoverre meugelyk te geroak'n, moar t'es iets ingewikkelder om het totoal aantal puntn te bereek'nen om te winnen:
- Iedere schanse eit een zogenoamd K-punt: bie dienen ofstand krig je 60 puntn, voo iedere meiter da je vôorn da punt land, krigt je 1.8 puntn oftrek, voor iedere meiter da je loater land 1.8 puntn bie.
- Springers weird'n ôok beôordêeld deur een jury van vuf scheidsrechters: die geevn puntn ip 20, en de liègste en ôogste score weird'n niet meegeteld
- Soamn geeft da het eindtotoal voo êen ronde.
- Normoal weird'n der twêe rond'n gesprongn in ne wedstrid: êen me olle gekwalyficeerde dêelnemers, en een twêede me de beste 30 ut de êeste ronde.
[bewerk'n] Schansn
Der zin verschillende schansn, ruwweg ingedêeld in de volgende categorieen (gebaseerd ip udder K-punt):
- K90 schansn of de normaalschansn
- K120 schansn of de grôte schansn
- vliegschansn: met een veel verder K-punt, ip die schansen weird'n gemakkelyk ofstand'n over de 200 meiter gesprongn. Het absolute record stoat ip noame va Bjørn Einar Romøren (
), die 239 meiters sprong in Planica, Slovenje.
[bewerk'n] Wedstrid'n
De beste schansspringers doen mee in de zogenoamde World Cup. Dat es een reekse van 25-30 wedstrid'n die deuregaan van eind November tot begun moarte (het winterseizoen in't Nôordelyk olfrond. Een aantal van die wedstrid'n zin gegroepeerd in klêendere reeks'n:
- 't sezoen begunt mêestol met het Nordic Tournament, die deuregoat in de Skandinavische land'n
- Het belangrykste toernooi es het vierschansntoernôoi.
- De geweune wedstrid'n goan deure in de winterweekends: mêestol zin der 2 wedstrid'n per weekend gepland ip een bepoalde schanse, êen de zoaterdag en êen de zundag. Een aantal belangryke schansn zin: Holmenkollen (Oslo), Zakopane, Lillehammer, Engelberg, Planica, Harrachov, Willingen,...
Doarnoast zin der ôok nog weireldkampioenschapp'n (om de twêe joar), en natuurlyk de Olympische Winterspeeln om de vier joar. Ip die grôte toernooin zin der ôok oltyd land'nwedstrid'n, me teams va vier springers per land. Het weireldkampioenschap 2007 goat deure in Sapporo (Japan).
In de zommer weirdt er ôok gesprongn! In de zogenoamde zommertoernee springn ze ip plastiek'n mattn. Het toernooi weird gezien als vôorbereidienge ip het wintersezoen.
[bewerk'n] Beoefeneirs
De sport es vôorol populair in de land'n me gebergtn: noast Nôorweegn zin Finland, Duutsland, Ôostenrik de sterkste land'n in't schansspringn. And're land'n met een redelyke traditie in schansspringn zin Japan, Pooln, Vrankryk, Zwitserland, Tsjechje, Slovenje, Rusland en Itoalje. West-Vloandern eit nog nôoit nen schansspringer vôortgebrocht. Een aantal van de bekendste schansspringers zin:
- Janne Ahonen (
) - Sven Hannawald (
): Êeste en ênige springer die de vier manches van't vierschansentoernôoi eit gewonn'n. - Adam Malysz (
) - Andreas Goldberger (
) - Andreas Widhölzl ()
- Primož Peterka (
) - Martin Schmitt ()
- Jens Weissflog ()
- Kazuyoshi Funaki (
)
