Βικιπαίδεια:Βικιπύλη/Γλώσσα

Η μετατόπιση συμφώνων στις γερμανικές γλώσσες προσδιορίζει δύο μεγάλες ομάδες φωνητικών μεταβολών στις τευτονικές ή πρωτογερμανικές γλώσσες, οι οποίες αφορούν σε φωνητική μετακίνηση (γερμ. Lautverschiebung), δηλ. σε τροπή μιας ολόκληρης κατηγορίας συμφώνων σε μία άλλη. Οι εν λόγω αλλαγές καθόρισαν εν πολλοίς τη σημερινή εικόνα των γερμανικών γλωσσών και αποτέλεσαν ένα από τα πρώτα πεδία έρευνας της ιστορικοσυγκριτικής γλωσσολογίας. Οι κανονικότητες που ανακαλύφθηκαν από τους γλωσσολόγους έθεσαν τα θεμέλια για τον ορισμό τού φωνητικού νόμου (Lautgesetz), καθώς και για την έννοια της εσωτερικής και εξωτερικής επανασύνθεσης ή αποκατάστασης (Rekonstruktion).

• ... η Ισημερινή Γουινέα είναι η μόνη ισπανόφωνη χώρα της Αφρικής;
• ... τα φινλανδικά έχουν 15 πτώσεις και τα ουγγρικά 17;
• ... το αρχαιότερο μαρτυρημένο σύστημα γραφής είναι η σφηνοειδής σουμεριακή γραφή του 3.500 π.Χ.;

Οι 12 από τις 20 γλώσσες με τους περισσότερους ομιλητές ανήκουν στην ινδοευρωπαϊκή οικογένεια και πολλές από αυτές, όπως η Αγγλική, η Ισπανική και η Πορτογαλική, εξαπλώθηκαν λόγω της αποικιοκρατίας.

Ομιλητές (σε εκατομμύρια) με μητρική γλώσσα την:

Οι γλώσσες Χίντι, Μπιχάρι, Μαράτι και Τελούγκου μιλιούνται στην Ινδία. Η Μπενγκάλι στο Μπαγκλαντές. Η Παντζάμπι στην Ινδία και το Πακιστάν. Η Ιαβαϊκή στην Ινδονησία. Η Ταμίλ στην Ινδία και τη Σρι Λάνκα.

Πηγή: Comrie, Matthews & Polinsky, Οι Γλώσσες του Κόσμου, μετ.Γ. Αθανασίου, Σαββάλας, Αθήνα 2004.

• οι γλώσσες αλφαβητικά, οι γλώσσες ανά οικογένειες, γλώσσες ανά χώρα
• Ινδοευρωπαϊκές (γλώσσες και διάλεκτοι): Αβεστική, Αγγλική, Αγγλοσαξονική, Αλβανική, Αλεμαννική, Αρβανίτικη, Αρμενική, Αρχαία ελληνική, Αρχαία μακεδονική, Αρχαία περσική, Αρχαία Σκανδιναβική, Αστουριανή, Βαλλωνική, Βενετική, Βλάχικη, Βλάχικη (Μογλενίτικη), Βουλγαρική, Γαλλική, Γαελική, Γερμανική, Γίντις, Δακική, Δανική, Ελληνική, Ζαζαϊκή, Ισλανδική, Ισπανική, Ισπανοεβραϊκή (Λαντίνο), Ιταλική, Καταλανική, Κουρδική, Κροατική, Λιθουανική, Λεττονική (ή Λετονική), Λευκορωσική, Λιμβουργιανή, Λουξεμβουργιανή, Μαράτι, Μολδαβική, Μπενγκάλι, Μπιχάρι, Νεπαλεζική, Νορβηγική, Ολλανδική, Οξιτανική (ή Προβηγκιανή), Ουαλική, Ουκρανική, Ουρντού, Παλαϊκή γλώσσα, Περσική (Φαρσί), Πολωνική, Πομακική, Πορτογαλική, Ρομανί (ή Τσιγγάνικη), Ρομανσική, Ρουμανική, Ρωσική, Σανσκριτική, Σερβική, Σερβοκροατική, Σκοτική Γαελική, Σλαβομακεδονική, Σλοβάκικη, Σλοβένικη, Σουηδική, Σορβικές γλώσσες, Τατζικική, Τοχαρική, Τσέχικη, Φλαμανδική, Φριζική, Χεττιτική, Χίντι ...
• Ιθαγενείς γλώσσες της Αμερικής: Αϋμάρα, Γκουαρανί, Κέτσουα, Μάγιας γλώσσες, Ναχουάτλ
• Αλταϊκές: Αζερική, Ιαπωνική, Κορεάτικη, Μαντσού, Μογγολική, Τουρκική ...
• Αυστροασιατικές: Βιετναμεζική, Χμερ ...
• Αυστρονησιακές: Ιαβαϊκή, Μαορί, Μοριορί ...
• Αφροασιατικές: Ακκαδική, Αμχαρική, Αραβική, Αραμαϊκή, Αιγυπτιακή, Εβραϊκή, Κοπτική, Μαλτεζική, Ουγγαριτική ...
• Δραβιδικές: Κανάντα, Μαλαγιάλαμ, Μπραχούι, Ταμίλ, Τελούγκου ...
• Εσκιμολεουτικές: Ινούιτ (Καλαάλισουτ (ή Γροιλανδική), Ινούκτιτουτ) ...
• Νιγηροκονγκολεζικές: Μπαντού, Σουαχίλι ...
• Ουραλικές: Εσθονική, Λαπωνική, Ουγγρική, Φινλανδική ...
• Σινοθιβετικές: Βιρμανική, Θιβετική, Κινεζική, Νεβάρι ...
• Τάι-Καντάι: Λαοτινή, Ταϊλανδική ...
• Απομονωμένες: Βασκική, Σουμεριακή ...
• Αταξινόμητες: Ετεοκρητική, Ετρουσκική, Ραιτική ...
• Πίτζιν και Κρεολές: Αϊτινή κρεολή, Τοκ Πίσιν ...
• Αρχαίες: Αβεστική, Αγγλοσαξονική, Ακκαδική, Αραμαϊκή, Αιγυπτιακή, Αρχαία ελληνική, Αρχαία μακεδονική, Αρχαία περσική, Αρχαία Σκανδιναβική, Βενετική, Δακική, Ετρουσκική, Κοπτική, Λατινική, Ουγκαριτική, Παλαϊκή γλώσσα, Ραιτική, Σανσκριτική, Σουμεριακή, Τοχαρική, Χεττιτική ...
• Τεχνητές: Εσπεράντο, Κουένυα, Σίνταριν
• Κλασικές: Κλασική γλώσσα
• Ιερές: Ιερή γλώσσα

• Ελληνική γλώσσα: Πρωτοελληνική, Μυκηναϊκή, Αρχαία ελληνική, Ελληνιστική Κοινή, Μεσαιωνική ελληνική, Νέα ελληνική γλώσσα
• Αρχαίες ελληνικές διάλεκτοι: Αιολική, Αρκαδοκυπριακή, Αττική-Ιωνική, Δωρική, Παμφυλιακή, Ομηρική, πιθανή διάλεκτος: Μακεδονική.
• Νεοελληνικές διάλεκτοι: Κατωιταλική, Καππαδοκική, Κυπριακή, Κρητική, Ποντιακή, Ρωμανιώτικη, Τσακώνικη
• Δημοτική, Καθαρεύουσα

• Γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Κατάλογος γλωσσών της Ελλάδας

• Συστήματα γραφής, Αλφάβητο, Μέσα γραφής
• Δίσκος της Φαιστού, Γραμμική Α, Γραμμική Β, Φοινικικό αλφάβητο, Ελληνικό αλφάβητο, Γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου, Βουστροφηδόν, Λατινικό αλφάβητο, Κυριλλικό αλφάβητο, Αραβικό αλφάβητο, Κινεζική ιδεογραφική γραφή, Ρουνικό αλφάβητο, Αλφάβητο Όγκχαμ, Καραμανλήδικα, Greeklish
• Μάικλ Βέντρις, Τζων Τσάντγουικ
• Ελληνικό σύστημα αρίθμησης
• Μεταγραμματισμός, Μεταγραφή, Διεθνές Φωνητικό Αλφάβητο

• Χριστίδης, Α.-Φ. (εκδ.), Εγκυκλοπαιδικός Οδηγός για τη Γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, Θεσσαλονίκη 2001
• Comrie, Bernard, Stephen Matthews & Maria Polinsky, Οι Γλώσσες του Κόσμου, μετ.Γ. Αθανασίου, Σαββάλας, Αθήνα 2004.
• Ηλεκτρονικός Κόμβος για την υποστήριξη των διδασκόντων την Ελληνική Γλώσσα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας.
• Ethnologue Κατάλογος όλων των ζωντανών γλωσσών του κόσμου.

• 21 Φεβρουαρίου 2007: Διεθνής Ημέρα Μητρικής Γλώσσας.
• 1 Ιανουαρίου 2007: Η Βουλγαρική, η Ιρλανδική και η Ρουμανική γίνονται επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
• 26 Σεπτεμβρίου: Ευρωπαϊκή Ημέρα Γλωσσών (Συμβούλιο της Ευρώπης και Ευρωπαϊκή Ένωση)
• 15 Σεπτεμβρίου 2006: Μελέτη καταγράφει εύρημα με ιερογλυφική γραφή των Ολμέκων στο Μεξικό και μεταθέτει την εφεύρεση της γραφής στην Αμερική τουλάχιστον στο 900 π.Χ.. [1]
• 8 Σεπτεμβρίου: Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη του Αναλφαβητισμού (OHE)
• 3 Ιουλίου 2006: Οι πολίτες μπορούν να επικοινωνούν με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις περιφερειακές γλώσσες της Ισπανίας, τη βασκική, τη γαλικιανή και την καταλανική [2]

• Γλωσσολογία
• Σημειωτική, Φιλολογία, Θεωρία της λογοτεχνίας, Λογοτεχνία, Λογική, Ρητορική ...
• Φωνητική, Φωνολογία, Μορφολογία, Σύνταξη, Σημασιολογία, Πραγματολογία, Ανάλυση λόγου, Κοινωνιογλωσσολογία, Νευρολογλωσσολογία, Ψυχογλωσσολογία, Τυπολογία, Ιστορική γλωσσολογία, Εθνογραφία της επικοινωνίας, Ανθρωπολογία της γλώσσας, Εξελικτική γλωσσολογία Φιλοσοφία της γλώσσας, Θεωρητική γλωσσολογία, Εφαρμοσμένη γλωσσολογία, Γλωσσική πολιτική, Διδακτική της γλώσσας, Υπολογιστική γλωσσολογία, Ιστορική σημασιολογία ...
• Γενετική γραμματική, Στρουκτουραλισμός, Λειτουργική γλωσσολογία, Γνωσιακή γλωσσολογία, Κριτική Ανάλυση Λόγου ...
• Απομονωμένη γλώσσα, Διάλεκτος, Επίσημη γλώσσα, Γραμματική, Λεξικό, Φώνημα, Σύμφωνο, Φωνήεν, Φωνή, Μόρφημα, Λέξη, Άρθρο, Ουσιαστικό, Επίθετο, Αντωνυμία, Μετοχή, Συζυγία, Πτώση, Γένος, Αριθμός, Χρόνος (γραμματική), Φωνή (γραμματική), Γλωσσική οικογένεια, Πρωτογλώσσα, Γλωσσική αλλαγή, Σολοικισμός, Βαρβαρισμός, Ετυμολογία, Δάνειο, Αντιδάνειο, Γραμματικοποίηση, Πολυσημία, Δείξη, Προοπτική (γλώσσα), Μετάφραση, Διερμηνεία, Διαλογικότητα, Γραμματισμός, Προφορικός λόγος, Γραπτός λόγος, Δυσλεξία, Λογοθεραπεία, Ορθογραφία, Lingua franca, Πίτζιν και Κρεολές γλώσσες, Εξαφανισμένη γλώσσα, Γλωσσικός δεσμός, Αρκτικόλεξο, Συντομογραφία, Μεταγλώσσα ...
• Γλωσσικό ζήτημα, Διγλωσσία, Δημοτικισμός, Καθαρεύουσα, Πολυτονικό σύστημα, Ορθογραφική μεταρρύθμιση, Αττικισμός, Αρχαϊσμός, Μακαρονισμός, Δίγλωσσoς ...
• Βαλκανικός γλωσσικός δεσμός, Μετατόπιση συμφώνων στις γερμανικές γλώσσες, Ιωτακισμός, Φωνολογία της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας, Προφορά τής κλασικής Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας ...
• Σώμα κειμένων, Κώδικας, Πάπυρος, Περγαμηνή, Χειρόγραφα, Επιγραφές, Αρχαία ελληνική γραμματεία, Βυζαντινή γραμματεία, Ιερά Κείμενα
• Ευρωπαϊκός χάρτης των περιφερειακών ή μειονοτικών γλωσσών, Οικουμενική Διακήρυξη των Γλωσσικών Δικαιωμάτων, Διεθνής Οργανισμός Γαλλοφωνίας

• Βίλχελμ φον Χούμπολτ, Νεογραμματικοί, Φερντινάντ ντε Σωσσύρ, Ότο Γέσπερσεν, Λούις Χιέλμσλεφ, Νικολάι Τρουμπετσκόι, Λέοναρντ Μπλούμφιλντ, Ρόμαν Γιάκομπσον, Έντουαρντ Σαπίρ, Μπέντζαμιν Γουόρφ, Μιχαήλ Μπαχτίν, Βαλεντίν Βολόσινοφ,Πάβελ Μεντβέντεφ, Νικολάι Μαρ, Λεβ Βιγκότσκι, Τσαρλς Πηρς, Λούντβιχ Βιττγκενστάιν, Αντόνιο Γκράμσι, Νόαμ Τσόμσκι, Μισέλ Φουκώ, Πιέρ Μπουρντιέ, Μάικλ Χαλιντέι, Τζόσουα Φίσμαν, Τάλμυ Ζιβόν, Έιναρ Χάουγκεν, Γουίλιαμ Λαμπόφ, Μπάζιλ Μπερνστάιν, Ντελ Χάιμς, Τόμας Σέμπεοκ, Τζόζεφ Γρίνμπεργκ, Νόρμαν Φέρκλαφ, Τάνυα Ράινχαρτ ...
• Νικόλαος Σοφιανός, Δημήτριος Γαλανός, Γιάνης Βηλαράς, Διονύσιος Σολωμός, Γεώργιος Χατζιδάκις, Γιάννης Ψυχάρης, Μανόλης Τριανταφυλλίδης, Αλέξανδρος Δελμούζος, Δημήτρης Γληνός, Μένος Φιλήντας, Αχιλλέας Τζάρτζανος, Εμμανουήλ Κριαράς, Γεώργιος Μπαμπινιώτης, Α.-Φ. Χριστίδης, Αγαπητός Τσοπανάκης ...

• Πάνινι, Σοφιστές, Πλάτωνας, Αριστοτέλης, Στωικοί, Διονύσιος ο Θράκας, Απολλώνιος ο Δύσκολος, Βάρρων (ή Ουάρρων), Κοϊντιλιανός, Δονάτος, Πρισκιανός, Δάντης, Έρασμος, Πορτ Ρουαγιάλ ...

• Τέχνη Γραμματική, Μαθήματα γενικής γλωσσολογίας, Συντακτικές Δομές ...

• Πώς η ελληνική δεν έγινε επίσημη γλώσσα των ΗΠΑ, Εκφράσεις, Καρκινική επιγραφή, Θρησκευτικές επικλήσεις, Ελληνική αργκό, Ονομασίες των Ελλήνων, Ονομασίες της Ελλάδας σε διάφορες γλώσσες, Κατάλογος αγγλικών λέξεων που προέρχονται απ' την ελληνική γλώσσα, Μεταφράσεις και αποδόσεις της Αγίας Γραφής, Εξελληνισμένες αποδόσεις εβραϊκών λέξεων, Κυριότεροι κώδικες των χριστιανικών ελληνικών Γραφών, Σοφερείμ, Ελληνικό φωνητικό αλφάβητο, Γλώσσες προγραμματισμού, Εθνολόγος

αναλυτικότερα: Βικιπαίδεια:Επιχείρηση Γλώσσες και Γλωσσολογία

H μεγάλη πλειοψηφία των γλωσσικών άρθρων είναι πολύ συνοπτικά. Μπορείτε να τα επεκτείνετε. Βλ. κατάλογος γλωσσολογικών άρθρων για επέκταση

Μπορείτε επίσης να ξεκινήσετε ένα από τα άρθρα με κόκκινο χρώμα, αναγκαία για τη Βικιπαίδεια, ή όποιο άλλο θέλετε. Ενημερώνετε τη Βικιπύλη της γλώσσας για τα λήμματα που ξεκινάτε.

Προτεραιότητες:

• περαιτέρω επεξεργασία: Γλωσσολογία, Ελληνική γλώσσα
• επέκταση: Γλώσσα, Φωνητική, Σύνταξη, Ιστορική γλωσσολογία, Μετάφραση, Δάνειο, Αλφάβητο, Αραβικό αλφάβητο, Κρητική διάλεκτος, Αγγλική γλώσσα, Γαλλική γλώσσα, Γερμανική γλώσσα, Κινεζική γλώσσα, Πορτογαλική γλώσσα, Ιταλική γλώσσα, Σουαχίλι γλώσσα
• Φωνολογία, Μορφολογία, Σημασιολογία, Πραγματολογία, Κοινωνιογλωσσολογία, Ψυχογλωσσολογία, Φιλοσοφία της γλώσσας
• Χίντι, Βιετναμεζική γλώσσα, Ινδονησιακή γλώσσα
• Φοινικικό αλφάβητο, Κινεζική ιδεογραφική γραφή, Ντεβανάγκαρι γραφή