Banan
Z Wikipedii
| Banan | |
 Banan mały |
|
| Systematyka | |
| Domena | jądrowce |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | naczyniowe |
| Nadgromada | nasienne |
| Gromada | okrytonasienne |
| Podgromada | Magnoliophytina |
| Klasa | jednoliścienne |
| Podklasa | imbirowe |
| Nadrząd | imbiropodobne |
| Rząd | imbirowce |
| Rodzina | bananowate |
| Nazwa systematyczna | |
| Musa L. | |
Banan (Musa L., Musella (Franch.) C.Y.Wu) - rodzaj bylin z rodziny bananowatych obejmujący około 80 gatunków. Występują one strefie międzyzwrotnikowej w Azji, Afryce i Australii. Pod koniec XIX wieku banany pojawiły się w krajach europejskich.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
- Łodyga
- Nie rozgałęziona.
- Liście
- Gęste pokrywy liściowe pokrywają łodygę. Na szczycie znajduje się pióropusz podługowatych i dużych liści.
- Kwiaty
- Zebrane w szczytowy, duży, zwisający kwiatostan złożony z kwiatów grzebieniastych. Zapylane są one przez ptaki lub nietoperze.
- Owoce
- Żółtawa, podłużna, do 20 cm długa, mączysta i pozbawiona nasion jagoda.
- Wymagania
- Bananowiec do prawidłowego rozwoju potrzebuje klimatu ciepłego i wilgotnego, gdyż wysoka jakość owocu zależy od dużej ilości wody i wysokiej temperatury, w związku z czym zasięg jego uprawy ogranicza izoterma 20°C. Najlepsze wyniki przy opadach wynoszących 120-150 mm miesięcznie. Wymagania glebowe rośliny nie są duże, chroni ona natomiast glebę przed erozją.
[edytuj] Systematyka
Do rodzaju bananów należą następujące gatunki i odmiany:
- banan mały (Musa nana)
- banan ensete, enseta (Musa ensete Gmelin, syn. Ensete ventricosum)
- banan karłowaty, banan chiński (Musa acuminata Colla, Musa cavendishii Lamb. ex Paxton, Musa chinensis Lamb. ex Paxton, Musa zebrina Van Houtte ex Planch)
- banan manilski (Musa textilis Nee)
- banan plamisty (Musa sapientum)
- banan zwyczajny, banan właściwy, banan rajski, pizang, muza (Musa x paradisiaca L., Musa ornata var. normalis Kuntze, Musa sapientum L., Musa x paradisiaca var. sapientum)
- Musa balbisiana Colla
- Musa ornata Roxb.
- Musa rubra
- Musa troglodytarum L.
- Musa velutina H. Wendl. & Drude
[edytuj] Zastosowanie
Roślina ta również stanowi pokarm dla ludzi. Stosuje się ją do różnych potraw, głównie deserów.
[edytuj] Wartość odżywcza
Zawartość składników odżywczych w 100 g części jadalnej:
- wartość energetyczna - od 81 do 103 kcal
- węglowodany - od 19 do 23,5 gramów. Zawartość węglowodanów trawionych przez układ pokarmowy człowieka jest znacznie większa w bananach niż w innych owocach. W zielonych bananach znajdują się one pod postacią łańcucha skrobi, który w miarę dojrzewania owoców rozbija się na cukry takie jak fruktoza, glukoza i sacharoza. Wysoka zawartość owych cukrów jest źródłem słodkiego smaku dojrzałych bananów.
- błonnik - ok. 2 gramów. W porównaniu z ilością błonnika zawartego w zbożach, jego ilość znajdująca się w bananach jest niewielka, jednakże ma ona istotne znaczenie dla organizmu człowieka. Zbawienny wpływ błonnika zawartego w bananach na przemianę materii sprawia, że mogą one (wbrew powszechnym opiniom o ich wysokiej kaloryczności) być wiodącym składnikiem diet odchudzających. Wchłaniamy o 5 gramów więcej błonnika zjadając dwa małe banany (ok. 250 gramów) niż jedząc np. 100 gramów orzechów. Wg najnowszych badań, błonnik zawarty w bananach sprzyja obniżeniu poziomu cholesterolu i zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób serca (choroba wieńcowa), a w konsekwencji - zawału mięśnia sercowego.
- woda - ok. 73,5 gramów. Dietetycy zalecają wypijanie ok. 2 litrów wody dziennie, ową dawkę można ograniczyć, gdyż banany z powodzeniem zastępują wodę (100 gramów miąższu zawiera ok. 74 gramów wody), dlatego też regularne jedzenie bananów korzystnie wpływa na gospodarkę wodną w organizmie człowieka.
- tłuszcze - od 0,2 do 0,4 grama. Banany, podobnie jak inne owoce, zawierają bardzo mało tłuszczu. Natomiast znajdujące się w bananowym miąższu kwasy tłuszczowe poprawiają stosunek kwasów nienasyconych do nasyconych, co jest niezmiernie istotne dla naszego zdrowia - stosunek 2:1 redukuje poziom cholesterolu.
- białko - od 1,15 do 1,3 grama. Owoce z reguły zawierają śladowe ilości białka, jednakże w bananach jest go stosunkowo dużo. Dietetycy uważają, że więcej niż połowa potrzebnej człowiekowi dziennej racji białka powinna być dostarczana w postaci białka roślinnego, a składające się z ośmiu podstawowych aminokwasów koniecznych do budowy komórek naszego ciała „białko bananowe” ma tutaj fundamentalne znaczenie.
- witaminy - banany zawierają znaczne ilości beta-karotenu, witamin z grupy B, a także witaminę C. Gruba skórka bananów zapewnia im właściwą ochronę, dlatego też jedząc banany możemy być pewni tego, że witaminy nie ulegają zniszczeniu.
- witamina B1 - ok. 0,07mg.
- witamina B2 - ok. 0,08 mg
- niacyna - ok. 0,7 mg
- witamina C - ok. 17 mg
- substancje mineralne - żółta skórka bananów kryje wiele minerałów i pierwiastków śladowych. Niektóre z nich działając w pewnych związkach mają zbawienny wpływ na nasz organizm jak np. potas, magnez i selen chroniące przed chorobami serca. Ilość potasu regulującego ciśnienie krwi i gospodarkę wodną jest bardzo wysoka (393 mg na 100 gramów) a ilości magnezu, wzmacniającego mięśnie i niezbędnego dla prawidłowego funkcjonowania organizmu również nie są małe (36 mg). Ponadto banany zawierają pierwiastki śladowe takie jak miedź, cynk, selen, fluor, mangan i jod.
- Aminkowasy - Tryptofan - Aminokwas wchodzący m. in w skład serotoniny sprawia, że spożycie bananów wpływa kojąco na stany depresyjne.
Nie dziwi zatem fakt, że jedząc dziennie sześć bananów średniej wielkości zmniejszamy ryzyko wystapienia choroby wieńcowej o 40%, co zostało potwierdzone przez badania na Uniwersytecie San Diego w Kalifornii.
 Pień drzewa bananowego |
 Banany na drzewie |
