Obóz Narodowo-Radykalny

Z Wikipedii

Obóz Narodowo-Radykalny (ONR) – narodowo- radykalne, nacjonalistyczne, antysemickie, inspirowane faszyzmem ugrupowanie polityczne,^[1] założone w 1934 przez byłych, młodych działaczy Obozu Wielkiej Polski, rozwiązane po 3 miesiącach działalności przez sanacyjne władze państwowe, działał potem nielegalnie. W 1935 rozpadł się na faszystowską RNR "Falangę"^[2] i ONR "ABC". Podczas okupacji "Falanga" utworzyła konspiracyjną Konfederację Narodu, zaś "ABC" – Związek Jaszczurczy.

Spis treści 1 II Rzeczpospolita 2 III Rzeczpospolita 3 Krytyka 4 Przypisy 5 Literatura 6 Zobacz też 7 Linki zewnętrzne

II Rzeczpospolita

• 18 marca 1934 – masowe aresztowania działaczy Ruchu Młodych SN.
• marzec 1934 – usunięcie zwolenników opcji narodowo-radykalnej: Jana Mosdorfa, Henryk Rossmana z Sekcji Młodych SN.
• 14 kwietnia – podpisanie deklaracji Obozu Narodowo-Radykalnego w gmachu Politechniki Warszawskiej.
• 3 maja – z okazji święta 3 Maja ulicami Warszawy przemaszerował 2500-ny pochód członków ONR.
• 12 maja – zarządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych zalecające rozwiązywanie kół i oddziałów ONR-u.
• 14 maja – tygodnik "Sztafeta" przekształcony zostaje w dziennik o nakładzie 8 tys. egzemplarzy.
• 29 maja – Bojówka ONR ostrzelała lokal Komitetu Dzielnicowego PPS na Woli w Warszawie, raniąc 7 osób. W odpowiedzi na to środowiska socjalistyczne, głównie młodzieżowe, podjęły akcję odwetową, rozbijając lokale ONR w dzielnicach robotniczych. W akcjach uczestniczyła także młodzież komunistyczna. Na gruncie "walki z faszyzmem" doszło w Warszawie do pierwszych lokalnych porozumień między PPS a KPP i OM TUR a KZMP.
• 10 czerwca – oficjalna delegalizacja Obozu Narodowo-Radykalnego.
• 13 czerwca – zamkniecie drukarni "Sztafety" i aresztowanie jednego z czołowych działaczy ONR.
• 15 czerwca – zamordowanie ministra spraw wewnętrznych Pierackiego przez ukraińskich nacjonalistów, co stało się pretekstem do rozprawy z ONR. Władze sanacyjne aresztowały m.in. Bolesława Piaseckiego.
• 30 czerwca – ukazał się pierwszy numer nielegalnie wydanej Nowej Sztafety.
• 6 lipca – osadzenie czołowych działaczy ONR w obozie koncentracyjnym w Berezie Kartuskiej.
• 25 listopada – ukazał się pierwszy numer pisma Podaj Dalej – Chrześcijański Informator ogłoszeniowy.

Członkami przedwojennego ONR byli m.in. Jan Mosdorf (wcześniej prezes Młodzieży Wszechpolskiej, zamordowany w Oświęcimiu), Henryk Rossman (więziony w Berezie Kartuskiej), Bolesław Piasecki (przywódca ONR-Falanga, po wojnie Stowarzyszenia Pax), Paweł Musioł (historyk piśmiennictwa śląskiego, twórca programu regionalizmu śląskiego, pisarz i dziennikarz, w czasie okupacji działacz konspiracyjny rozstrzelany przez Niemców w czasie wojny), Stanisław Piasecki (redaktor naczelny Prosto z Mostu), Wojciech Wasiutyński, Tadeusz Todtleben, Jerzy Kurcjusz, Jan Korolec, Tadeusz Gluziński.

Stopnie wtajemniczenia stosowane zarówno przez przedwojenny ONR jak i przez jego ideowych następców:

1. Poziom S – Sekcja (najniższy)
2. Poziom C – Stefan Czarniecki
3. Poziom Z – Zakon Narodowy
4. Poziom A – Komitet Polityczny (najwyższy)

III Rzeczpospolita

• 1993 – reaktywowany przez grupę działaczy narodowych (m.in.: Seweryn Bosek, Artur Gawroński, Marek Madej, Sławomir Dawidowski, Andrzej Jankowski) na terenie całej Polski, po czym nastąpiło przejście do Stronnictwa Narodowego, Obozu Wielkiej Polski i innych organizacji narodowych.
• 1995 – Czeladź. Rozpoczął działalność ONR (tzw. grupa Mierzwy) Na jego czele staje Adrian Sobczyk, drugim przewodniczącym jest Adam Mierzwa. ONR wydaje narodowy i socjalny biuletyn "Błyskawica" ONR odrzuca prymitywny rasizm, opowiada się za samokształceniem. Działacze ONR-u uczestniczą w wielu akcjach skierowanych przeciwko obecności Polski w strukturach NATO i UE. ONR nawiązuje kontakt z przedwojennym działaczem ONR-u, szefem Sztafety Bojowej Zygmuntem Przetakiewiczem, który został patronem ONR-u.
• 1999 – Częstochowa. Zaczyna działać ONR, po usunięciu Artura Gawrońskiego władzę przejmują młodzi działacze Patryk i Karol Litwiniak (tzw. bracia). Działalność ONR Częstochowa trwa do 2002, później część działaczy wstępuje do Młodzieży Wszechpolskiej. Od roku 2004 ONR Częstochowa działa w strukturach zarejestrowanego ONR.
• 2002 – na Opolszczyźnie pojawiła się grupa narodowo radykalnych skinheadów odwołująca się do tradycji ONR i grup white power.
• 15 kwietnia 2003 – Sąd Rejonowy w Opolu, popierając stanowisko starosty Brzeskiego uznał, że przedwojenny ONR był "organizacją skrajnie prawicową, głosił antysemityzm, jawnie walczył z rządem i czerpał z wzorów faszystowskich".
• 2003 – dopiero po wykreśleniu ze statutu odwołań do przedwojennego Obozu Narodowo-Radykalnego stowarzyszenie ONR w Brzegu zostało zarejestrowane. Grupa Adama Mierzwy odcina się od zarejestrowanego ONR.
• 2004 – Adam Mierzwa ginie w wypadku samochodowym.
• 12 marca 2005 – I reaktywacyjny Zjazd Obozu Narodowo Radykalnego w Częstochowie. Istniejące do tej pory w rozproszeniu grupy odwołujące się w swej działalności do przedwojennego ONR jednoczą się w jedną ogólnopolską organizację. Ogólnopolski ONR zostaje podzielony na Brygady, które najczęściej pokrywają się z województwami. Do tej pory zostało powołanych 17 Brygad ONR (stan na koniec 2006).

Członkowie ONR są przeciwni demokracji liberalnej i planują wprowadzić w Polsce "hierarchiczną Organizację Polityczną Narodu".

Do Stowarzyszenia ONR przystępują głównie narodowcy. Inne organizacje narodowe są dla nich zbyt mało radykalne.

Liczebność: W całej Polsce jest ok. 300 członków ONR (stan na połowę roku 2005), najsilniejsze brygady ONR działają na południu Polski.

Prasa: Członkowie ONR wydawali gazetkę "Awangarda Państwa Narodowego". Obecnie wychodzi kilka pism sygnowanych przez ONR m.in. Brygada Górnośląska ONR wydaje pismo "Narodowy Radykał", jeden z liderów ONR wydał również książkę p.t. "Droga Nacjonalisty". ONR-owcy nie udzielają wywiadów tym mediom, które uważają za "antypolskie" i "antynarodowe".

ONR przeprowadza akcje medialne, m.in.:

• 14 kwietnia 2005 – Manifestacja w Warszawie z okazji rocznicy powstania ONR
• 2-3 maja 2005 – Akcja ONR na Górze Świętej Anny w czasie, której została przeprowadzona manifestacja oraz happening, w wyniku którego próbowane zagłuszyć i wygwizdać władze opolszczyzny wywodzące się z, zdaniem członków ONR, postkomunistycznych formacji politycznych, w trakcie obchodów Święta Konstytucji 3 Maja.
• 16 czerwca 2005- Zjazd ONR do Myślenic upamiętniający przedwojennego narodowca Adama Doboszyńskiego, który w nocy z 22 na 23 czerwca 1936 wraz z grupą ok. 100 chłopów i nacjonalistów przejął kilkugodzinną kontrolę nad miastem, w trakcie której to doszło do zamieszek zdewastowano m.in żydowskie sklepy i domy.
• 11 listopada 2005 – Manifestacja z okazji upamiętnienia rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę gromadzi w Częstochowie ponad 200 osób.
• Listopad i grudzień 2005 – Akcje przeciw manifestacjom środowisk homoseksualnych, lewicowych i liberalnych.
• 16 kwietnia 2006 – Kolejna manifestacja rocznicowa w Warszawie, pochód nacjonalistów z ONR spotyka się z pochodem działaczy partii APP Racja, nie dochodzi do żadnych poważnych incydentów.
• 10 czerwca 2006 – Działacze ONR wraz z NOP obrzucają kamieniami i jajkami uczestników parady równości
• 11 listopada 2006 - Manifestacja z okazji upamiętnienia rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości i dla uczczenia Romana Dmowskiego, gromadzi w Warszawie około 300 osób, to największa manifestacja ONR od kilku lat.

Krytyka

W Zagłębiu Dąbrowskim brygady z Czeladzi i z Sosnowca kolportują plakaty z belgijskim nacjonalistą Leonem Degrellem, pozdrawiają się nawzajem za pomocą unoszenia prawej ręki do góry, co nazywają "salutem rzymskim", a który to gest osobom postronnym jednoznacznie kojarzy się z nazistowskim pozdrowieniem Sieg Heil, są też oskarżane o napady na sosnowiecki Squat M9 (lokalne centrum kultury niezależnej znajdujące się w udostępnionym przez właściciela budynku). Zdaniem mieszkańców, goście squatu są atakowani przez agresywnych członków ONR-u, którzy stosują przemoc wobec mieszkańców oraz niszczą budynek, (wybijają szyby, obrzucają kamieniami itd.). Artykuł na ten temat opublikowała m.in. Gazeta Wyborcza ^[3]

Współczesny Obóz Narodowo Radykalny jest krytykowany przez niektóre narodowe partie. ONR jest w konflikcie z Polską Partią Narodową, prowadzi natomiast bliską współpracę z Narodowym Odrodzeniem Polski, oraz w mniejszym stopniu z Młodzieżą Wszechpolską.

Przypisy

1. ↑ The appeal of fascism and of anti-Semitism was most pronounced among young radical NDs, who in 1934 formed the 'National Radical Camp' (ONR), from which emerged the distinctly totalitarian ONR-Falanga under Boleslaw Piasecki - Lukowski, J., Zawadzki, H., A Concise History of Poland, str. 217-218
2. ↑ The appeal of fascism and of anti-Semitism was most pronounced among young radical NDs, who in 1934 formed the 'National Radical Camp' (ONR), from which emerged the distinctly totalitarian ONR-Falanga under Boleslaw Piasecki - Lukowski, J., Zawadzki, H., A Concise History of Poland, str. 217-218
3. ↑ tu Policja nie widzi faszystów?, Małgorzata Goślińska, Gazeta Wyborcza, 2005-09-19

Literatura

• Sosnowski Miłosz, Krew i Honor. Działalność bojówkarska ONR w Warszawie w latach 1934-1939, Warszawa 2000;
• Chodakiewicz Marek Jan, Ciemnogród o lewicy i prawicy, wyd. Ronin, Warszawa 1996
• Wojciech Jerzy Muszyński, Narodowe Siły Zbrojne: propaganda i zaplecze polityczne, Warszawa 2000;
• Grott Bogumił Religia, kościół etyka w ideach i koncepcjach prawicy polskiej, Kraków 1993;
• Grott Bogumił, Nacjonalizm Chrześcijański, wyd. "Ostoja", Kraków 1998;
• Korolec Jan, Ustrój polityczny narodu, wyd. II, Biblioteka społeczno-polityczna ABC, Warszawa 1938;
• Likwidujemy Żydów [memoriał członków kierownictwa ONR "ABC"], Biblioteka społeczno-polityczna ABC, Warszawa 1938;
• Rolicki Henryk [Tadeusz Gluziński], Zmierzch Izraela, Warszawa 1936;
• Gluziński Tadeusz, Odrodzenie idealizmu politycznego, Warszawa 1935;
• Sas-Wisłocki Juliusz, Wizja Wielkiej Polski (fragmenty ustrojowe), Warszawa 1934;
• Majchrowski Jacek, Szkice z historii polskiej prawicy politycznej lat drugiej Rzeczypospolitej
• "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prace z nauk politycznych", zeszyt 27, Uniwersytet Jagielloński, Kraków
• Majchrowski Jacek, Polska myśl polityczna XIX i XX wieku, cz. III, Nacjonalizm: myśl "potomstwa obozowego", Uniwersytet Jagielloński, Kraków 1993
• Bóbr Tylingo Stanisław, Ugrupowania prawicowe Dwudziestolecia w świetle badań krajowych, "Teki historyczne", t. XIX, Polskie tow. Hist. W Wielkiej Brytanii, Londyn1988-1989
• Rudnicki Szymon, Obóz Narodowo Radykalny, Geneza i działalność, Czytelnik, Warszawa 1985;
• Friszke Andrzej, O kształt niepodległej, Więź, Warszawa 1999.

Zobacz też

• Konfederacja Narodu
• Nacjonalizm
• Endecja
• Narodowe Odrodzenie Polski
• Narodowy radykalizm
• Obóz Narodowo-Radykalny ABC
• Obóz Wielkiej Polski
• Związek Jaszczurczy
• Ruch Narodowo-Radykalny Falanga

Linki zewnętrzne

• Obóz Narodowo Radykalny - strona ogólnopolska
• "Trzeba nakręcić paranoję" – reportaż o "najeździe" działaczy ONR na Myślenice