Montreal

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ten artykuł dotyczy miasta w Kanadzie. Zobacz też: inne miasta o tej nazwie.

Montreal


Herb Montrealu	Flaga Montrealu

Dewiza: Concordia Salus

Kanada

Gérald Tremblay

641 km² km²

Położenie

45°30' N
73°33' W

Ludność (2006)
• liczba ludności
• gęstość

1 583 590
4326,5 os./km²

Położenie na mapie

Strona internetowa miasta

Montreal (fr. Montréal) – miasto w Kanadzie, nad Rzeką Świętego Wawrzyńca w prowincji Quebec. W latach 1844-1849 Montreal był stolicą Prowincji Kanady.

Jest to drugie co do wielkości miasto Kanady, największy port morski wschodniej części kraju oraz główny ośrodek gospodarczy i kulturalny francuskojęzycznej części Kanady. Powstał jako niewielka osada francuska na cześć królewską nazwany Mont Royal - "Wzgórze królewskie" - stąd obecna nazwa.

Liczba mieszkańców: 1,8 mln po amalgamacji z dzielnicami przedmiejskimi z 01.01 2002 (zespół miejski 3,5 mln, 2001). Miasto jest podzielone na 25 dzielnic (fr. arrondissements). Niektóre z tych dzielnic zostały przyłączone do Montrealu w 2001 roku na skutek prawa rządu prowincji Quebec. Wywołało to niesłychany sprzeciw i niektóre z tych dzielnic na skutek referendum najprawdopodobniej odseparują się od Montrealu w 2006 roku. Montreal zachowa jednak ponad 85% swojej obecnej populacji.

Spis treści

1 Położenie
2 Historia
3 Edukacja
- 3.1 Uniwersytety anglojęzyczne
- 3.2 Uniwersytety francuskojęzyczne
4 Dzielnice Montrealu
5 Miasta partnerskie
6 Zobacz też

[edytuj] Położenie

Zdjęcie satelitarne okolic Montrealu

Zespół miejski jest położony przede wszystkim na dwóch wyspach, Île de Montréal i Île Jésus, leżących tuż na wschód od zbiegu rzeki Św. Wawrzyńca i rzeki Ottawa. Wyspy opływa główny nurt rzeki Św. Wawrzyńca i jej dwie odnogi, rzeki: Rivière des Mille-Îles i Rivière des Prairies.

[edytuj] Historia

[edytuj] Panowanie francuskie

Oratorium św. Józefa

Pierwszymi Europejczykami, którzy dotarli do wyspy, na której dzisiaj leży Montreal byli Jacques Cartier i jego towarzysze. Podczas swojej drugiej ekspedycji do Ameryki Północnej, Cartier wyruszył z okolic dzisiejszego Quebec'u w górę rzeki Świętego Wawrzyńca. Dotarł do okolic wyspy Montreal w październiku 1535. Odwiedził wioskę indiańską Hochelaga i wszedł na wzgórze dominujące nad wyspą, które nazwał na cześć króla Mont Royal. Ze wzgórza stwierdził, że jego dalsza droga w górę rzeki jest zablokowana przez serię niskich wodospadów na rzece (wodospady Lachine). W tej sytuacji zawrócił i popłynął z powrotem do morza i swoich statków.

Po tej jednej europejskiej wyprawie nastąpiła długa przerwa. Francja, nękana wojnami domowymi, na wiele dziesięcioleci porzuciła myśli o koloniach zamorskich. Dopiero na początku XVII wieku Francuzi rozpoczęli ponowną próbę kolonizacji Ameryki Północnej, zakładając osadę Quebec w 1608. W tym samym czasie zaczęli ponownie odwiedzać okolice Montrealu. Jednak dopiero w 1642 Francuzi wrócili by zostać na stałe. Sieur Chomedey de Maisonnneuve i około 40 kolonistów zbudowali w lecie 1642 mały fort Ville Marie. Z początku zadaniem kolonii było prowadzenie działalności misyjnej wśród Indian. Jednak już wkrótce kolonia stała się ważnym ośrodkiem handlu futrami. W miarę przekształcania się w faktorię handlową, osada przyjęła dzisiejszą nazwę Montreal nadaną przez Cartiera.

Niestety błędy dyplomatyczne popełnione przez Francuzów przez pierwsze lata swojej obecności w Kanadzie obróciły przeciwko nim konfederację Irokezów. Ta potężna grupa Indian prowadziła z Francuzami sporadyczne wojny aż do 1701. Montreal, jako najbardziej wysunięta na zachód placówka Francuzów, był nękany częstymi napadami Indian.

Ludność osady rosła powoli, od 675 w 1665 do około 1000 w 1700. Po zawarciu pokoju z Irokezami sytuacja znacznie się polepszyła. Do 1760 ludność zwiększyła się do około 5000. Miasto zostało otoczone fortyfikacjami ziemnymi na wzór europejski.

W trakcie wojny siedmioletniej Brytyjczycy podbili posiadłości francuskie w Ameryce Północnej i włączyli je do swojego imperium. Montreal, ostatni punkt oporu Francuzów, poddał się armii brytyjskiej w 1760.

[edytuj] Panowanie brytyjskie

Pałac Sprawiedliwości (1880)

Montreal formalnie stał się częścią imperium brytyjskiego w wyniku postanowień Traktatu Paryskiego podpisanego 1763. Miasto pozostało światową stolicą handlu futrami, ale teraz handel ten znalazł się pod kontrolą szkockich i angielskich kupców. Ci założyli nową Kompanię Północno-Zachodnią w latach 1783-1784 która rozszerzyła obszar handlowy Montrealu aż do wybrzeży Oceanu Spokojnego. Kompania połączyła się z Kompanią Hudsona w 1821, kończąc rolę Montrealu w handlu futrami.

Podczas amerykańskiej wojny rewolucyjnej, 13 listopada 1775 miasto zostało zajęte przez Amerykanów, którzy jednak musieli wycofać w lecie następnego roku pod naporem armii brytyjskich. Podczas wojny brytyjsko-amerykańskiej w latach 1812-1814 amerykańskie próby zdobycia miasta nie powiodły się.

Na początku XIX miasto przekształciło się w ośrodek handlu zbożem i drewnem. W 1825 zbudowano Kanał Lachine który pozwalał statkom ominąć progi wodne na rzece niedaleko od miasta i płynąc dalej do Jeziora Ontario. Montreal stał się teraz portem w którym statki rzeczne przypływające Rzeką Świętego Wawrzyńca mogły przeładować swoje ładunki na statki pełnomorskie płynące do Atlantyku.

Przez ten czas ludność miasta nieustannie rosła dzięki przypływowi imigrantów z Wielkiej Brytanii. W latach 1820-1830 Montreal prześcignął Quebec i stał się największym miastem w Kanadzie. W 1825 miasto miało 22,5 tys. mieszkańców. W momencie gdy Montreal oficjalnie otrzymał prawa miejskie w 1831, większość jego mieszkańców wywodziła się z Wysp Brytyjskich, a mieszkańcy francuskojęzyczni byli w mniejszości. Od tego czasu do lat 60. XX wieku angielski pozostawał najważniejszym językiem miasta.

[edytuj] Kanadyjska metropolia

Pierwsza linia kolejowa w Kanadzie została zbudowana niedaleko miasta w 1836. W połowie XIX wieku miasto uzyskało szereg połączeń kolejowych z resztą Kanady i ze Stanami Zjednoczonymi. W 1885 ukończono Kolej Transkanadyjską, dając miastu połączenie z wybrzeżem Pacyfiku. Dzięki tym połączeniom kolejowym, jak również transportowi wodnemu na rzece Świętego Wawrzyńca, port w Montrealu stał się głównym oknem na świat Kanady. Z biegiem czasu został drugim po Nowym Jorku portem w Ameryce Północnej pod względem liczby przyjmowanych statków. Dzięki doskonałej sieci połączeń transportowych w mieście rozwijały się również rozmaite gałęzie przemysłu.

Ludność miasta rosła nieustannie, od 58 tys. 1851 do 107 tys. w 1871. Miasto przyciągało wielu imigrantów z Europy i wielu francuskojęzycznych rolników z osad otaczających miasto. Dzięki napływowi tych ostatnich, francuskojęzyczni mieszkańcy miasta ponownie stanowili większość po 1865, jednak wiodącym językiem w mieście pozostawał angielski. Dzięki gwałtownemu rozwojowi ludność Montreal przekroczyła 1 milion w 1931.

Montreal - śródmieście nocą w 2005.

W latach 60. i 70. XX wieku w Montrealu zrealizowano wiele ogromnych inwestycji, w dużej części w związku z organizacją w mieście Wystawy Światowej 1967 i Letnich Igrzysk Olimpijskich 1976. Główną osobą odpowiedzialną za te inwestycje był burmistrz Jean Drapeau, który rządził miastem w latach 1954-1957 i 1960-1986. Zbudowano metro, sieć autostrad, tereny wystawowe na sztucznej wyspie na rzece Św. Wawrzyńca, Stadion Olimpijski i wszystkie obiekty sportowe potrzebne dla obsługi olimpiady. Wiele z tych inwestycji nie spełniło oczekiwań. Ogromne, supernowoczesne lotnisko Mirabel zostało wybudowane zbyt daleko od miasta, bez dogodnych połączeń komunikacyjnych i szybko okazało się nierentowne – obecnie służy tylko do obsługi lotów towarowych. Olimpiada okazała się finansową klęską a miasto do dzisiaj spłaca długi zaciągnięte dla sfinansowania budowy obiektów olimpijskich. Ogromny stadion olimpijski z odsłanianym dachem nie mógł znaleźć dla siebie odpowiedniej roli w następnych latach. Z drugiej strony, dzięki tym inwestycjom Montreal ma prawdopodobnie najlepszą infrastrukturę miejską pośród wielkich miast Kanady.

W drugiej połowie XX wieku gospodarka kanadyjska weszła w okres dużo bardziej ścisłej integracji z gospodarką Stanów Zjednoczonych, a znaczenie eksportu do innych kontynentów znacznie spadło. Z tego powodu stopniowo głównym centrum gospodarczym kraju stało się Toronto, ulokowane wewnątrz kraju i posiadające znacznie lepsze połączenia transportowe z głównymi ośrodkami amerykańskiego przemysłu. Gospodarka Montrealu została również znacznie osłabiona przez dojście do władzy w prowincji Quebec separatystycznej Partii Quebecois, która wdrożyła w życie serię praw mających na celu upowszechnić użycie języka francuskiego w wielu dziedzinach gospodarki i biznesu. Wobec tego wielu anglojęzycznych mieszkańców Montrealu opuściło miasto.

[edytuj] Edukacja

[edytuj] Uniwersytety anglojęzyczne

Uniwersytet McGill
Uniwersytet Concordia

[edytuj] Uniwersytety francuskojęzyczne

Université de Montréal
Université du Québec à Montréal (UQÀM)
Université de Sherbrooke (działa w mieście Sherbrooke, ale ma jeden kampus w Montrealu na przedmieściu Longueuil)