New Immissions/Updates:
boundless - educate - edutalab - empatico - es-ebooks - es16 - fr16 - fsfiles - hesperian - solidaria - wikipediaforschools
- wikipediaforschoolses - wikipediaforschoolsfr - wikipediaforschoolspt - worldmap -

See also: Liber Liber - Libro Parlato - Liber Musica  - Manuzio -  Liber Liber ISO Files - Alphabetical Order - Multivolume ZIP Complete Archive - PDF Files - OGG Music Files -

PROJECT GUTENBERG HTML: Volume I - Volume II - Volume III - Volume IV - Volume V - Volume VI - Volume VII - Volume VIII - Volume IX

Ascolta ""Volevo solo fare un audiolibro"" su Spreaker.
CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
音位 - Wikipedia

音位

维基百科,自由的百科全书

音位英語phoneme)是人類语言中能够区别意义的最小聲音单位[1],是音韻學Phonology)分析的基礎概念。一個可由一至數個音節組成,一個音節可由一至數個音段元音輔音等)組成。音位與音段很類似,然而音位的基本定義是要能區分語義,如果兩個聲音所代表是同一個詞彙、同樣的意義,則異音可被視為同一個音位;反過來說,一個詞的任何一個音位若被換成別的,那麼它就不再是原來的那個詞,意義也會隨之改變。有意義的詞都可由音位組成,然而代換其中任何音位卻不能保證產生有意義的詞,也有可能變成無意義的一串音。每個語言都有自己的一組音位,這也就是這個語言的語音系統[2],音位可用來研究某個特定語言中如何將音組合成詞。音位有時被譯為音素,然而音素一詞在中文裡的用法較為混亂,不一定都是指音位。

音位並不是一個實際的語音phone)。一個音位可以有數種不同的發音,但是語言使用者心理上認定這幾種發音是等同的,甚至可能不會察覺語音上有所不同。這種音位內的不同發音,稱為同位異音音位變體。音位可被視為一族相關的聲音,然而為了便於描述一個音位,通常會取這群聲音當中最具代表性的一個來稱呼整族聲音。例如,英語lipbelll發音是不同的,前者是齒齦邊音 [l] ,後者是軟顎化齒齦邊音 [ɫ] ,然而這只是 l 在出現在不同位置、不同前後境環所發生的語音變化,因此這兩個音都視為同一個/l/音位。

確定是否為音位與否的準則有:一、辨義功能;二、互補分布;三、音感差異。假如現代標準漢語的「三」 <san> 說成英語的 <than>,聽者仍然能辨認,這是因為現代標準漢語中<s>、<th>(齒間音 [θ])不起辨義作用,同屬一個音位;在英語中, <s>、<th> 是能辨義的,sing(唱歌)thing(東西)的意思不同,所以屬於兩個音位。 互補分佈是指甲在這個環境中永不出現,乙卻可以出現,兩者不發生衝突,例如漢語拼音中 <u> 永遠不出現在 <j>、<q>、<x> 後面,<ü> 卻永遠要出現在 <j>、<q>、<x> 後面,兩者不衝突,於是在此條件下 <u> 可以代替 <ü> 。[3]

一個語言當中的任何語音,若非音位,就是音位當中的同位音。要判斷兩個音在某種語言中是兩個有區別的音位、或是一個音位內的兩個同位音,最常使用的測試法是找出最小對(minimal pair),能找到最小對的判定為兩個音位。若找不到最小對,並且具有互補分布complementary distribution)、相近的區辨特徵(distinctive feature)等特性,則可判定為同一個音位。最小對是指一組兩個,只差一個音且意義不同的單詞。例如,英語的pen[pɛn]及pin[pɪn]只差一個音且字義可以區別,所以pen及pin是最小對。由這組最小對,可判定/ɛ/及/ɪ/是兩個有區別的音位。

目录

[编辑] 歷史

古印度梵語語法學家 Pāṇini 在他的著作中首創了音位、詞素詞根的概念。現代語言學結構主義之父弗迪南·德·索緒爾正是位梵語教授,Pāṇini的文法書對他有顯著影響。

第一個使用 phonème(音位)一詞的是迪弗里什-德熱內特(Dufriche-Desgenettes),他在1873年提出了這個術語。波蘭語言學家揚·涅齊斯瓦夫·博杜安·德·庫爾特奈(Jan Niecisław Baudouin de Courtenay)及他的學生米科瓦伊·克魯謝夫斯基(Mikołaj Kruszewski)發展出音位的定義。[4]而後,布拉格學派、索緒爾薩丕爾等更進一步完善了音位理論。

[编辑] 表記法

一般所說的標音phonetic transcription)為了將語音細節表現出來,可能會把同位異音用不同的記號標記;而音位標音phonemic transcription)則是只記錄音位。另一種稱呼是分別用嚴式、寬式來形容,然而音位標音法只是寬式標音的一種。音位理論認為語音與音位屬於不同層級,因此一般標音與音位標音各有不同用途,後者是前者的底層形式(underlying form)。

在語言學當中,斜線 (/ /) 表示使用音位標音法,音位就在兩條斜綫之間;而方括號 ([ ]) 表示語音標音。例如普通話 /n/ 和 /l/ 是兩個不同的音位,有懶音的粵語中/l/ 是一個音位,[n]則是/l/音位的變體。與語音或音位並列時,角括號 (< >) 常被用來表示文字的拼法或正書法

[编辑] 實例

音位定義的要點是區別意義,例如[ts]、[tsʰ]、[s],[tʂ]、[tʂʰ]、[ʂ]汉语拼音:z、c、s,zh、ch、sh;注音符號:ㄗ、ㄘ、ㄙ,ㄓ、ㄔ、ㄕ)在漢語普通話是两组不同的音位,在中國南方許多方言是同一组音位,也就是說沒有區分捲舌音。同理,-[n]、-[ŋ]在漢語普通話是不同的音位,在中國南方許多方言是相同的音位。不送氣與送氣的清塞音[p]、[t]、[k],[pʰ]、[tʰ]、[kʰ](汉语拼音:b、d、g,p、t、k;注音符號:ㄅ、ㄉ、ㄍ,ㄆ、ㄊ、ㄎ)在漢語裏是两组不同的音位,而它們在英語葡語是同一组音位。英語清輔音送氣與不送氣不區別意義,以送氣為標準音;葡語清輔音送氣與不送氣也不區別意義,以不送氣為標準音。漢語裡“八趴”“答他”“該開”意義完全不同,英語葡語卻區別不開。

不同语言中音位不同,如在汉语中,不同声调代表不同的意义,是一种音位,声调在英语法语中只表示感情,同一个词以不同声调发出意义相同,所以声调在英语法语中不是音位。同样重音在英语中是音位,在汉语和法语中则不是。不送气的清辅音和对应的浊辅音在法语中是不同的音位,在英语和汉语中则意义相同,因而不是音位。[n]和[l]在現代標準漢語中是不同的音位,在湖南方言中则相同。“四”和“十”的发音在現代標準漢語中是不同的音位,在中國东北方言中则相同,东北人是依靠不同的声调区分“四”和“十”,因此它们的发音在中國东北方言中不是音位。/l/和/r/在英语、法语中都是不同的音位,在日语韓語则相同。

普通話有輔音音位、元音音位和聲調音位。聲調音位簡稱「調位」,例如普通話四聲的調位是/1/、/2/、/3/、/4/;或者是/55/、/35/、/214/、/51/。我們說去聲的調位是/4/或/51/,這是去聲調位的典型,半上的調值[53],是/4/或/51/這個調位的變體。

[编辑] 音位變體

主条目:同位異音

一個音位包含一些不同的音,這些音稱為音位變體、同位音或同位異音。例如普通話“三”字發音是 [san],這是標準發音,是音位的“典型”;如果是一個大舌頭的人,他的發音可能是[θan]。 s和th屬於同一個音位,這個音位有兩個變體。

  • 條件變體:出現在一定的條件下,如/a/音位有四個變體,它們分別出現在不同的條件下。
  • 自由變體:無條件變體,如粵語陽平無條件變爲上升調,澳門、花園等詞的第二字。

普通話的元音音位、輔音音位、聲調音位就是根據音位理論整理出來的。例如普通話聲調不止四個,除了陰陽上去之外還有半上聲、半去聲、輕聲等等,輕聲的調值又有好幾個,但用音位理論考察,原來那麽多不同的調值是在一定條件下產生的:半去聲是在另一個去聲的後面才有;輕聲的調值是根據前一音節而變的,都是“條件變體”。

現代標準漢語中有最多同位音的可能是 /ə/,它有 [ə], [ɤ], [e], [ɛ], [o], [ɔ] 等變體,相當於漢語拼音的e, ê, o,注音符號ㄛ、ㄜ、ㄝ、ㄟ、ㄡ、ㄣ、ㄥ都含有這個音位。e, ê, o(ㄜ、ㄝ、ㄛ)除了單獨出現,作為感嘆詞的用法之外,在其他實詞中都呈現互補分布,所以可以視為同一個音位的條件變體。

[编辑] 書寫系統

英語被認為是一種典型的非音素化語言,由於英語詞彙的語源十分多樣化,許多單詞的拼寫法保留了原來的形式,再加上元音大推移等因素的影響,使得英語的拼字與實際發音呈現高度不對應。歷史上有許多英語拼寫改革方案曾被提出,可參見英語拼寫改革English spelling reform)。反之,義大利語西班牙語芬蘭語、人工語言的世界語則是拼寫法與音位高度對應的實例。

[编辑] 参看

[编辑] 參考資料

  1. (英文)音位 (Lexicon of Linguistics)
  2. (英文)什麼是音位? (SIL)
  3. 但整體而言,u 與 ü 並未互補分布,在某些環境下會發生衝突,比如說 nu 和 nü。這也就是漢語拼音不把它們合併的其中一個原因。
  4. 音位概念的發現 - 於2007年2月16日zh-tw:造;zh-cn:采訪。

[编辑] 外部鏈結

  • 苏诚忠 (2005年11月30日) - 音素phoneme - 《语言的本质》 语言文字网 - 於2007年2月16日zh-tw:造;zh-cn:采訪。

Static Wikipedia (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia February 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu