Lech Paszkowski

Z Wikipedii

Lech Krzysztof Paszkowski (ur. 18 lipca 1919 w Warszawie), polski pisarz, publicysta, autor prac historycznych.

Syn Józefa Paszkowskiego (rzeźbiarza) i Janiny Bobińskiej (artystki-malarki). Uczył się w gimnazjum Lorentza, a następnie w gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Warszawie i tu otrzymał maturę (1938 r.). Uczył się w międzyczasie także w Państwowej Szkole Morskiej w Gdyni, na wydziale nawigacyjnym, lecz w związku ze złym stanem zdrowia, opuścił szkołę i okręt "Dar Pomorza", na którym odbywał swą pierwszą żeglugę. Do Szkoły Morskiej powrócił przejściowo jeszcze w lipcu 1939 r. Debiutował w "Młodym Lesie" (w gimnazjum) i później w roczniku "Dom i Szkoła" (tu fragmenty dziennika z "Daru Pomorza"). W 1938 r. pracował w Junackich Hufcach Pracy przy budowie drogi na Gubałówce k. Zakopanego. W tym samym roku został powołany do wojska. Odbył służbę na kursie podchorążych rezerwy w Brześciu n. Bugiem. W sierpniu 1939 r. został przydzielony do 83 Pułku Strzelców Poleskich. Brał udział w bitwie nad górną Wartą, w obronie linii nad rzeką Widawką i pod Jeżowem k. Skierniewic. (12 września) we dworze Pilaszków, podczas walk ze zmotoryzowanym pulkiem gwardii SS-Leibstandarte "Adolf Hitler" w rejonie Święcice-Ołtarzew, dostał się do niewoli. Przebywał następnie na przymusowych robotach rolnych w Meklemburgii. W 1945 roku przebywał w Lubece, pracując w wojskowej komisji weryfikacyjnej płk. K. Ziemskiego. Następnie trafił do Kompanii Marynarzy przy Armii Ren, która miała zasilić polską marynarkę wojenną w Anglii. W obozie dipisów (displaced persons) pod Hamburgiem, przebywał przez 2 lata, ucząc języków obcych, języka polskiego i historii. Nie decydując się na powrót do Polski pod rządami komunistów, nawiązał kontakt ze swym wujem osiadłym w Australii. Wyjechał następnie do Marsylii, a stamtąd, 16 marca 1948 r. odpłynął na egipskim statku "Misr" do Australii, gdzie wylądował 28 kwietnia. Pracował tam jako robotnik w fabryce silników elektrycznych, potem w warsztatach mechanicznych, założonych przez polskich marynarzy ("Diesel Equipment", popularna wśród Polaków nazwa: „Zabuski i S-ka”). Od 1952 do 1984 pracował w laboratorium elektrotechnicznym Rady Miejskiej w Melbourne. Ukończył studium "Freelance Journalism" (wolnego dziennikarstwa), zainteresowany elektroniką, był także słuchaczem Royal Melbourne Technical College. W czasie urlopów pracował jako marynarz na żaglowcach i motorowcach, wożąc ładunki do Launceston, Devonport i innych portów.

W początkowym okresie pobytu w Australii Paszkowski pisał do: tygodnika "Echo" w Perth, brazylijskiego "Ludu", "Tygodnika Katolickiego", "Głosu Polskiego" i "Tygodnika Polskiego" — pism wydawanych w Melbourne oraz "Wiadomości Polskich" (wydawanych w Sydney). Ponad 60 artykułów, szkiców i recenzji książek opublikował w londyńskich "Wiadomościach". Opublikował także szereg artykułów biograficznych o australijskich Polakach osiadłych na stałe lub przebywających czasowo w tym kraju.

Odbył dwie morskie podróże: dookoła świata i na Tahiti. W 1983 r. rozpoczął siedmiomiesięczną podróż dookoła świata na angielskim statku "Canberra". Trasa podróży wiodła przez Auckland (Nowa Zelandia), Suvę (Fidżi), Honolulu, San Francisco, Los Angeles, Acapulco, Balboa, Port Everglades i Miami, Nowy Jork, Funchal do Southampton. W Anglii poszukiwał materiałów biograficznych do życiorysu Pawła Edmunda Strzeleckiego (Londyn, Oksford) i materiałów do wojny 1939 roku (w Instytucie Gen. W. Sikorskiego). Z tej podróży przesyłał do "Tygodnika Polskiego" w Melbourne reportaże, pisane na pokładzie "Canberry", zatytułowane ‘’Przez dwa oceany". Na zakończenie podróży, pierwszy raz od zakończenia wojny, przebywał w Polsce. Jego wyprawa na Tahiti (w 1987 r.) statkiem "Sea Princess" prowadziła z Sydney do Bay of Islands, Auckland, Suva, Vavau, Bora Bora, Moorea i Papeete. Na tej trasie Paszkowski starał się odwiedzić miejsca, w których przebywał polski podróżnik Paweł Edmund Strzelecki.

Mieszka w East Malvern, w australijskim stanie Victoria.

[edytuj] Twórczość (wybór)

• Polacy w Australii i Oceanii 1790-1940 (Wyd. B. Świderski, Londyn 1962)
• William Blandowski — the first Government Zoologist of Victoria (Sydney 1969; nadbitka z The Australians Zoologist)
• Dr Jan Danysz and the Rabbits of Australia (Sydney 1969, nadbitka z The Australians Zoologist)
• John Stanislay Kubary, Naturalist and Etnographer of the Pacific Islands (Sydney 1971; nadbitka z The Australians Zoologist)
• Kompania marynarzy ("Wiadomości", Londyn 1974)
• Dr John Lhotsky. The Turbulent Australian Writer, Naturalist and Explorer (redaktor książki oraz autor rozdziału pt.: John Lhotsky as I see him; praca zbiorowa; A. F. Literary Club, Melbourne 1977)
• Straszliwa noc, czyli batalion podwójnie zaginiony; Dzień 1-go września w mojej pamięci ("Wiadomości", nr 1676, Londyn 1978)
• Social Background of Sir Paul Strzelecki and Joseph Conrad (Australia Felix Literary Club, Melbourne 1980; wstęp: prof. Jerzy Zubrzycki)
• Na morskiej fali — szkic do życiorysu kpt. żeglugi Bogdana Kołodzieja ("Tygodnik Polski" 1985 – 1986)
• Sir Paul Strzelecki and his Achievements [w:] Polish people and culture in Australia (pod red. Rolanda Sussex i Jerzego Zubrzyckiego; Departm. of Demography Australian National University, Canberra 1985)
• Poles in Australia and Oceania 1790—1940 (Australian National University Press, Sydney – Oxford – New York 1987)
• Zbigniew Jasiński — marynarz, żołnierz, poeta, pisarz, emigrant, [w:] Zbigniew Jasiński, Krwią i rymem (Melbourne 1989, pod red. M. Bruszewskiego)
• Dzieje Romerów na Litwie ("Kultura", Paryż, październik 1993)
• Pamiętnik pisany w Australii ("Kultura”, Paryż, maj 1994)
• Sir Paul Edmund Strzelecki: Reflections of his life (ARCADIA – Australian Scholarly Publishing 1997)
• Na falach życia. Część I 1919-1939. Lata młodzieńcze (Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych - Wydział Wydawnictw 2005, ISBN 83-115-51-4)
• Reporter Mórz Południowych [O Lucjanie Wolanowskim] ("Gazeta Uniwersytecka UŚ", dodatek specjalny, kwiecień 2006; Uniwersytet Śląski, Katowice)

Ponadto: liczne recenzje, szkice biograficzne, korespondencje, reportaże morskie i podróżnicze, wspomnienia i artykuły historyczne na łamach "Wiadomości"’ (Londyn) i "Kultury" (Paryż).

[edytuj] Opracowania

• H. P. G. Clews, Strzelecki’s Ascent of Mount Kościuszko 1840 (opracowanie redakcyjne i edytorskie, przedmowa; Australia Felix Literary Club, Brunswick 1973)
• Ks. Józef Janus Jezuita (Wyd. OO. Jezuici, Melbourne 1982; redaktor i współautor wspomnienia)
• Poles [w:] The Australian People: An Encyclopedia of the Nation, its People and Their Origins (Sydney 1988)

Dla "Polskiego Słownika Biograficznego" opracował życiorysy: Modesta Maryańskiego, Władysława Noskowskiego, Lucjana Platera, Stefana Połotyńskiego, Edmunda Potockiego de Montalka, Zygmunta Przybyłkiewicza, Seweryna Rakowskiego, Józefa Sabatowskiego, Ignacego Sławeckiego i Leona Scharmacha. W "Australian Dictionary of Biography" (Melbourne University Press) zamieścił pięć biogramów wybitnych Polaków.

[edytuj] Bibliografia

• Lech Paszkowski [w:] Bibliography of Australian Multicultural Writers (wyd. Centre for Studies in Literary, Education, Humanities, Deakin University, Geelong 1992)
• Krystyna Łopuszyńska, Lech Paszkowski-pisarz i historyk Polonii Australijskiej, Przegląd Polonijny (Polska Akademia Nauk – Komitet Badania Polonii), r. XIX, z.4 (70), 1993
• Wanda Szczygielska, O książce Lecha Paszkowskiego inaczej, Polish Kurier (Australia), nr 128, lipiec 1998