Geschiedenis van Azerbeidzjan

Van Wikipedia

De geschiedenis van Azerbeidzjan is een lange onstuimige geschiedenis. Historisch gezien is Azerbeidzjan door tientallen verschillende culturen bezet geweest, waaronder onder anderen de Perzen, Romeinen, Arabieren, Turken, Mongolen, Grieken, Britten en Russen.

De eerste staat in het gebied van de huidige republiek Azerbeidzjan was Mannae in de 9de eeuw voor Christus, en het duurde tot 616 v. Chr. vooraleer het door het door de Meden veroverd werd. Het rijk van Atropatene en Kaukasisch Albanië werd in de 4de eeuw voor Christus gevestigd en omvatte ongeveer het gebied van het huidige Azerbeidzjan, samen met het noorden van Iran, Armenië en de zuidelijke delen van Dagestan. Het gebied was oorspronkelijk een deel van (Perzië), wat nu Iran is, en werd Arran of Medes genoemd.

Rond de 8ste eeuw begonnen de Arabieren een oorlog tegen Perzië en Atropatene. Terwijl alle eerdere rijken geen kans hadden in een oorlog tegen het oppermachtige leger van de islam, nam echter één man het op tegen de islamieten: Babek. Deze was de grootste en machtigste koning uit de Azerbeidjaanse geschiedenis. Babek verdedigde de Perzische en Atropateense grond in de naam van Atropatene. Hij had gezworen om elke Azeri tienmaal te wreken en bleef tegen de moslims vechten gedurende 25 jaar, maar inmiddels was Babek wel de meest dood gewenste man in héél de moslimwereld geworden. Er werd een prijs op zijn hoofd gezet. Deze leidde er toe dat Babek werd verraden door één van zijn generaals. Babek werd vervolgens geëxecuteerd. Na Babek konden de moslims weer verder met hun veroveringen, maar verder kwamen ze niet. Het moreel was flink gedaald en het moslimleger was onderhand erg verzwakt door Babek. In Azerbeidzjan en Iran wordt Babek gezien als een symbool van weerstand, loyaliteit en leiderschap.

In de elfde eeuw werden de Seljuk-Turken de overheersende macht in Azerbeidzjan. Zij legden de fundamenten voor de stichting van het Azerbeidzjan van tegenwoordig. In de dertiende en veertiende eeuwen kreeg het land te maken met invallen van de Mongolen en de Tataren.

Azerbeidzjan was een deel van de Safavid-staat in de vijftiende tot en met de achtiende eeuw. Het onderging ook een korte periode van feodale versnippering vanaf het midden van de achttiende tot aan het begin van de negentiende eeuw. Het bestond toen uit enkele onafhankelijke staatjes. Volgend op de twee oorlogen tussen de Qajar-dynastie van Perzië en het Russische Rijk werd Azerbeidzjan door Rusland door de verdragen van Gulistan in 1813 en Turkmenchay in 1828 verworven. De Russen die het gebied van wat nu Iran is, hadden veroverd kozen later voor de naam Azerbeidzjan i.p.v. Aran. Deze naam was tot dat moment alleen gebruikt voor het oorspronkelijke en historische Azerbeidzjan, namelijk de noordwestelijke provincie van Iran. De Russen hoopten met deze naamsverandering een claim te kunnen leggen op de Iraanse provincie Azerbeidzjan.

Na de instorting van het Russische Rijk tijdens de Eerste Wereldoorlog riep Azerbeidzjan zijn onafhankelijkheid uit, en ontstond de democratische republiek Azerbeidzjan. Deze eerste democratische moslimrepubliek in de wereld bestond welgeteld twee jaar, van 1918 tot 1920, toen het Rode Leger Azerbeidzjan binnenviel en inlijfde bij de Sovjet-Unie als de deelrepubliek Azerbeidzjaanse SSR.

Na de instorting van de Sovjet-Unie in 1991 verwierf Azerbeidzjan, evenals buurlanden Armenië en Georgië, zijn onafhankelijkheid en werd het een presidentiële republiek. In het zuidwesten, gescheiden van de rest van het land door Armenië, ligt de enclave Nachitsjevan. Dit gebied heeft een autonome status.

Enkele jaren eerder, in 1988 raakte Azerbeidzjan betrokken in een conflict om Nagorno-Karabach. Het werd aangevallen door Armenië, dat 20% van Azerbeidzjan bezette. Deze bezetting duurt nog steeds voort. In 1991 escaleerde het conflict tot een daadwerkelijke oorlog. In 1994 werd er een wapenstilstand gesloten.

Het bezette gebied beslaat niet alleen Karabach, maar ook een groter gebied daaromheen. Meer dan 25.000 Azerbeidjaanse burgers werden gedood, meer dan een miljoen Azerbeidjanen sloegen op de vlucht. Vandaag heeft Azerbeidzjan de hoogste aantal vluchtelingen naar verhoudingen met aantal inwoners: ongeveer 1 op de 7 Azeri is een vluchteling.

In 2001 trad Azerbeidzjan toe tot de Raad van Europa.

{{{afb_links}}}	Geschiedenis van Azië	{{{afb_rechts}}}	{{{afb_groot}}}
Geschiedenis van: Afghanistan - Armenië - Azerbeidzjan - Bahrein - Bangladesh - Bhutan - Brunei - Cambodja - China - Filipijnen - Georgië - India - Indonesië - Irak - Iran - Israël - Japan - Jemen - Jordanië - Kazachstan - Kirgizië - Koeweit - Laos - Libanon - Maldiven - Maleisië - Mongolië - Myanmar - Nepal - Noord-Korea - Oezbekistan - Oman - Oost-Timor - Pakistan - Palestijnse Autoriteit - Qatar - Rusland / Siberië - Saoedi-Arabië - Singapore - Sri Lanka - Syrië - Tadzjikistan - Taiwan - Thailand - Tibet - Turkije - Turkmenistan - Turkse Republiek Noord-Cyprus - Verenigde Arabische Emiraten - Vietnam - Zuid-Korea