Γκάρι Κασπάροβ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Γκάρι Κίμοβιτς Κασπάροβ (Га́рри Ки́мович Каспа́ров) (συχνά προφέρεται και Κασπάροφ) (γεν. 13 Απριλίου 1963) είναι Γκρανμαίτρ στο σκάκι και ένας από τους πιο δυνατούς σκακιστές όλων των εποχών. Στη λίστα κατάταξης της FIDE [1] τον Ιανουάριο του 2006, ο Κασπάροβ βρισκόταν στην πρώτη θέση με βαθμολογία ΕΛΟ 2812 (ο Κασπάροβ διεγράφη από τη λίστα από τον Απρίλιο του 2006 επειδή παρέμεινε ανενεργός περισσότερο του ενός έτους). Το ιστορικό του ρεκόρ των 2851 βαθμών από τον Ιούλιο του 1999 παραμένει ακατάρριπτο μέχρι σήμερα. Ο Κασπάροβ βρισκόταν στην πρώτη θέση της λίστας για περισσότερα από 20 χρόνια (από το 1985 έως το 2006), και ήταν ο τελευταίος αδιαφιλονίκητος Παγκόσμιος Πρωταθλητής στο σκάκι από το 1985 έως το 1993, ενώ συνέχισε να είναι ο "κλασικός" Παγκόσμιος Πρωταθλητής στο σκάκι (της PCA και της WCA) έως την ήττα του από τον Βλαντιμίρ Κράμνικ το 2000.

Ο Κασπάροβ ανακοίνωσε την αποχώρησή του από το επαγγελματικό σκάκι στις 10 Μαρτίου 2005, με σκοπό να αφιερώσει τον χρόνο του στην πολιτική. Είναι ιδρυτικό μέλος της Επιτροπής 2008: Ελεύθερη Επιλογή, μια ομάδα φιλελευθέρων αντιπολιτευόμενων πολιτικών αρχηγών.

Ο Γκάρι Κασπάροβ γεννήθηκε με το όνομα Γκάρι Βαϊνστάιν στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν (Δημοκρατία της Σοβιετικής Ένωσης εκείνη την εποχή) από Αρμενο-Εβραίους γονείς. Πρωτοξεκίνησε να μελετάει σκάκι σοβαρά όταν ήλθε σε επαφή με ένα σκακιστικό πρόβλημα που είχαν φτιάξει οι γονείς του και το οποίο κατάφερε να λύσει. Ο πατέρας του πέθανε όταν εκείνος ήταν 7 ετών και κατόπιν υιοθέτησε το επίθετο της μητέρας του, μόλις του το επέτρεψε ο νόμος στην ηλικία των 12. Η μητέρα του Κλάρα είναι Αρμένια και το επίθετό της είναι "Κασπαριάν". "Κασπάροβ" είναι η ρωσοποιημένη εκδοχή του επιθέτου αυτού.

Πίνακας περιεχομένων 1 Τα πρώτα χρόνια 2 Η αναμέτρηση του 1984 3 Παγκόσμιος Πρωταθλητής 4 Αποβολή από τη FIDE 5 Απώλεια του τίτλου 6 Αποχώρηση 7 Ο Κασπάροβ στη σκακιέρα 8 Βιβλία 9 Σκάκι εναντίον υπολογιστών 10 Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

[Επεξεργασία] Τα πρώτα χρόνια

Ο Κασπάροβ σπούδασε στο σκακιστικό σχολείο του Μιχαήλ Μποτβίννικ. Σε ηλικία 13 ετών κέρδισε το Σοβιετικό Πρωτάθλημα Νέων στο Τμπίλισι το 1976 πετυχαίνοντας 7 στους 9 πόντους, κάτι το οποίο επανέλαβε την επόμενη χρονιά, με σκορ 8,5/9.

Το 1978 ο Κασπάροβ συμμετείχε στο τουρνουά εις μνήμην του σκακιστή Σοκόλσκι στο Μινσκ. Είχε λάβει ειδική πρόσκληση για να συμμετάσχει, αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε να βγει και πάλι πρώτος και να γίνει μαιτρ. Ο Κασπάροβ έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι το τουρνουά αυτό απετέλεσε σημείο καμπής στη ζωή του και τον έπεισε να ακολουθήσει το σκάκι ως το επάγγελμά του. "Θα θυμάμαι το Τουρνουά Σοκόλσκι μέχρι να πεθάνω", έγραψε. Έχει δηλώσει επίσης ότι μετά από την επιτυχία του αυτή, πίστεψε ότι θα μπορούσε πλέον να διεκδικήσει επί ίσοις όροις το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα.

Ο Κασπάροβ ανέβηκε γρήγορα στη λίστα της FIDE. Αρχής γενομένης μίας αβλεψίας της Ρωσικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας, ο Γκάρι Κασπάροβ συμμετείχε σε ένα τουρνουά γκρανμαίτρ στην Μπάνια Λούκα παρόλο που ο ίδιος δεν είχε ακόμη τον τίτλο αυτό (η ομοσπονδία νόμιζε λανθασμένα ότι επρόκειτο για τουρνουά νέων). Το αποτέλεσμα αυτού του τουρνουά υψηλού επιπέδου ήταν η ανάδειξη του Κασπάροβ με προσωρινό βαθμό ΕΛΟ 2595, αρκετό για να τον εκτοξεύσει στη λίστα με τους κουρυφαίους σκακιστές.

Το επόμενο έτος, 1980, κέρδισε το Παγκόσμιο Σκακιστικό Πρωτάθλημα Νέων στο Ντόρτμουντ της Δυτικής Γερμανίας.

Ο Κασπάροβ ήθελε να αναμετρηθεί με τον παγκόσμιο πρωταθλητή Ανατόλι Κάρποβ, ο οποίος ήταν ισχυρά ευνοούμενος από τη Ρωσική Σκακιστική Ομοσπονδία. Ο Κασπάροβ θα έπρεπε βεβαίως να περάσει πρώτα μέσα από το Τουρνουά των Υποψηφίων για να προκριθεί.

Η πρώτη του αναμέτρηση στο Τουρνουά των Υποψηφίων ήταν εναντίον του Αλεξάντερ Μπελιάβσκι, από τον οποίον ο Κασπάροβ βγήκε απρόσμενα κερδισμένος (Ο Μπελιάβσκι ήταν ένας εξαιρετικά δυνατός αντίπαλος). Πολιτικές παρεμβάσεις απείλησαν την επόμενη αναμέτρηση του Κασπάροβ εναντίον του Βίκτωρα Κορτσνόι, η οποία είχε προγραμματιστεί να διεξαχθεί στην Πασαντένα, Καλιφόρνια. Ο Κορτσνόι αυτομόλησε από τη Ρωσία στα τέλη της δεκαετίας του 1970, και την εποχή εκείνη ήταν ο δυνατότερος μη Σοβιετικός παίκτης. Διάφοροι πολιτικοί "ελιγμοί" παρεμπόδισαν τον Κασπάροβ να παίξει ενάντια στον Κορτσνόι, ώστε αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την αναμέτρηση.

Το ζήτημα επιλύθηκε με την άδεια του Κορτσνόι να γίνει η αναμέτρηση στο Λονδίνο. Ο Κασπάροβ κέρδισε.

Η τελευταία αναμέτρηση Υποψηφίων του Κασπάροβ ήταν εναντίον του αναγεννημένου Βασίλι Σμυσλόβ (ο οποίος στον προηγούμενο γύρο είχε φέρει ισοπαλία 7-7 εναντίον του Ρόμπερτ Χίμπνερ και προκρίθηκε τυχαία κατόπιν στροφής μιας μπίλιας από ρουλέττα). Ο Σμυσλόβ ήταν ο έβδομος παγκόσμιος πρωταθλητής το 1957, αλλά τα επόμενα χρόνια η ενεργητικότητα του στη σκακιέρα είχε μειωθεί δραματικά. Ο Κασπάροβ κέρδισε.

[Επεξεργασία] Η αναμέτρηση του 1984

Η αναμέτρηση για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1984 μεταξύ του Ανατόλι Κάρποβ και του Γκάρι Κασπάροβ πέρασε από πολλά σκαμπανεβάσματα έχοντας τελικά και το πιο αμφισβητούμενο τέλος που συνέβη ποτέ σε σκακιστική αναμέτρηση. Ο Κάρποβ ξεκίνησε σε πολύ καλή φόρμα και μέσα στις πρώτες δώδεκα παρτίδες ο Κασπάροβ βρέθηκε πίσω στο σκορ με 4-0. Σύμφωνα με τους κανόνες της αναμέτρησης, νικητής - άρα και παγκόσμιος πρωταθλητής - θα αναδεικνύοταν ο πρώτος που θα έφτανε στις έξι νίκες. Διάφοροι παίκτες εξέφρασαν τη γνώμη ότι ο Κασπάροβ θα συντριφθεί με 6-0 μέσα στις πρώτες 18 παρτίδες.

Για τον Κάρποβ, το μέχρι στιγμής αποτέλεσμα "εξόρκιζε" μέχρι ενός σημείου το φάντασμα των εντυπωσιακών αποτελεσμάτων του Μπόμπι Φίσερ στο τουρνουά υποψηφίων του 1970, ενώ θα εδραίωνε τον Κάρποβ στη θέση του πραγματικού Παγκόσμιου Πρωταθλητή.

Ο Κασπάροβ έπεσε με τα μούτρα στη δουλειά παίρνοντας έμπνευση από έναν Ρώσο ποιητή πριν από κάθε παιχνίδι και κράτησε τον Κάρποβ για τις επόμενες 17 παρτίδες επιτυγχάνοντας συνεχείς ισοπαλίες. Ο Κάρποβ όμως την κατάλληλη στιγμή έκανε και μία πέμπτη νίκη η οποία ακολουθήθηκε από μία ακόμη σειρά ισοπαλιών, έως την 32η παρτίδα, στην οποία ο Κασπάροβ πέτυχε την πρώτη του νίκη έναντι του Παγκόσμιου Πρωταθλητή.

Στο σημείο αυτό, ο Κάρποβ, δώδεκα χρόνια μεγαλύτερος από τον Κασπάροβ, είχε φτάσει ένα βήμα πριν την εξάντληση και δεν έμοιαζε με τον παίκτη που είχε ξεκινήσει την αναμέτρηση. Μετά από μερικές παρτίδες, ο Κασπάροβ κέρδισε άλλες δύο φορές φέρνοντας το σκορ στο 5-3 υπέρ του Κάρποβ. Τότε, ο πρόεδρος της FIDE, Φλορένσιο Καμπομάνες έθεσε πρόωρο τέλος στην αναμέτρηση ανακοινώνοντας ότι το ματς θα επαναληφθεί εκ του μηδενός μετά από μερικούς μήνες.

Η πρόωρη λήξη της αναμέτρησης αμφισβητήθηκε έντονα. Στη συνέντευξη τύπου στην οποία ανακοίνωσε την απόφασή του, ο Καμπομάνες δικαιολογήθηκε επικαλούμενος την άσχημη υγεία των δύο παικτών, αποτέλεσμα της μεγάλης διάρκειας της αναμέτρησης, παρόλο που και ο Κάρποβ και ο Κασπάροβ δήλωσαν ότι προτιμούσαν να συνεχιστεί μέχρι τέλους το παιχνίδι. Κατά τη διάρκεια της αναμέτρησης, ο Κάρποβ είχε χάσει 10 κιλά και είχε νοσηλευτεί στο νοσοκομείο αρκετές φορές. Όμως, η υγεία του Κασπάροβ παρέμενε εξαιρετική, ενώ ο ίδιος ήταν χολωμένος για την απόφαση του Καμπομάνες ρωτώντας τον για ποιο λόγο σταματάει το ματς από τη στιγμή που και οι δύο παίκτες επιθυμούσαν τη συνέχισή του. Ήταν προφανές ότι ο Κασπάροβ έχοντας κερδίσει τις τελευταίες δύο παρτίδες πριν τη διακοπή, ένιωθε ότι πλέον είχε αποκτήσει το ψυχολογικό πλεονέκτημα και ήταν φαβορί να κερδίσει την αναμέτρηση, παρόλο το 5-3 υπέρ του Κάρποβ. Εμφανιζόταν να είναι πιο υγιής από τον Κάρποβ και στις τελευταίες παρτίδες φαινόταν να παίζει καλύτερο σκάκι από τον αντίπαλό του.

Αυτή ήταν η πρώτη, και μοναδική μέχρι σήμερα, αναμέτρηση για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα η οποία διεκόπη χωρίς αποτέλεσμα. Οι σχέσεις του Κασπάροβ με τον Καμπομάνες και την FIDE ψυχράνθηκαν σε μεγάλο βαθμό και η μεταξύ τους βεντέτα θα έφτανε στο αποκορύφωμα το 1993 με την πλήρη αποχώρηση του Κασπάροβ από την FIDE.

[Επεξεργασία] Παγκόσμιος Πρωταθλητής

Η δεύτερη αναμέτρηση Κάρποβ-Κασπάροβ το 1985 θα διαρκούσε 24 παρτίδες. Ο πρώτος παίκτης που θα συγκέντρωνε 12,5 πόντους θα έπαιρνε τον τίτλο (σε περίπτωση ισοπαλίας 12-12, ο Κάρποβ θα διατηρούσε τον τίτλο). Ο Κασπάροβ έδειξε ότι είχε πάρει πολύτιμα μαθήματα από την προηγούμενη αναμέτρηση, και παρόλο που ακόμα και στα "ψιλά γράμματα" η μονομαχία ήταν σχεδόν ισόπαλη, κάποιες εντυπωσιακές παρτίδες του Κασπάροβ με τη Σικελική άμυνα του χάρισαν τελικά τον τίτλο, μόλις στα 22 του χρόνια, και με τελικό αποτέλεσμα 13-11. Αυτό κατέρριπτε το ρεκόρ του Μιχαήλ Ταλ ο οποίος ήταν 23 ετών όταν κέρδισε τον Μποτβίνικ το 1960.

Ο Κασπάροβ εδραίωσε την αυθεντία του στην κορυφή της διεθνούς σκακιστικής λίστας έπειτα από πολύ καλές επιδόσεις σε επακόλουθα διεθνή τουρνουά, αλλά και της επιτυχούς υπεράσπισης του τίτλου του (τρις) απέναντι στον μεγάλο του αντίπαλο Κάρποβ.

Με τον τίτλο του Παγκόσμιου Πρωταθλητή ανα χείρας, ο Κασπάροβ άρχισε να μάχεται τη FIDE, όπως ακριβώς είχε κάνει και ο Μπόμπι Φίσερ είκοσι χρόνια νωρίτερα, αλλά αυτή τη φορά "εκ των έσω". Δημιούργησε έναν οργανισμό εκπροσώπησης των σκακιστών, την Ένωση Γκρανμαίτρ (GMA), με σκοπό να αποκτήσουν φωνή και οι παίκτες στις δράσεις της FIDE.

[Επεξεργασία] Αποβολή από τη FIDE

Αυτό διήρκεσε έως το 1993, οπότε και προκρίθηκε ένας νέος διεκδικητής του τίτλου μέσω του κύκλου των Υποψηφίων. Ο παγκόσμιος πρωταθλητής και ο διεκδικητής (Νάιτζελ Σορτ) αποφάσισαν να διεξαγάγουν την αναμέτρηση εκτός της δικαιοδοσίας της FIDE, υπό την αιγίδα ενός άλλου οργανισμού τον οποίο δημιούργησε ο Γκάρι Κασπάροβ με την ονομασία Επαγγελματική Σκακιστική Ένωση (PCA). Αυτό ήταν και το χρονικό σημείο όπου και ξεκίνησε η μεγάλη ρήξη στη σειρά των Παγκοσμίων Πρωταθλητών.

Ο Κασπάροβ και ο Σορτ απεβλήθησαν από τη FIDE, και διεξήγαγαν την αναμέτρηση στο Λονδίνο με αρκετά υψηλό χρηματικό έπαθλο, το οποίο ο Κασπάροβ κέρδισε αρκετά πειστικά. Η FIDE διοργάνωσε ματς Παγκοσμίου Πρωταθλήματος μεταξύ του ηττημένου του τελικού των Υποψηφίων, Γιάν Τίμμαν και του προηγούμενου παγκοσμίου πρωταθλητή Κάρποβ, το οποίο κέρδισε ο Κάρποβ. (Ας σημειωθεί ότι ο Νάιτζελ Σορτ είχε κερδίσει και τους δύο αυτούς παίκτες στους αγώνες Υποψηφίων προτού αντιμετωπίσει τον Κασπάροβ). Έτσι, ο Κασπάροβ έγινε κάτοχος του τίτλου του Παγκοσμίου Πρωταθλητή PCA, και ο Κάρποβ κάτοχος του τίτλου του Παγκοσμίου Πρωταθλητή FIDE.

Ο Κασπάροβ υπερασπίστηκε του τίτλου του το 1995 απέναντι στον Ινδό σκακιστικό αστέρα Βισβανάθαν Ανάντ, λίγο πριν η PCA καταρρεύσει όταν η Intel, μία από τους μεγαλύτερους υποστηρικτές της, απέσυρε τη χορηγία της.

Ο Κασπάροβ προσπάθησε να οργανώσει ένα άλλο ματς για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, υπό την αιγίδα ενός ακόμα οργανισμού, της Παγκόσμιας Σκακιστικής Ένωσης (WCA) με τον οργανωτή του σκακιστικού τουρνουά Λινάρες, Ρεντέρο. Με σκοπό να καθοριστεί ο διεκδικητής του τίτλου, ο Αλεξέι Σίροβ και ο Βλαντιμίρ Κράμνικ αναμετρήθηκαν σε ματς υποψηφίων, το οποίο ο Σίροβ κέρδισε αναπάντεχα. Παρόλα αυτά, η WCA κατέρρευσε όταν ο Ρεντέρο παραδέχθηκε ότι οι απαιτούμενοι χρηματικοί πόροι δεν είχαν υπάρξει ποτέ.

Αυτό άφησε τον Κασπάροβ χωρίς χρήματα, αλλά ακόμη ένας οργανισμός παρενέβη, η BrainGames.com υπό την προεδρία του Ρέιμοντ Κιν (ο οποίος ήταν αναμεμειγμένος στο να φέρει τον Κασπάροβ στο Λονδίνο για την αναμέτρηση με τον Κορτσνόι, στο μισό της πρώτης αναμέτρησης Κασπάροβ-Κάρποβ, και στο μάτς της PCA μεταξύ Κασπάροβ-Σορτ). Δεν κατέστη δυνατόν να κανονιστεί ματς με τον Σίροβ, ενώ οι συνομιλίες με τον Ανάντ απέβησαν άκαρπες. Έτσι, κανονίστηκε ότι διεκδικητής του τίτλου θα ήταν ο Κράμνικ.

[Επεξεργασία] Απώλεια του τίτλου

Η αναμέτρηση Κασπάροβ-Κράμνικ έλαβε χώρα στο Λονδίνο κατά τη διάρκεια του δευτέρου μισού του 2000. Ένας άρτια προετοιμασμένος Κράμνικ εξέπληξε τον Κασπάροβ και κέρδισε την κρίσιμη 2η παρτίδα έναντι στην Άμυνα Γκρίνφελντ του Κασπάροβ, αφού ο Κασπάροβ είχε χάσει αρκετές ευκαιρίες για ισοπαλία σε φινάλε με αξιωματικούς αντιθέτων χρωμάτων. Ο Κασπάροβ διέπραξε μια σοβαρή αβλεψία στην 10η παρτίδα με την Νιμζοϊνδική Άμυνα, την οποία ο Κράμνικ εκμεταλλεύτηκε και πήρε τη νίκη σε 25 κινήσεις. Ως λευκός, ο Κασπάροβ δεν μπόρεσε να λυγίσει την στιβαρή, αλλά παθητική Άμυνα του Βερολίνου της Ισπανικής Παρτίδας, και έτσι ο Κράμνικ κατάφερε να αποσπάσει ισοπαλίες σε όλες τις παρτίδες που είχε τα μαύρα κομμάτια. Ο Κράμνικ κέρδισε το ματς με 8,5-6,5, και για πρώτη φορά σε 15 χρόνια, ο Κασπάροβ δεν ήταν πλέον ο Παγκόσμιος Πρωταθλητής. Ήταν ο πρώτος παίχτης από το 1921, οπότε και ο Λάσκερ έχασε από τον Καπαμπλάνκα, ο οποίος έχασε σε ματς για το παγκόσμιο πρωτάθλημα χωρίς να κάνει ούτε μία νίκη.

Ως τμήμα της λεγομένης "Συμφωνίας της Πράγας", "εγκέφαλος" της οποίας ήταν ο γκρανμαίτρ Γιάσερ Σέιραβαν με σκοπό την ένωση των δύο Παγκοσμίων Πρωταθλημάτων, ο Κασπάροβ θα έπαιζε ματς εναντίον του Παγκοσμίου Πρωταθλητή της FIDE Ρουσλάν Πονομάριοβ το Σεπτέμβριο του 2003. Όμως, η αναμέτρηση ακυρώθηκε επειδή ο Πονομάριοβ αρνήθηκε να υπογράψει το δικό του συμβόλαιο χωρίς εγγυήσεις. Έτσι, υπήρξαν σχέδια για ένα ματς εναντίον του Ρουστάμ Κασιμτζάνοβ, νικητή του Παγκοσμίου Σκακιστικού Πρωταθλήματος της FIDE το 2004, το οποίο θα διεξήγετο τον Ιανουάριο του 2005 στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Έλλειψη χρηματικών πόρων όμως ακύρωσε εκ νέου και αυτά τα σχέδια. Κάποιες συζητήσεις για τη διεξαγωγή του ματς στην Τουρκία είχαν επίσης την ίδια κατάληξη.

[Επεξεργασία] Αποχώρηση

Μετά τη νίκη του στο διάσημο σκακιστικό τουρνουά του Λινάρες για ένατη φορά, ο Κασπάροβ ανακοίνωσε στις 10 Μαρτίου 2005 την αποχώρησή του από το αγωνιστικό σκάκι. Ο λόγος τον οποίο επικαλέστηκε ήταν η έλλειψη προσωπικών στόχων στο σκάκι (είχε δηλώσει όταν κέρδισε το ρωσικό σκακιστικό πρωτάθλημα το 2004 ότι αυτός ήταν και ο τελευταίος μεγάλος τίτλος τον οποίο κέρδισε καθαρά), εκδήλωσε δε την απογοήτευσή του για την αποτυχία επανένωσης των παγκοσμίων πρωταθλημάτων.

Ο Κασπάροβ δήλωσε ότι μπορεί να συμμετάσχει σε ορισμένους αγώνες ράπιντ (ταχύ σκάκι) για καθαρή ψυχαγωγία, αλλά ότι σκοπεύει να αφιερώσει περισσότερο χρόνο στα βιβλία του (δηλαδή τη σειρά βιβλίων του με τίτλο My Great Predecessors (βλ. κατωτέρω), καθώς και ένα βιβλίο στη σύνδεση μεταξύ των διαδικασιών λήψεως αποφάσεων στο σκάκι και άλλων πτυχών της ζωής), και ότι θα συνεχίσει να συμμετάσχει ενεργά στη ρωσική πολιτική σκηνή, η οποία, κατά τα λεγόμενά του, "προχωρεί προς λανθασμένο δρόμο". Ο Κασπάροβ είναι ανοιχτά επικριτικός του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν. [2]

Στις 10 Απριλίου, 2005, ο Κασπάροβ βρισκόταν στην Ρωσία σε μια διαφημιστική εκδήλωση, όταν χτυπήθηκε στο κεφάλι με μια σκακιέρα την οποία μόλις είχε υπογράψει. Ο άνθρωπος που του επιτέθηκε φέρεται ότι είπε αμέσως πριν την επίθεση: "Σε θαύμαζα ως σκακιστή, αλλά τα παράτησες όλα για την πολιτική".

[Επεξεργασία] Ο Κασπάροβ στη σκακιέρα

Η παρτίδα Κασπάροβ-Τοπάλοβ στο τουρνουά Κόρους στο Βάικ άαν Ζέε το 1999 χαρακτηρίζεται από έναν από τους καλύτερους συνδυασμούς του (οι κινήσεις δίδονται σε αλγεβρική σκακιστική γραφή):

1.ε4 δ6 2.δ4 Ιζ6 3.Ιγ3 η6 4.Αε3 Αη7 5.Βδ2 γ6 6.ζ3 β5 7.Ιηε2 Ιβδ7 8.Αθ6 Α:θ6 9.Β:θ6 Αβ7 10.α3 ε5 11.0-0-0 Βε7 12.Ρβ1 α6 13.Ιγ1 0-0-0 14.Ιβ3 εδ4 15.Πxδ4 γ5 16.Πδ1 Ιβ6 17.η3 Ρβ8 18.Ια5 Αα8 19.Αθ3 δ5 20.Βζ4+ Ρα7 21.Πθε1 δ4 22.Ιδ5 Ιβ:δ5 23.εδ5 Βδ6

(βλ. διάγραμμα)

24.Π:δ4!! γδ4 25.Πε7+! Ρβ6 [25...Β:ε7 26.Β:δ4+ Ρβ8 27.Ββ6+ Αβ7 28.Ιγ6+ Ρα8 29.Βα7#] 26.Β:δ4+ Ρ:α5 27.β4+ Ρα4 28.Βγ3 Β:δ5 29.Πα7 Αβ7 30.Π:β7 Βγ4 31.Β:ζ6 Ρ:α3 32.Β:α6+ Ρ:β4 33.γ3+! Ρ:γ3 34.Βα1+ Ρδ2 35.Ββ2+ Ρδ1 36.Αζ1! Πδ2 37.Πδ7! Π:δ7 38.Α:γ4 βγ4 39.Β:θ8 Πδ3 40.Βα8 γ3 41.Βα4+ Ρε1 42.ζ4 ζ5 43.Ργ1 Πδ2 44.Βα7 1-0

Όταν ανακοίνωσε την αποχώρησή του, ο Κασπάροβ σχολίασε ότι αυτή η παρτίδα ήταν πιθανότατα η καλύτερη παρτίδα που έχει ποτέ παίξει.

Προτού ο Κασπάροβ παίξει την ανωτέρω παρτίδα, θεωρούσε την ακόλουθη παρτίδα ως το "υπέρτατο δημιουργικό του κατόρθωμα". Οι αναγνώστες του περιοδικού Ινφορματόρ την ψήφισαν ως την καλύτερη παρτίδα σε όλα τα 64 πρώτα τεύχη του περιοδικού:

Κάρποβ-Κασπάροβ, 16η παρτίδα, Παγκόσμιο Πρωτάθλημα 1985. 1.ε4 γ5 2.Ιζ3 ε6 3.δ4 γδ4 4.Ι:δ4 Ιγ6 5.Ιβ5 δ6 6.γ4 Ιζ6 7.Ι1γ3 α6 8.Ια3 δ5 9.γδ5 εδ5 10.εδ5 Ιβ4 11.Αε2 Αγ5 12.O-O O-O 13.Αζ3 Αζ5 14.Αη5 Πε8 15.Βδ2 β5 16.Παδ1 Ιδ3 17.Ιαβ1 θ6 18.Αθ4 β4 19.Ια4 Αδ6 20.Αη3 Πγ8 21.β3 η5 22.Α:δ6 Β:δ6 23.η3 Ιδ7 24.Αη2 Βζ6 25.α3 α5 26.αβ4 αβ4 27.Βα2 Αη6 28.δ6 η4 29.Βδ2 Ρη7 30.ζ3 Β:δ6 31.ζη4 Βδ4+ 32.Ρθ1 Ιζ6 33.Πζ4 Ιε4 34.Β:δ3 Ιζ2+ 35.Π:ζ2 Α:δ3 36.Πζδ2 Βε3 37.Π:δ3 Πγ1 38.Ιβ2 Βζ2 39.Ιζ2 Π:δ1+ 40.Ι:δ1 Πε1+ 0-1

[Επεξεργασία] Βιβλία

Ο Κασπάροβ έχει γράψει αρκετά σκακιστικά βιβλία. Το 2003 εκδόθηκε ο πρώτος τόμος της πεντάτομης (όπως τότε προβλεπόταν) δουλειάς του, Garry Kasparov on My Great Predecessors. Ο τόμος αυτός ασχολείται με τους παγκόσμιους πρωταθλητές Βίλελμ Στάινιτς, Εμάνουελ Λάσκερ, Χοσέ Ραούλ Καπαμπλάνκα και Αλεξάντερ Αλιέχιν, και με κάποιους άλλους ισχυρούς παίκτες της εποχής εκείνης. Ο τόμος αυτός έτυχε πολλών εγκωμιαστικών σχολίων από ορισμένους κριτικούς (όπως π.χ. ο Νάιτζελ Σόρτ), όμως αρκετοί ήταν στην απέναντι όχθη κριτικάροντας τον Κασπάροβ για ιστορικές ανακρίβειες και αντιγραφή αναλύσεων παρτίδων από πηγές τις οποίες δεν αναφέρει. Παρόλα αυτά, ο πρώτος τόμος κέρδισε το 2003 το βραβείο Βιβλίο της Χρονιάς από την Βρετανική Σκακιστική Ομοσπονδία. Ο δεύτερος τόμος ο οποίος καλύπτει τους Μαξ Όυβε, Μιχαήλ Μποτβίννικ, Βασίλι Σμυσλόβ και Μιχαήλ Ταλ εμφανίστηκε αργότερα το 2003. Ο τόμος 3 εμφανίστηκε στις αρχές του 2004 και κάλυπτε τον Τίγκραν Πετροσιάν και τον Μπόρις Σπάσσκι. Τον Δεκέμβριο του 2004 ο Κασπάροβ εξέδωσε τον τέταρτο τόμο, ο οποίος καλύπτει τους Σάμιουελ Ρεσέφσκι, Μιγκέλ Νάιντορφ και Μπεντ Λάρσεν, εστιάζει όμως κατά κύριο λόγο στη ζωή και τις παρτίδες του Μπόμπι Φίσερ. Ο πέμπτος τόμος εκδόθηκε τον Μάρτιο του 2006, καλύπτει δε τον δωδέκατο παγκόσμιο πρωταθλητή Ανατόλι Κάρποβ, καθώς και τον πιο σημαντικό διεκδικητή του τίτλου μέχρι το 1984, τον Βίκτωρα Κορτσνόι.

[Επεξεργασία] Σκάκι εναντίον υπολογιστών

Τον Φεβρουάριο του 1996 στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ, ο σκακιστικός υπολογιστής της IBM Ντιπ Μπλου (Deep Blue) κέρδισε τον Κασπάροβ σε παρτίδα υπό κανονικές συνθήκες χρόνου, Ντιπ Μπλου - Κασπάροβ, 1996, Παρτίδα 1. Όμως, ο Κασπάροβ επανήλθε κάνοντας 3 νίκες και 2 ισοπαλίες κερδίζοντας καθαρά την αναμέτρηση αυτή.

Στην πολυσυζητημένη ρεβάνς τον Μάιο του 1997 στη Νέα Υόρκη των ΗΠΑ, μια βελτιωμένη έκδοση του Ντιπ Μπλου κέρδισε τον Κασπάροβ σε ένα ματς έξι παρτίδων με σκορ 3,5-2,5 (2 νίκες ο Ντιπ Μπλου, 1 ο Κασπάροβ και 3 ισόπαλες παρτίδες). Αυτή ήταν και η πρώτη φορά που υπολογιστής είχε κερδίσει ποτέ σε ματς παγκόσμιο πρωταθλητή. Η διάσημη αυτή αναμέτρηση περιγράφεται στο βραβευμένο ντοκιμαντέρ με τίτλο, Game Over: Kasparov and the Machine. Η IBM διατηρεί ακόμα μια ιστοσελίδα για το γεγονός αυτό στη διεύθυνση http://www.research.ibm.com/deepblue/.

Στον Κασπάροβ έχει χρεωθεί η ανακάλυψη του προηγμένου σκακιού (Advanced Chess) το 1998, ως μιας νέας μορφής σκακιού όπου άνθρωπος και υπολογιστής ενώνουν τις δυνάμεις τους και παίζουν έναντι ομοίου αντιπάλου.

Τον Νοέμβριο του 2003 συμμετείχε σε ένα ματς τεσσάρων παρτίδων εναντίον του σκακιστικού προγράματος X3D Φριτς (X3D Fritz), το οποίο φέρεται να είχε εκτιμώμενη βαθμολογία ΕΛΟ 2807. Οι παρτίδες παίχτηκαν σε μια εικονική σκακιέρα με τη χρήση τρισδιάστατων γυαλιών και ενός συστήματος αναγνώρισης φωνής. Μετά από μία νίκη έκαστος και δύο ισοπαλίες, το Παγκόσμιο Σκακιστικό Πρωτάθλημα X3D Ανθρώπου έναντι Μηχανής έληξε ισόπαλο. Για το αποτέλεσμα αυτό, ο Κασπάροβ έλαβε 175.000 δολλάρια, καθώς και ένα βραβείο από χρυσό. Ο Κασπάροβ δεν σταμάτησε να κριτικάρει τον εαυτό του για την αβλεψία του στη δεύτερη παρτίδα η οποία του κόστισε έναν ολόκληρο πολύτιμο βαθμό. Ένιωθε ότι γενικά είχε παίξει καλύτερα από τη μηχανή. "Έκανα μόνο ένα σφάλμα, αλλά δυστυχώς το σφάλμα αυτό μου κόστισε την παρτίδα".

[Επεξεργασία] Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

• Οι παρτίδες του Κασπάροβ στο chessgames.com
• 80 κρίσιμες θέσεις από τις παρτίδες του
• Το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1985
• Οι πολιτικές απόψεις του Κασπάροβ
• Περισσότερα για την αποχώρηση του Κασπάροβ από την ενεργό δράση στο The Week in Chess και στην Chessbase
• Ο Κασπάροβ επίσης έχει δική του στήλη στην Γουόλ Στριτ Τζέρναλ:

• The Great Game, περί αποχώρησης με σκοπό την ενασχόλησή του στη ρωσική πολιτική, 19 Μαρτίου 2005
• Fischer's Price, περί Μπόμπι Φίσερ, 19 Ιουλίου 2004
• Stop the Moral Equivalence, περί τρομοκρατίας, 19 Μαΐου 2004
• Putinocracy, περί του καθεστώτος Πούτιν, 14 Μαρτίου 2004
• Man vs. Machine, περί σκακιού και υπολογιστών, 16 Φεβρουαρίου 2003
• The War Is Not Yet Won, περί του πολέμου στη Μέση Ανατολή, 5 Αυγούστου 2002

Παγκόσμιοι πρωταθλητές σκακιού
Βίλελμ Στάινιτς 1886-1894 | Εμάνουελ Λάσκερ 1894-1921 | Χοσέ Ραούλ Καπαμπλάνκα 1921-1927 | Αλεξάντερ Αλιέχιν 1927-1935,1937-1946 | Μάξ Όυβε 1935-1937 | Μιχαήλ Μποτβίννικ 1948-1957,1958-1960,1961-1963 | Βασίλι Σμυσλόβ 1957-1958 | Μιχαήλ Ταλ 1960-1961 | Τίγκραν Πετροσιάν 1963-1969 | Μπόρις Σπάσκυ 1969-1972 | Μπόμπι Φίσερ 1972-1975 | Ανατόλι Κάρποβ 1975-1985 | Γκάρι Κασπάροβ 1985-1993 | Βλαντιμίρ Κράμνικ 2006-παρόν
Κλασικοί παγκόσμιοι πρωταθλητές σκακιού
Γκάρι Κασπάροβ 1993-2000 | Βλαντιμίρ Κράμνικ 2000-2006
Παγκόσμιοι πρωταθλητές σκακιού FIDE
Ανατόλι Κάρποβ 1993-1999 | Αλεξάντερ Χάλιφμαν 1999-2000 | Βισβανάθαν Ανάντ 2000-2002 | Ρουσλάν Πονομάριοβ 2002-2004 | Ρουστάμ Κασιμτζάνοβ 2004-2005 | Βέσελιν Τοπάλοβ 2005-2006