Nový Jičín

El Vikipedio

Ne konfuzu ĝin kun urbo Jičín.

---

Koordinatoj: 49° 36' N, 18° 00' E ^Mapo

Nový Jičín (Nova Jičín) estas urbo en norda Moravio, kun 29 000 loĝantoj, situanta 30 km sudokcidente de urbo Ostrava.

Vilaĝo, la antaŭulo de la hodiaŭa Starý Jičín (Malnova Jičín), dismetiĝis en pado kuniganta urbojn Hranice na Moravě, Český Těšín kaj Opava jam en la 12-a jarcento. Ĉi tiea gardburgo estis en la 2-a duono de la 13-a jarcento alikonstruita en masonitan, ŝtonan sidejon. Sed pro nekonvenaj lokaj kondiĉoj estis sur rivero Jičínka fondita nova sidejo Nový Jičín. La unuaj informoj pri ekzistado de la urbo devenas el komenco de la 14-a jarcento. La urbo rapide pliriĉiĝis, tial oni alpaŝis al konstruado de remparoj, paroĥeja gotika trinava preĝejo kaj urba burgo, aliĝanta al la remparoj. Husanaj militoj subtenis en la urbo bohemian elementon kaj per alveno de familio Žerotínidoj fine de la 15-a jarcento okazas periodo de kulmina prospero de la urbo. En la jaro 1558 la riĉa urbo elaĉetis sin el servuteca administrado de Žerotínidoj kaj ĝi eĉ aĉetis kelkajn proksimajn vilaĝojn kaj urbeton Štramberk. En la jaroj 1533 – 1558 estis la malnova burgo detruita, por ke ĝi faru lokon por novkonstruaĵo de kastelo de Žerotínidoj. La urbo staris dum nobelara ribelo je kontraŭhabsburka flanko, ĉar ĝi estis plene nekatolika. La batalo sur Blanka Monto tial signifis finon de evoluo de la urbo. Dum la tridekjara milito estis la urbo tute prirabita. La militeventoj kaj ekonomia stagnado kaŭzis ankaŭ stagnon en konstrua evoluo de la urbo, kies reviviĝo okazis nur en la 18-a jarcento. Vico da domoj ricevis barokan kaj klasicisman fasadojn. Pestkolono plenigis la placon en la jaro 1710. Fine de la 18-a jarcento venis en la urbon imperiestra landvojo kuniganta urbojn Brno, Olomouc kaj Český Těšín. El la situo en la frekventata komunikaĵo la urbo denove gajnis per komerco kun drapo. Al longa tradicio de drapproduktado ligis unuaj teksfabrikoj en la 19-a jarcento, sed ekde la 2-a duono de la 19-a jarcento ombrigas ĝin evoluanta ĉapelindustrio (uzino por ĉapeloj – Tonak).

Ĉirkaŭ la kvadrata placo staras vico da renesancaj kaj barokaj burĝaj domoj. Masonitaj domoj estiĝadis en la urbo verŝajne nur ekde komenco de la 16-a jarcento. Ĝis tiu tempo ili estis lignaj. La devena remparoj estiĝis en la jaroj 1330 – 1396, pli malfrue ili estis reguligataj. La remparoj estas parte konservitaj, el eksaj pordegoj staras nenia. Kanona „paroĥeja bastiono“ devenas el komenco de la 17-a jarcento. En la urbo restadis J. A. Komenio, František Palacký, generalo Suvorov eĉ rusa caro Aleksandro la 1-a (Rusio). En la jaro 1790 ĉi tie mortis generalo Laudon. La urbo estas ankaŭ naskoloko de verkistino Božena Benešová.

En la ĉirkaŭaĵo de la urbo ni povas viziti urbojn Příbor, Štramberk, Kopřivnice kun ties fabrika muzeo de aŭtomobiloj de marko TATRA, kaj aliajn lokojn.