Σικελία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Σικελία είναι μια αυτόνομη περιοχή της Ιταλίας και το μεγαλύτερο νησί όλης της Μεσογείου, με έκταση 25.709 km². Το όνομα της πρωτεύουσας είναι Παλέρμο.

[Επεξεργασία] Γεωγραφία

Τα στενά της Μεσσήνης χωρίζουν τη Σικελία από την Ιταλία και ειδικότερα από την περιοχή της Καλαβρίας. Το ηφαίστειο της Αίτνας βρίσκεται κοντά στην Κατάνη. Η Αίτνα έχει υψόμετρο 3.320 μέτρα και είναι το υψηλότερο ηφαίστειο της Ευρώπης και ένα από τα πλέον ενεργά παγκοσμίως.

Τα Αιολικά νησιά στα βόρεια, ανήκουν διοικητικά στη Σικελία όπως και τα νησιά Αιγάδες, το νησί Παντελλερία στα δυτικά, το νησί Ustika (Οστεώδες) στα βορειοδυτικά και τα Πελάγια νησιά στα νοτιοδυτικά.

[Επεξεργασία] Ιστορία

Οι πρώτοι κάτοικοι της Σικελίας, ήταν φυλές γνωστές στους Έλληνες ως Ελυμοί, Σικανοί και Σικελοί. Απ΄αυτούς, οι Σικελοί ήταν αυτοί που έφτασαν τελευταίοι και σχετίζονταν με τους κατοίκους της νοτίου Ιταλίας , όπως τους Ιταλούς , τους Οινοτριείς κλπ. Για τους Σικανούς πιθανολογείται να έχουν Ιβηρική προέλευση, ενώ οι Ελυμοί μάλλον είχαν έρθει από την περιοχή του Αιγαίου.

Η Σικελία αποικίθηκε από Έλληνες και Φοίνικες από τον 8ο π.Χ. αιώνα. Το 734 π.Χ., από Κορίνθιους ιδρύθηκαν οι Συρακούσες, η σπουδαιότερη αποικία στη Σικελία. Άλλες σημαντικές ελληνικές αποικίες ήταν η Γέλα, ο Ακράγας, ο Σελινούντας, η Ιμέρα και η Μεσσήνη. Αυτές οι ελληνικές πόλεις κράτη ήταν μεγάλης σημασίας για το σύνολο του ελληνικού πολιτισμού, μαζί με αυτές τις νοτίου Ιταλίας αποτελούσαν την Μεγάλη Ελλάδα. Ο Εμπεδοκλής και ο Αρχιμήδης ήταν από τη Σικελία. Η Σικελία ήταν από την αρχαιότητα μεγάλο κέντρο παραγωγής σιταριού (περιζήτητο για τις πόλεις της κυρίως Ελλάδας). Υπήρξε πολλές φορές παρέμβαση στα πολιτικά των σικελικών πόλεων από τις πόλεις της κυρίως Ελλάδας, είτε αυτή είχε ζητηθεί, είτε όχι.

Οι Φοίνικες είχαν και αυτοί αρκετές αποικίες, όπως η Zis (Πάνορμος για τους Έλληνες, σημερινό Παλέρμο), το Λιλύβαιο κλπ. Ο ανταγωνισμός Ελλήνων και Φοινίκων για το έλεγχο της Μεσογείου τους έφερε αντιμέτωπους και η Σικελία ήταν το μέρος όπου οι δύο πολιτισμοί ήταν πιο κοντά. Η Καρχηδόνα ήταν δυό βήματα μακριά από το νοτιοδυτικό άκρο του νησιού και το 480 π.Χ., πιθανώτατα σε συνενόηση με τους Πέρσες, επιχείρησαν την κατάληψη ολόκληρου του νησιού αλλά ηττήθηκαν στη Μάχη της Ιμέρας. Από τότε και μέχρι την κατάληψη του νησιού από τους Ρωμαίους (242 π.Χ.), Έλληνες και Φοίνικες αποκτούσαν, άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο, τον έλεγχο του νησιού, με τις Συρακούσες και το Λιλύβαιο να παραμένουν οι πυρήνες αντίστασης για τους Έλληνες και για τους Φοίνικες αντίστοιχα.

Από το 242 π.Χ. η Ρώμη κάνει τη Σικελία την πρώτη επαρχία εκτός ιταλικού εδάφους. Η αρχική επιτυχία των Καρχηδονίων στον Β΄ Καρχηδονιακό Πόλεμο, προκάλεσε την εξέγερση πολλών Σικελικών πόλεων, η Ρώμη έστειλε στρατό για να καταστείλει την εξέγερση και ήταν κατά τη διάρκεια εκείνης της πολιορκίας των Συρακουσών που σκοτώθηκε ο Αρχιμήδης.

Για τους επόμενους 6 αιώνες η Σικελία παραμένει ρωμαϊκή επαρχία, τροφοδότης της Ρώμης σε σιτηρά. Καθ' όλη αυτή την περίοδο διατηρείται αμείωτος ο ελληνικός χαρακτήρας του νησιού.

Το 440 η Σικελία παραδίνεται στον Βάνδαλο βασιλιά Γιζέριχο. Μερικές δεκαετίες αργότερα περιήλθε στην κατοχή των Οστρογότθων, όπου και παρέμεινε μέχρι την κατάληψή της, και προσάρτησή της στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, από τον Βελισσάριο το 535. Το 550 άλλος Οστρογότθος, ο Τοτίλας, κατέλαβε τη Σικελία, για να ηττηθεί και σκοτωθεί από τον βυζαντινό στρατηγό Ναρσή το 552. Μεταξύ 662 και 668 οι Συρακούσες έγιναν η πρωτεύουσα του Βυζαντινού κράτους, με αυτοκράτορα τον Κώνσταντα Β'. Η βυζαντινή περίοδος λήγει με την Αραβική κατάκτηση (827 - 902). Αναφέρεται από πηγές της εποχής ότι οι Σικελοί μιλούσαν ελληνική ή ιταλοελληνική διάλεκτο, τουλάχιστον μέχρι τον 10ο αιώνα.

Μετά τους Άραβες ήρθαν οι Νορμανδοί (1060 - 1090). Το 1130 δημιουργείται το νορμανδικό Βασίλειο της Σικελίας το οποίο γίνεται ένα από τα πλουσιώτερα της Ευρώπης. Το 1194 , η νορμανδική δυναστεία των Hayteville παραχωρεί τη θέση της στη γερμανική (απο τη Σουαβία), των Hohenstaufen, με πρωτεύουσα πάντα το Παλέρμο. Λόγω των σταυροφοριών που γινόνταν εκείνη την εποχή υπήρξαν ταραχές και συγκρούσεις μουσουλμάνων (Αράβων) και χριστιανών με αποτέλεσμα ο Φρειδερίκος Β' να διώξει όλους τους Άραβες που είχαν απομείνει στο νησί, το 1224.

Το 1266, οι Χοχενστόουφεν ήρθαν σε σύγκρουση με τον Πάπα και ο τελευταίος έβαλε τον Κάρολο Α', δούκα του Anjou να την καταλάβει. Η αντίδραση στη Φράγκικη κατοχή κατέληξε στον πόλεμο των Σικελικών Εσπερινών (1282). Η Σικελία έγινε ανεξάρτητο βασίλειο , με ηγεμόνες από την Αραγωνία.

Το 1479 περιήλθε στην κατοχή της Ισπανίας, το 1656 την έπληξε επιδημία πανούκλας και ακολούθησε ισχυρός σεισμός που έπληξε την ανατολική πλευρά του νησιού (1693). Το 1734 γίνεται το «Βασίλειο των δύο Σικελιών», αφού η Σικελία ενώθηκε με το Βουρβωνικό βασίλειο της Νάπολης.

Η Σικελία ήταν το θέατρο μεγάλων επαναστατικών κινημάτων το 1820 και το 1848.

Το 1860 η Σικελία, μετά την εκστρατεία του Τζουζέπε Γκαριμπάλντι ενώθηκε με την υπόλοιπη Ιταλία. Το 1866 το Παλέρμο επαναστάτησε κατά της Ιταλίας, η πόλη όμως βομβαρδίστηκε από το ιταλικό ναυτικό και οι πρωτεργάτες της επανάστασης εκτελέστηκαν, με αποτέλεσμα η Σικελία να υποταχθεί ξανά στο Ιταλικό κράτος. Από το 1861 έως το 1871, έλαβε χώρα ένας εκτεταμένος ανταρτοπόλεμος κατά των «ενωτικών», σε όλη τη Σικελία και νότια Ιταλία. Οι ιταλικές κυβερνήσεις επέβαλαν στρατιωτικό νόμο και ο ιταλικός στρατός ρήμαξε την περιοχή, εκτέλεσε χιλιάδες κατοίκους, φυλάκισε δεκάδες χιλιάδων, κατέστρεψε χωριά και απέλασε κόσμο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφή της οικονομίας της περιοχής και τη μαζική μετανάστευση. To 1894, εργατικές ταραχές έφεραν ξανά τον στρατιωτικό νόμο.

Το δίκτυο οργανωμένου εγκλήματος, γνωστό ως Μαφία, μεγάλωσε στα τέλη του 19ου αι. και άπλωσε παρακλάδια και σε άλλες χώρες, κυρίως στις Η.Π.Α..

Από το 1946 η Σικελία είναι αυτόνομη περιοχή της Ιταλίας.

Αυτό το άρθρο γεωγραφίας χρειάζεται επέκταση. Βοηθήστε τη Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το!