علف چشمه
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
آب تره NASTURTIUM OFFICI NALE R. BR .نام علمی:
از خانواده شب‌بو یا چلیپاییان: Cruciferae
انگلیسی: Water cress نام‌های رایج: بولاغ اوتی (در آذربایجان)، ذره الماء ، ابوخنجر، کورتین (در خرقان) سلماجو (درنائین)، آوتره (در گیلان) ، جرجیر آبی، بالاغوتی ، بولاغ اودی ، حرف الماء،کارسون مایی ، قره العین ، شاهی آبی، علف چشمه
فهرست مندرجات |
[ویرایش] شرح
آب تره گیاهی است پایا و آبزی به ارتفاع 10 تا 60 سانتی متر که غالباً در کنار جویبارها و مسیر جریان آب و گاهی در باتلاق ها می‌روید. دارای ساقه‌های خزنده است که از نقاط مختلف آن ریشه‌های کوچک و سفید خارج می‌شود. گل هایش کوچک و سفید و به صورت خوشه است.
[ویرایش] ترکیبات شیمیایی
آب تره حاوی مواد معدنی آهن، ید، فسفر, منگنز، کلسیم، ویتامین‌های( آ ، ب ، ث)، پتاسیم، سدیم، اسانس روغنی و گلوکوزید گوگرد دار و محلول در آب به نام گلوکوناستورتین است. دانه این گیاه دارای لعابی است که اثر هیدرولیز به موادی نظیر آرابینوز ، رامنوز، گلوکز تبدیل می‌شود.
[ویرایش] خواص و اثرات دارویی
طبع آب تره گرم و مرطوب است.
آب تره دارای خواص خلط آور، مدر، اشتها آور، تصفیه کنندة خون، ضد اسکوربوت قوی (به حالت خام و یا شیرة آن)، محرک مجاری تنفسی, نیرو دهنده و مقوی معده، آرام کننده دردهای عصبی، تب‌بر و کرم کش، شیرافزا، قاعده‌آور، هضم کننده غذا و معرق است.
آب تره در موارد بیماری های مزمن ریه نظیر نزله‌های ششی، برونشیت‌های مزمن، رماتیسم، نقرس، بیماری های کلیه، طحال و کبد، رفع چاقی, دیابت, خرد کردن سنگ کلیه و مثانه، تحلیل نفخ و بادهای غلیظ معده و روده‌ها و باز کردن گرفتگی‌ها و انسداد و گرم کردن معده و کمک به هضم غذا، دفع اخلاط سینه با سرفه, کبد , طحال, بیماری های پوستی مانند اگزما, خارش دستگاه تناسلی زنان, ازدیاد ادرار، خارش‌های مهبلی، سل ریوی، اختلالات‌هاضمه و یرقان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در استعمال خارجی له شده یا پخته شدة 500 گرم از آن همراه با 30 گرم نمک‌طعام به شکل ضماد برای اولسرهای خنازیری یا اسکوربوتیک و اولسرهای چرکین مؤثر است. در رفع اگزما، بیماری های پوست و ریزش موی سر و تقویت پیاز موی سر مؤثر واقع می‌شود. مالش دادن شیرة تازة این گیاه روی پوست سر مانع از ریزش موی سر می‌شود. در مورد رفع ریزش موی سر و ضد شوره مقداری شیره علف چشمه را هفته ای دو یا سه مرتبه بر پوست سر بمالید و پس از حدود 15 دقیقه با یک آب ساده بشویید.
مخلوط 3 قسمت شیره آب تره با یک قسمت عسل را به‌صورت لوسیون با پنبه به پوست دست یا صورت می‌مالند و پس از خشک شدن با آب می‌شویند این‌عمل باعث رفع لکه‌های پشت دست، صورت و ناحیه گردن (کک مک) می‌شود.
به علت مدر بودن در بیماری های مجاری ادرار و عدم امکان دفع ادرار مورد استفاده قرار می‌گیرد. در طب عوام در بیماری قند تاثیر مثبت و شفابخش دارد.
توجه : مصرف آب تره باید به‌صورت خام یا شیرة آن به حالت تازه مصرف‌شود. چون جوشانده یا پخته شدة آن باعث از بین رفتن قسمتی از اسانس آن و کاهش خواص درمانی آن می‌شود.
مقدار مصرف از شیرة آب تره حدود 100 گرم در روز مخلوط با شیر یا جوشانده‌های سرد شده و به‌صورت دم‌کرده 50 ـ 30 گرم در یک لیتر آب و در ظرف های بسته است، البته دم کرده، اثرش از شکل های سرد آن کمتر است. شیره و آب علف چشمه اثر دفع رسوبات صفراوی و مجاری ادرار را دارد. ضد عفونی کنندة دستگاه تنفس، مدر و تأمین‌کنندة عناصر معدنی بدن است‌و ضد اسکوربوتی قوی است. برای بیماران مبتلا به دیابت آب علف چشمه مفید واقع می‌گردد. شهرت دارد که دارای اثر ضد سرطان است. در بیماری های جلدی و دِرْماتوزها اثرات شفابخش ظاهر می‌کند.
روزی 7 گرم علف چشمه یا تخم علف چشمه را با یک لیوان شیر بز جهت درمان بیماری برص یا پیسی( ویتیلیکو) بیمار تناول نماید و تا 10 روز ادامه دهد .
شیره آب تره اثر دفع رسوبات صفراوی و مجاری ادرار را دارد، ضد عفونی کننده دستگاه تنفس، مدر و تأمین کننده عناصر معدنی بدن و ضد اسکوربوت قوی است. به علت داشتن اسانس گوگرد دار املاح معدنی و ویتامین های مختلف، در درمان بیماری های مختلف مفید است. برای مبتلایان به دیابت مفید واقع می شود. شهرت دارد که دارای اثر ضد سرطان است. در درمان بیماری های جلدی و درماتوزها اثرات شفا بخش ظاهر می نماید.
گیاه کامل و تازه را در سالاد جهت درمان اسپاسموفیلی(تحریک پذیری شدید عصبی عضلانی) مصرف کنند یا عصاره آن را روزی 120 گرم به بیمار بدهند.
منبع : سبزی درمانی، نویسنده آریا فلاحتگر لیش، انتشارات نیلوفرانه، چاپ سوم، تیراژ 5000 نسخه
[ویرایش] فهرست سبزیجات
- اسفناج
- اسلیخ - شنگ
- بادنجان
- بامیه
- پونه
- پیاز رسم‍‍ی
- ترب
- ترشک ها
- ترشک درشت
- ترشک های شیرین _ پاسیانها
- تره
- تره تیزک
- حَرف
- جعفری
- جعفری فرنگی - سر فویل
- چغندر
- خَرفه
- خیار
- دَنبلان
- ریحان
- ریوند
- سیب زمینی
- سیب زمینی شیرین
- سیب زمینی هندی
- سیب زمینی ترشی
- سیر مزروع
- سیسنبر - سوسنبر
- شقاقل
- شلغم
- شنبلیله
- شود
- طرخون
- علف چشمه
- فرنجمشک - بادرنجبویه
- فلفل سبز
- قارچ خوراکی
- کاکوتی
- کاهو
- کاهوی وحشی
- کدو
- کرفس پرورشی
- کلم
- کنگر فرنگی
- کنگر
- کورک
- گشنیز
- گوجه فرنگی
- لوبیا
- مارچوبه
- مرزنگوش
- مرزنگوش وحشی
- مرزه
- نخود فرنگی
- نعناع
- والک
- هندبابری
- هویج
