Adlai Ewing Stevenson II
Z Wikipedii
Adlai Ewing Stevenson II, znany bardziej jako Adlai Stevenson (ur. 5 lutego 1900 w Los Angeles, zm. 14 lipca 1965 w Londynie) – amerykański polityk i dyplomata. Stevenson znany był ze swoich talentów oratorskich i w debatach (z tego powodu debaty odmówił z nim Dwight D. Eisenhower, nie mogący się poszczycić w opinii wielu taką elokwencją, choć oficjalny powód oczywiście był inny). Uchodził też za jednego z najbardziej wykształconych i intelektualnych politków amerykańskich swego czasu.
Spis treści |
[edytuj] Tradycje polityczne rodziny
Stevenson pochodził z rodziny o dużych tradycjach politycznych. Jego dziadek, Adlai E. Stevenson, piastował urząd wiceprezydenta USA w gabinecie prezydenta Grovera Clevelanda w latach 1893-1897, a w roku 1900 ponownie ubiegał się, aczkolwiek bez powodzenia, o to stanowisko u boku Altona B. Parkera. Jego ojciec był stanowym sekretarzem stanu w Illinois, zaś syn, Adlai Stevenson III, senatorem z Illinois w latach 1970-1981 i kandydatem do nominacji prezydenckiej w roku 1976.
[edytuj] Wczesne lata i kariera
Stevenson urodził się w Los Angeles, ale mieszkał i wychował się w stanie Illinois. Studiował prawo m.in. na Uniwersytecie Princeton (New Jersey).
Po ukończeniu studiów pracował czas jakiś jako prawnik, ale zaangażował się też w działalność polityczną, zostając aktywistą na rzecz Nowego Ładu prezydenta Franklina Delano Roosevelta.
Podczas trwania II wojny światowej zajmował stanowisko zastępcy sekretarza marynarki u boku Franka Knoxa. Po zakończeniu wojny był w latach 1946-1947 członkiem delegacji USA w ONZ.
[edytuj] Gubernator Illinois
W latach 1949-1953 pełnił z ramienia Partii Demokratycznej urząd gubernatora swego rodzinnego stanu Illinois. W wyborach roku 1948 pokonał lawiną głosów swego republikańskiego konkurenta, co kontrastowało z bardzo minimalnym zwycięstwem prezydenta Harry'ego Trumana. Jako gubernator Stevenson kładł duży nacisk m.in. na reorganizację stanowej policji i rozwój autostrad.
[edytuj] Kandydat na prezydenta
Rok 1952 był rokiem wyborów prezydenckich. Urzędujący prezydent Harry S. Truman, w obliczu swej niepopularności, zdecydował się o nie zgłaszaniu swej kandydatury na drugą pełną kadencję i zgłosił kandydaturę gubernatora Illinois. Stevenson nominację uzyskał, jako kandydata na wiceprezydenta mając senatora Johna Sparkmana z Alabamy.
Jego przeciwnikami z ramienia republikanów byli generał Dwight Eisenhower i Richard Nixon jako kandydat na wiceprezydenta. Stevenson i Sparkman przegrali wybory. W czasie niezbyt czystej kampanii Nixon oskarżał Stevensona o to, iż jest zwolennikiem kapitulacji wobec ZSRR i pogardliwie nazwał "jajogłowym".
Ponownie wysunięto go w roku 1956, wraz z senatorem z Tennessee Estesem Kefauverem, ale ponownie przegrali. Prywatnie Stevenson wolał, aby jego kandydatem na wiceprezydenta był senator John F. Kennedy z Massachusetts, który o włos przegrał w głosowaniu na konwencji.
[edytuj] Dalsza kariera
Mimo dwóch wysokich porażek wyborczych Stevenson, co było dość niezwykłym zjawiskiem w amerykańskim życiu publicznym, zachował dużą popularność nie tylko w łonie własnej partii, ale i w społeczeństwie. Mimo przyklejanej mu etykietki "jajogłowego" (której zresztą nigdy się nie wypierał), cieszył się uznaniem za duże poczucie humory. Byli też tacy, którzy oceniali, iż mógłby pokonać każdego innego kandydata na prezydenta z ramienia republikanów (Eisenhower, mówili, "jechał" początkowo tylko na swej popularności jako dowódcy czasu wojny).
Tak też Stevenson ponownie ubiegał się o nominację, nadal ciesząc się poparciem skrzydła liberalnego w roku 1960, ale mimo że poparła go np. Eleanor Roosevelt, przegrał w głosowaniu na konwencji.
Prezydent John Kennedy mianował go ambasadorem USA przy ONZ. Stevenson pełnił tę funkcję do śmierci.
[edytuj] Spuścizna
Wiele koncepcji politycznych Stevensona z okresu jego kampanii prezydenckiej w roku 1952 (głównie sprawa odprężenia i pokojowego współistnienia) było wykorzystywanych potem przez prezydentów Kennedy'ego, Nixona i Billa Clintona.
Peter Sellers utrzymywał, iż jedna z granych przez niego postaci w filmie Dr. Strangelove (tzn. prezydent Merkin Muffley) był w dużej mierze wzorowany na Stevensonie.
[edytuj] Życie osobiste
W roku 1928 ożenił się z pochodzącą (jak i on sam) z amerykańskich wyższych sfer Ellen Borden, z którą rozwiódł się w roku 1949. Z tego związku miał trzech synów: Adlaia E. III (ur. 1930), Bordena (ur. 1932) oraz Johna Fella (ur. 1936).
Stevenson był też związany z innymi kobietami w ciągu swojego życia. M.in. znaną dziennikarką Katharine Graham czy Mariettą Tree.
Był z wyznania unitarianinem. Gdyby został prezydentem, byłby czwartym tego wyznania (po Johnie Adamsie, Johnie Quincym Adamcie i Williamie H. Tafcie) zasiadającym w Białym Domu.
Edward Stettinius • Herschel Johnson • Warren Austin • Henry Cabot Lodge, Jr. • James Jeremiah Wadsworth • Adlai Ewing Stevenson II • Arthur Goldberg • George Ball • James Russell Wiggins • Charles Woodruff Yost • George H. W. Bush • John A. Scali • Daniel Patrick Moynihan • William Scranton • Andrew Young • Donald McHenry • Jeane Kirkpatrick • Vernon A. Walters • Thomas R. Pickering • Edward J. Perkins • Madeleine Albright • Bill Richardson • A. Peter Burleigh • Richard Holbrooke • James B. Cunningham • John D. Negroponte • John Danforth • Anne W. Patterson • John R. Bolton
Prezydent: Lyndon B. Johnson — Wiceprezydent: wakat • Hubert Humphrey
Szefowie Departamentów: Dyplomacja: Dean Rusk — Skarb: Douglas Dillon • Henry H. Fowler • Joseph W. Barr — Obrona: Robert McNamara • Clark Clifford — Sprawiedliwość: Robert Kennedy • Nicholas Katzenbach • Ramsey Clark — Poczta: John A. Gronouski • Lawrence F. O'Brien • W. Marvin Watson Zasoby Wewnętrzne: Stewart Udall — Rolnictwo: Orville L. Freeman — Handel: Luther Hodges • John Thomas Connor • Alexander B. Trowbridge • Cyrus R. Smith — Praca: W. Willard Wirtz — Zdrowie, Edukacja i Opieka Społeczna: Anthony J. Celebrezze • John W. Gardner • Wilbur J. Cohen — Urbanizacja: Robert Clifton Weaver • Robert Coldwell Wood — Transport: Alan Stephenson Boyd
Pozostali członkowie Gabinetu: Dyrektor Urządu Planowania i Budżetu: Kermit Gordon • Charles Schultze • Charles Zwick — Reprezentant ds. Handlu: Christian A. Herter • William M. Roth - Ambasador przy ONZ: Adlai Ewing Stevenson II • Arthur Goldberg • George W. Ball • James Russell Wiggins
[edytuj] Zobacz też
- Adlai Ewing Stevenson
- Adlai Ewing Stevenson III