Polski Fiat 125p
Z Wikipedii
Jeśli możesz, dodaj je teraz.
Polski Fiat 125p | |
Inne nazwy | Polski Fiat 125p, FSO 125p, FSO 1500, FSO 1300,Kredens |
Producent | Polski Fiat |
Premiera | 1967 |
Okres produkcji | 1967 - 1991 |
Miejsce produkcji | Fabryka Samochodów Osobowych, Warszawa, Żerań |
Poprzednik | FSO Warszawa |
Następca | FSO Polonez |
Typy nadwozia | podstawowe: sedan, kombi pozostałe: pick-up, limuzyna, limuzyna kabriolet, karawan, kabriolet, turystyczny |
Silniki | podstawowe: 1300, 1500 pozostałe: 1600, 1800, 2000 |
Skrzynia biegów | 4-biegowa (1967-1988), 5-biegowa (1988-1991) |
Ciężar własny | 970 kg |
Pokrewne | Fiat 1300/1500, Fiat 125, Fiat 124, Łada 2101 |
Polski Fiat 125p – samochód osobowy produkowany w FSO na Żeraniu od listopada 1967 do 29 czerwca 1991 na podstawie umowy licencyjnej z włoską firmą FIAT z 1965 roku. Po wygaśnięciu licencji od 1983 nosił nazwę FSO 1500 lub FSO 125P .
Spis treści |
[edytuj] Historia
Powrót Polskiego Fiata nastąpił po 26 letniej przerwie (po Polskim Fiacie 508). W tym okresie wiele się zmieniło na świecie, zarówno w konstrukcjach samochodów, jak i w metodach ich wytwarzania. Koncerny samochodowe, przeznaczając olbrzymie środki na badania i rozwój konstrukcji, dokonały wielkiego postępu technicznego. Sprzyjała temu koniunktura światowa i ogólny pęd do motoryzacji. Ilustrują to wyraźnie cyfry: podczas gdy w roku 1938 w ośmiu najbardziej zmotoryzowanych krajach świata ( USA, W.Brytania, Francja, Niemcy, Kanada, Włochy, Szwecja i Japonia) liczba zarejestrowanych pojazdów mechanicznych wynosi niewiele ponad 28 milionów, to w roku 1965 wzrasta ona do 145 milionów!
Koncepcja rozwoju przemysłu motoryzacyjnego w Polsce rodziła się nie bez poważnych trudności. Grono ludzi obdarzonych umiejętnością spojrzenia w przyszłość motoryzacji oraz zdających sobie sprawę, jak istotną rolę odgrywa ten przemysł w rozwoju wielu dziedzin gospodarki i w kwestii zatrudnienia, musiało pokonać niemałe opory, aby wreszcie uzyskać zrozumienie i poparcie dla inicjatywy zmierzającej do rozwoju przemysłu samochodów osobowych w oparciu o współpracę z którymś z czołowych producentów światowych. W połowie roku 1965 ówczesny dyrektor naczelny Zjednoczenia Przemysłu Motoryzacyjnego, Tadeusz Wrzaszczyk wraz ze swoimi najbliższymi współpracownikami - zastępcą do spraw technicznych Andrzejem Jedynakiem, zastępcą do spraw eksportu Andrzejem Góreckim oraz ówczesnym dyrektorem FSO Witoldem Drylem - przystąpili do konkretnych działań mających na celu rozbudowę Fabryki Samochodów Osobowych na Żeraniu i uruchomienie w niej produkcji nowoczesnego modelu samochodu.
Rozglądając się w poszukiwaniu potencjalnego partnera współpracy, nie przypadkiem skierowano wzrok w stronę Turynu. Fiat dokonał w ciągu ostatniego ćwierćwiecza ogromnego skoku naprzód, stając się jednym z potentatów światowego przemysłu samochodowego. Jest wreszcie istotna sprawa - tradycji współpracy. (...)
W dniu 22 grudnia 1965 roku zawarta została między Fiatem a Motoimportem - centralą handlu zagranicznego reprezentującą wówczas polski przemysł motoryzacyjny (której działalność przejął następnie utworzony w 1968 roku POL-MOT) - umowa licencyjna na uruchomienie w Fabryce Samochodów Osobowych na Żeraniu produkcji nowoczesnego samochodu osobowego. Wybór padł na samochód, którego część mechaniczna wywodzi się z produkowanego w Turynie Fiata 1300/1500, karoseria wzięta została z modelu 125, którego wypuszczenie na rynek nastąpiło w 1967. Nowy samochód więc nie miał odpowiednika wśród produkowanych w Turynie, ułatwiło to uzyskanie ważnych dla strony polskiej uprawnień eksportowych na rynki zachodnie.
Termin uruchomienia montażu - rok 1967 - jest tak krótki, że w Turynie są poważne zaniepokojeni. Dodatkową trudnością techniczną jest to, że konstrukcja nadwozia samochodu 125 nie jest jeszcze przez Fiata do końca dopracowana z uwagi na wspomniany termin uruchomienia produkcji. Ale gra warta była świeczki, chodziło bowiem o to, żeby nowy samochód z Żerania został wypuszczony tylko parę miesięcy później od turyńskiego 125. Towarzyszyła temu poważna reorganizacja całego polskiego przemysłu motoryzacyjnego, polegająca głównie na specjalizacji poszczególnych zakładów kooperujących z FSO. W kwietniu 1966 roku rozpoczęło pracę biuro Motoimprotu w Turynie, mające za zadanie koordynację współpracy technicznej i handlowej między zainteresowanymi przedsiębiorstwami polskimi a biurami Fiata. W drugiej połowie 1966 roku rozpoczęła się przeprowadzana na szeroką skalę akcja szkoleniowa polskich techników w zakładach Fiata i jego kooperantów.
Kiedy w listopadzie 1967 roku zeszły z taśmy montażowej na Żeraniu pierwsze Polskie Fiaty 125p, specjaliści włoscy uznali to za rekordowe tempo uruchomienia produkcji samochodu w historii swojej działalności licencyjnej. Tymczasem już w roku 1968 opuściło FSO 7101 Polskich Fiatów, w każdym z następnych 3 lat następowało podwojenie produkcji w stosunku do roku poprzedniego. W ten sposób w roku 1971 produkcja przekroczyła 60.000 sztuk wozów.
Ruszył eksport. Najpierw do krajów socjalistycznych, z których 3 - NRD, CSRS i Węgry stały się największymi i regularnymi odbiorcami. Potem także Polskie Fiaty pojawiają się na szosach całej Europy, nie wyłączając Islandii czy Wysp Kanaryjskich. Zwiększa się z czasem udział w eksporcie krajów pozaeuropejskich: duże dostawy kierowane są do Iraku, Pakistanu, Egiptu, Libanu i innych krajów Trzeciego Świata. Kilka krajów uruchomiło nawet montownie Polskich Fiatów. FSO dostarczała tam tzw. standardy, czyli niezmontowane zespoły samochodowe, przy czym niektóre części nie są objęte dostawą z Polski i pochodzą z produkcji lokalnej kraju przeznaczenia. Tak było w Egipcie i Kolumbii, potem z Indonezją i Tajlandią.
A w roku 1975 wszedł w marcu nowy model, nazwany potocznie MR który poprawił wygląd podstarzałego już polskiego fiata 125p. Roczniki 1975 i z początku 1976 charakteryzowały się świetnym tylnym mostem jugosłowiańskim. który w połowie 1976 zastąpiono niedopracowanym mostem FSO-wskim. Po 1977 roku fiaty zaczęły tracić swój dawny urok a egzemplarze po 1983 roku są bardzo tandetnie wykonane.
Źródło - Andrzej Władyka 'Fiat' z 1977r.
[edytuj] Modele
Najważniejsze modernizacje w 1973 r.(MR'73) w 1975 (MR'75) i w 1981 (C) wersja zubożona, przeznaczona na rynek krajowy. Podstawowe silniki o pojemności skokowej 1300 (1295 ccm) i 1500 (1481 ccm) pochodziły z włoskiego modelu FIATa 1300/1500. Wersje rajdowe Akropolis i Monte Carlo z silnikami 1800 i 1600 ccm pochodzącymi z Fiata 132 oraz wersja z silnikiem diesla 1600 ccm pochodzącym z VW Golf (ok. 100 sztuk). Nadwozia w wersjach sedan, kombi, pick-up, w niewielkich seriach również 6-drzwiowe sedan i Cabrio. Pracowano również nad prototypem wersji coupe, jednak prace nad nim przerwano. Nie należy utożsamiać go z Fiatem 125, ponieważ technicznie były to dwie różne konstrukcje. Przez 23 lata produkcji fabrykę na Żeraniu opuściło 1445699 aut. (Ostatni egzemplarz tego samochodu zjechał z taśmy 26 czerwca 1991 r.) Fiat 125p w wersji CC pobił trzy rekordy prędkości w jeździe długodystansowej na 25.000 km, na 50.000 km i na 25.000 mil.
Powstał prototyp o nazwie 125p GTJ przeznaczony do wyścigów. Wyróżniał się monstrualnym spoilerem tylnym, spoilerem przednim, poszerzeniami, wyczynowym zawieszeniem, i silnikiem 2.0 z fiata 132.
[edytuj] Kolory nadwozia
- Olive Verdse 323 (zielony)
- Bahama Yellow (pomarańczowy)
[edytuj] Dane techniczne
- Rodzaj silnika czterosuwowy benzynowy
- Liczba i układ cyl. 4 w układzie rzędowym
- Pojemność silników/moc
- 1295 /1300/cm3/65 KM
- 1481 /1500/cm3/75 KM
- Prędkość obrotowa przy maksymalnej mocy
- sil.1300 - 5400 obr/min
- sil.1500 - 5400 obr/min
- Kolejność zapłonu 1 - 3 - 4 - 2
- Liczba biegów 4 + wsteczny , skrzynie 5. biegowe montowano po 1980 r
- Przeniesienie napędu na koła tylne
- Opony 5,60 SR -13 (dziś 165/80x13)
- Ciśnienie w oponach przód 0,17 MPa, tył 0,19 MPa
- Masa samochodu got. do jazdy 1040 kg
- Masa całkowita 1420 kg
- Maksymalna masa przyczepy bez ham. - 500 kg, z ham. - 1000kg
- Zdolność pokonywania wzniesień
- silnik 1300
bieg I 35% II 20% III 13% IV 6% wsteczny 36%
-
- silnik 1500
bieg I 41% II 23% III 14% IV 8% wsteczny 42%
- Wymiary w mm dł./szer./wys. - 4226/1630/1440
- Rozstaw osi w mm 2506
- Rozstaw kół przód/tył w mm 1298/1275
- Hamulce przód i tył tarczowe
- Poj. zbiornika paliwa 45 l
- Zużycie paliwa średnie
- 1300 - 8,2 l/100 km
- 1500 - 8,5 l/100 km
- nadwozie samonośne, 5-miejscowe, 4-drzwiowe, metalowe
- silnik 4-suwowy, 4-cylindrowy, rzędowy, chłodzony cieczą, umieszczony z przodu napędza koła tylne
- średnica cylindrów x skok tłoka/poj. skokowa - 72 x 79,5 mm/1295 cm3 oraz 77 x 79,5 mm/1481
- moc maksymalna 65 KM - DIN przy 5600 obr/min
- stopień sprężania 8,8:1
- skrzynka przekładniowa 4-biegowa, całkowicie synchronizowana, sterowana dźwignią umieszczoną w podłodze
- zawieszenie przednie; wahacze poprzeczne, sprężyny śrubowe, amortyzatory teleskopowe, stabilizator, drążki reakcyjne
- zawieszenie tylne; sztywna oś tylna, dwa wzdłużne resory 2-piórowe, amortyzatory teleskopowe, stabilizator, drążki reakcyjne
- hamulce dwuobwodowe ze wspomaganiem, tarczowe na 4 koła, korektor siły hamowania przy osi tylnej, hamulec ręczny mechaniczny na koła tylne
- ogumienie o wymiarach 175S-13
- masa własna pojazdu - 1000 kg
- prędkość maksymalna - 155 km/h
- zużycie paliwa 10 l/100 km przy szybkości 110 km/
[edytuj] Ciekawostki
- Fiat 125p "Jamnik" - specjalna przedłużana, 7-osobowa, 6-cio drzwiowa wersja Polskiego Fiata 125p, wykonana z okazji otwarcia Trasy Łazienkowskiej w Warszawie 22 lipca 1974r. Pomysłodawcą projektu byli Inż. Stanislaw Łukaszewicz i Czesław Piechur. Projekt był przygotowywany w ścisłej tajemnicy. Fiaty "Jamniki" budowane były z 2 "normalnych" wersji kompi Fiata 125p poprzez zespawanie 2 karoseri, wzmocnienie podłogi, wydłużenie wału napędowego. Z modelu 125p Kombi wykorzystano zawieszenie ze względu na większą wytrzymałośc. Jamniki Zamawiane były również do celów turystycznych zarówno w wersji cabrio jak i ze sztywnym dachem przez biura turystyczne "Syrena" i "Wisła". Od 1979 Budowano też Polonezy "Jamniki". Do dzisiaj w prywatnych kolekcjach zachowało się niestety niwiele egzemplarzy tego niezwykłego pojazdu
- W czerwcu 1973 roku ośmioosobowa grupa pod przywództwem Sobiesława Zasady pobiła na tym samochodzie trzy rekordy świata w jeździe długodystansowej na: 25000 km, 25000 mil i 50000 km.
- Polski Fiat 125p był bohaterem serialu Zmiennicy, w którym zagrał jako taksówka WPT numer "1313".
- Pospolicie nazywany "dużym Fiatem" (w odróżnieniu od "małego Fiata" Polski Fiat 126p), "kanciakiem" lub "kantem" (ze względu na kanciaste powierzchnie blach), "kredensem" i bandziorem (ze względu na masywność bryły).
- Zastava 125pz
[edytuj] Linki zewnętrzne
- FSO Motoklub Polska
- Prototypowe i seryjne auta PRL - Fiat 125p
- Strona Polskiego Fiata 125p
- Polski Fiat 125p - klasyczne modele 1967-1975
- Polski Fiat 125p 1500 rocznik 1975
- Artykuł o sportowych wersjach auta
Współczesne samochody osobowe
Daewoo Lanos/FSO Lanos • Daewoo Matiz/FSO Matiz • Daewoo Tico • Fiat Cinquecento • Fiat Panda • Fiat Uno • Leopard • Melex • Opel Astra • Opel Zafira • Opel Agila
Historyczne samochody osobowe
Beskid • CWS T-1 • Fiat 125p • Fiat 126p • Fiat 127 • Fiat 132 • Fiat 508 • Fiat 518 • Fiat 524 • Meduza • Mikrus • Ogar • Polonez • Syrena • Wars • Warszawa
Samochody dostawcze, ciężarowe, terenowe, autobusy i ciągniki
Autosan • Fiat 618 • Fiat 621 • Honker • Jelcz • Lublin • Nysa • PZInż 303 • PZInż 603 • PZInż 703 • San • Solaris • Solbus • Star • Tarpan • Ursus • Wilk • Żubr • Żuk
Motocykle, motorowery i skutery
Gazela • Junak • Komar • Ogar • Osa • Motorynka • Romet • Ryś • SHL • Sokół • WFM • WSK • Żak
Modele w produkcji
Albea • Barchetta • Croma II • Doblò • Ducato • Fiorino • Idea • Marea • Multipla • Palio • Palio Weekend • Panda • Punto • Scudo • Sedici • Seicento • Siena • Strada • Stilo • Ulysse
Modele historyczne
1 • 1T • 10 HP • 12 HP • 124 • 125 • 125p • 126 • 127 • 128 • 130 • 131 • 132/Argenta • 133 • 147/Spazio • 2B • 24 HP • 242 • 4 HP • 500 • 508 • 508C • 509 • 510S • 514 • 518 • 519 • 520 • 524 • 574 Corsa • 60 HP • 600 • 850 • 1100 • 1400 • 1300/1500 • 1800/2100/2300 • 2800 • Albea • Bianchina • Bravo/Brava • Campagnola • Cinquecento • Croma I • Coupé • Dino • Duna/Prêmio • Elba • Mod 5 • Oggi • Panorama • Panda • Regata • Ritmo/Strada • Siena • Tempra • Tipo • Topolino • Turbina • Uno • X1/9 • Zero