Static Wikipedia February 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Web Analytics
Cookie Policy Terms and Conditions Religie a homoseksualizm - Wikipedia, wolna encyklopedia

Religie a homoseksualizm

Z Wikipedii

Ogromny wpływ na położenie osób homoseksualnych w społeczeństwach wywierają wyznawane poglądy religijne. Ich negatywny wpływ na postrzeganie homoseksualizmu niektórzy uważają jako jedno ze źródeł homofobii. Trzy główne religie monoteistyczne: judaizm, chrześcijaństwo i islam, nie akceptowały i nadal w różnym stopniu nie akceptują orientacji homoseksualnej (na równi z orientacją heteroseksualną), jednocześnie uważając kontakty homoseksualne za grzech. Przy czym zakres akceptacji jest uzależniony od wyznania konkretnego Kościoła.

Natomiast niektóre inne religie, zwłaszcza pogańskie, sakralizowały seksualność także homoseksualną.

Spis treści

[edytuj] Chrześcijaństwo

Wczesnochrześcijańska teologia podkreślała znaczenie grzechu nieczystości i gloryfikowała dziewictwo. Ponadto jak dowodził św. Augustyn spośród wszystkich grzechów najgorszy jest grzech przeciw "naturze", bo "pożycie samo jest tu pogwałcone, a przecież winno ono być z Bogiem; bo perwersyjną lubieżnością plami się naturę, której On sam jest Twórcą". Za grzech taki uchodziły praktyki seksualne nie pozwalające na poczęcie: masturbacja, seks homoseksualny, seks heteroseksualny tylko dla przyjemności i inne zachowania seksualne, które określano łącznie jako "sodomię", za którą Teodozjusz I Wielki, za namową Kościoła katolickiego, w 390 roku wprowadził karę śmierci poprzez spalenie na stosie[potrzebne źródło].

Współcześnie przedmiotem sporu wśród niektórych teologów różnych odłamów kościoła jest to, co Biblia twierdzi na temat homoseksualizmu; jakie powinno być kościelne nauczanie na ten temat - czy wzywające do "tłumienia" (a według niektórych "zmiany") własnej orientacji seksualnej i życia w czystości, czy do życia w stałych związkach partnerskich oraz przeciwstawiające się homofobii i dyskryminacji w społeczeństwie. Emocje budzą również ceremonie błogosławienia par jednopłciowych w kościołach protestanckich oraz ordynacja osób otwarcie homoseksualnych na duchownych.

[edytuj] Biblia a homoseksualizm

Biblia w kilku fragmentach mówi o aktywności homoseksualnej:

  • Biblijna historia o Sodomie i Gomorze (Księga Rodzaju, rozdz. 19,1-29) przedstawia zniszczenie dwóch miast, których mieszkańcy dopuszczali się niesprawiedliwości. Próbowali oni zmusić sprawiedliwego Lota do wydania im dwóch gości, których zamierzali zgwałcić. Opowiadanie to jest wiązane z potępieniem aktywności homoseksualnej (co do tej kwestii trwa spór wśród teologów), chociaż większość odwołań, zarówno w Starym, jak i w Nowym Testamencie (z wyjątkiem Listu Judy) wskazuje również inne grzechy mieszkańców Sodomy, np. księga Ezechiela (16,48-50) na pychę, wyniosłość, zachłanność oraz brak gościnności. Wskazuje się, że tekst nie daje podstaw, aby sądzić, że mieszkańcy Sodomy żyli w związkach homoseksualnych. Czy grzechem sodomitów była aktywność homoseksualna czy też bezbożność, drastyczne naruszenie prawa gościnności, czy też ogólnie pojęta rozwiązłość jest przedmiotem sporów.
  • Księga Kapłańska (18,22 i 20,13) formuje wyraźny, sankcjonowany karą śmierci, zakaz: "Nie będziesz obcował z mężczyzną, tak jak się obcuje z kobietą. To jest obrzydliwość". Fragment ten potępia akty homoseksualne, wyliczając je w otoczeniu zoofilii i kazirodztwa. Kilku teologów podważa dotychczasowe rozumienie i pozostaje to kwestią dyskusji, czy ma on charakter rytualny (i wtedy dotyczyłby tylko Żydów), czy moralny. Podnoszona jest też inna wątpliwość, jakie konkretnie zachowania seksualne są zabronione: czy seks analny, czy też inne zachowania między mężczyznami. Nie jest również pewne jak należy rozumieć słowo "obrzydliwość". W hebrajskim oryginale użyto słowa toevah, co oznacza: nieczystość, obrzydliwość, tabu; a nie zimah: niesprawiedliwość, zły czyn, grzech. Podobnie w greckim przekładzie z lat 300-150 p.n.e., użyto terminu bdelygma (nieczystość), zamiast anomia (niesprawiedliwość, zły czyn, grzech).
  • List do Rzymian (1,26-27) w którym żądza mężczyzn i kobiet wobec osób tej samej płci jest przedstawiona jako wynik bezbożności i pychy. Fragment określa te zachowania jako "przeciwne naturze". Niektórzy teologowie w tym kontekście zwracają uwagę na rozumienie natury, które może być uwarunkowane kulturowo oraz niewielki związek tego fragmentu z sytuacją osób o orientacji homoseksualnej "... porzuciwszy normalne współżycie z kobietą, zapałali nawzajem żądzą ku sobie" gdyż geje z kobietami nie współżyją, a jeśli nawet to czynią to nie jest to dla nich „naturalne", a wręcz przeciwnie jest to sprzeczne z ich naturą.
  • Pierwszy List do Koryntian (6,9-10) w katalogu osób potępionych, które nie odziedziczą Królestwa Bożego wymienia kategorię osób różnie tłumaczonych (np. Biblia Tysiąclecia określa ich jako "mężczyźni współżyjący ze sobą"). Niektórzy teolodzy utrzymują, że użyte w oryginale słowo αρσενοκοιτης, arsenokoitēs, sugeruje zmiany partnerów, czyli rozwiązłość, a nie zaspokajanie popędu płciowego między mężczyznami.

Prócz powyższych fragmentów mogących świadczyć o potępieniu aktywności homoseksualnej, niektóre fragmenty Biblii są uważane przez liberalnych egzegetów za dowody romantycznych związków między osobami tej samej płci:

Dawid i Jonatan, "La Somme le Roy", 1290 rok, ilutracja z rękopisu, British Museum
Dawid i Jonatan, "La Somme le Roy", 1290 rok, ilutracja z rękopisu, British Museum
  • relacja związku Dawida i Jonatana (2 Księga Samuela) może świadczyć jako przykład wielkiej miłości między dwoma mężczyznami. W Biblii Tysiąclecia można znaleźć: "Dusza Jonatana przylgnęła całkowicie do duszy Dawida. Pokochał go Jonatan tak jak samego siebie". Dawid po śmierci umiłowanego Jonatana wznosił żałobne pieśni według Biblii Gdańskiej: "Żal mi ciebie, mój bracie, Jonatanie. Tak bardzo byłeś mi drogi! Więcej ceniłem twą miłość niżeli miłość kobiet", a według innego tłumaczenia z Biblii Tysiąclecia: "Żal mi ciebie, bracie mój, Jonatanie, byłeś mi bardzo miły. Miłość twoja była mi rozkoszniejsza niż miłość kobiety".
  • relacja o setniku i jego słudze (w org. chłopcu) (Ewangelia Mateusza 8,5-13).
  • historia Rut i Naomi (Księga Rut 1,16-17). Choć nie można tu jednoznacznie stwierdzić, czy kobiety łączył związek seksualny czy też nie. Nie można mieć jednak wątpliwości, co do tego, że uczucie między obiema kobietami było uczuciem wielkiej miłości. Świadczą o tym słowa Rut, skierowane do Naomi: "Gdzie ty pójdziesz, tam ja pójdę, gdzie ty zamieszkasz, tam ja zamieszkam, twój naród będzie moim narodem, a twój Bóg będzie moim Bogiem. Gdzie ty umrzesz, tam ja umrę i tam będę pogrzebana" (Rt 1,16-17).

Wśród teologów protestanckich trwa ożywiona dyskusja na temat odniesienia tych fragmentów do współczesnych zachowań seksualnych i implikacji moralnych i duszpasterskich wynikających z różnego odczytania tych fragmentów. Tradycyjna egzegeza biblijna potępia czyny homoseksualne, jako tzw. grzech sodomski i taki pogląd przyjmują teolodzy katoliccy.

Nie istnieją żadne wzmianki w Biblii o wypowiedziach Jezusa na temat homoseksualizmu.

[edytuj] Kościół katolicki

Kościół katolicki przyznaje, że homoseksualizm wynika z różnych uwarunkowań oraz że "jego psychiczna geneza pozostaje w dużej części niewyjaśniona". Osoby o orientacji homoseksualnej i biseksualnej określa jako osoby ze "skłonnością homoseksualną" jednocześnie przyznaje, iż "pewna liczba mężczyzn i kobiet przejawia głęboko osadzone skłonności homoseksualne". Kościół ten swoje nauczanie opiera na Biblii i odniesieniu do prawa naturalnego oraz założeniu, że celem aktów seksualnych powinna być prokreacja. Katechizm Kościoła Katolickiego (2357-2359) powołuje się na Biblię i Tradycję Apostolską, określającej akty homoseksualizmu jako "poważne zepsucie" oraz grzech ciężki sprzeczny z prawem Bożym i prawem naturalnym. Kościół uważa, że akty homoseksualne "nie wynikają z prawdziwej komplementarności uczuciowej i płciowej" i "w żadnym wypadku nie będą mogły zostać zaaprobowane." Katechizm wezwał wszystkich chrześcijan o orientacji homoseksualnej do czystości, jednocześnie zalecił katolikom traktować takie osoby "z szacunkiem, współczuciem i delikatnością" oraz nakazał "unikać wobec nich jakichkolwiek oznak niesłusznej dyskryminacji".

29 listopada 2005 roku Stolica Apostolska ogłosiła dokument zakazujący przyjmowania osób o orientacji homoseksualnej do seminariów i wyświęcania ich na księży[1].

Tradycja Kościoła zalicza grzech sodomski, do którego wlicza także seks homoseksualny, do grupy 4 grzechów "wołających o pomstę do nieba".

Organizacje zrzeszające katolików, takie jak Dignity w USA, które uważają, że homoseksualizm jest naturalną dyspozycją, nie są popierane przez Kościół. W 1986 roku Kościół uznał głoszone przez nich poglądy za niezgodne z jego zasadami wiary. Kościół natomiast aprobuje organizacje zachęcające osoby homoseksualne do życia w czystości m.in. Courage w USA, Odwaga w Polsce.

Kościół wzywa osoby homoseksualne do życia w czystości, do uczenia się wolności wewnętrznej poprzez cnotę panowania nad sobą, a także zachęca do zdecydowanego przybliżania się do doskonałości chrześcijańskiej poprzez modlitwę i łaskę sakramentalną.

Poprzez krytyczne stanowisko Kościoła Katolickiego na kwestie uczuciowych relacji pomiędzy osobami o orientacji homoseksualnej oraz potępienie samych aktów homoseksualnych wynikających z tych relacji wiele katolików o orientacji homoseksualnej żyjących w trwałych związkach opartych o wzajemne partnerstwo stoi przed dylematem wybiórczego traktowania nauki kościoła lub też odchodzi od niego.

[edytuj] Prawosławie

Nie ma istotnych różnic w tej sprawie w stanowisku cerkwi prawosławnych. Powołując się na ojców Kościoła (wspólnych również dla katolików) uważają one homoseksualizm za grzech sodomski - przejaw upadku grzesznej natury człowieka. Podobną pozycję zajmują wschodnie Kościoły ortodoksyjne (zwłaszcza Kościół koptyjski).

[edytuj] Protestantyzm

Protestantyzm jest głęboko podzielony w sprawie stosunku do homoseksualizmu i jest to dla niego obecnie jedna z najbardziej spornych kwestii, będąca osią sporu między liberalną i konserwatywną teologią. Liberalni teologowie postrzegają homoseksualizm jako stałą, niewybraną, normalną i neutralną moralnie dyspozycję mniejszość ludzkości. Interpretują oni potępiające homoseksualizm fragmenty Biblii jako uwarunkowane kulturowo (podobnie jak fragmenty dopuszczające wielożeństwo i niewolnictwo). Teologowie konserwatywni postrzegają homoseksualizm jako zło, często zakładają, że orientacja homoseksualna jest wynikiem wyboru (wbrew współczesnej nauce), podlega zmianie, jest zachowaniem nienaturalnym i niemoralnym, niezależnie od rodzaju relacji, w jakiej jest wyrażana.

Do najbardziej akceptujących homoseksualizm kościołów należy zaliczyć luteranów skandynawskich, niektóre kościoły anglikańskie, prezbiteriańskie, kongregacjonalistyczne, metodystyczne, i inne, które udzielają błogosławieństwa parom homoseksualnym, a nawet uznają je za małżeństwa. W Polsce do takich należy Wolny Kościół Reformowany. W USA największym kościołem zaliczanym do tej grupy jest kongregacjonalistyczny Zjednoczony Kościół Chrystusa. Większość kościołów jest głęboko podzielonych w tej kwestii, a niektóre znajdują się na krawędzi schizmy (np. wspólnota anglikańska po wyświęceniu homoseksualisty Gene'a Robertsona przez Kościół Episkopalny w USA). Homoseksualni Adwentyści stworzyli w 1976 roku organizację o nazwie Międzynarodowe Braterstwo Adwentystów Dnia Siódmego działającą obecnie już w ponad 20 krajach świata. Znaczna część kościołów ewangelikalnych i fundametalistycznych nie akceptuje homoseksualizmu (największą z nich w USA jest Konwencja Południowych Baptystów). Jednoznaczne stanowisko w tej sprawie zajmują zielonoświątkowe Kościoły Boże, Armia Zbawienia, Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, Adwentyści Dnia Siódmego (wyjątek: Międzynarodowe Braterstwo Adwentystów Dnia Siódmego).

[edytuj] Judaizm

Żydzi ortodoksyjni na podstawie Tory i Talmudu potępiają czynny homoseksualizm, nie przywiązując wagi do pragnień homoseksualnych, które uważają za pozbawione znaczenia moralnego. Niektórzy ortodoksyjni Żydzi uważają, że Biblia zabrania jedynie homoseksualnych stosunków analnych nie zabraniając innych praktyk seksualnych. Zjednoczona Synagoga Judaizmu Konserwatywnego, największa organizacja tego nurtu judaizmu wyraziła stanowisko, że status Żydów homoseksualistów powinien być podobny, jak Żydów naruszających jedno z pozostałych 613 micw judaizmu; nie uznaje związków homoseksualnych i nie ordynuje homoseksualnych rabinów, ale sprzeciwia się dyskryminacji prawnej i nie wyłącza gejów i lesbijek z synagogi. Judaizm reformowany, aczkolwiek dopiero od niedawna, zezwala na uczestniczenie rabinów w ceremoniach błogosławienia związków jednopłciowych. Podobną pozycję zajmuje judaizm rekonstrukcjonistyczny i humanistyczny. Światowemu Kongresowi Żydowskich Organizacji Gejów i Lesbijek "Keshet Ga'avah" odmówiono przyjęcia w skład Światowego Kongresu Żydów.

[edytuj] Islam

Koran wypowiada się co do czynów homoseksualnych w surze al-Araf (Wzniesione krawędzie) (7,79) oraz w surze asz-Szuara (Poeci) (26,166), nawiązując do opowiadania o Sodomie. Hadisy jeszcze bardziej ostro wypowiadają się w tej kwestii (Zabij tego który to czyni, a także tego, któremu to czynią) zabraniając zarówno liwat, stosunków seksualnych między mężczyznami, jak i sihak, stosunków lesbijskich. Islamskie szkoły prawa różniły się głównie co do kary, jaką powinni ponosić homoseksualiści oraz sposobu dowodzenia winy. Historycznie w krajach islamskich homoseksualizm był czasem tolerowany, czemu sprzyjała poligamia. W wielu jednak, w których islam jest religią państwową za homoseksualizm nadal grozi kara śmierci: w Iranie, Arabii Saudyjskiej, Mauretanii, Sudanie i Jemenie. W innych krajach islamskich stosunki homoseksualne często zagrożone są karą więzienia (Egipt, Maroko), jednak prawa te nie są ściśle egzekwowane. W Egipskiej oazie Siwa do lat 40 XX w. praktykowane była małżeństwa między mężczyznami, co było jednak pewnym regionalnym wyjątkiem. W krajach zachodnich w diasporze muzułmańskiej istnieją organizacje homoseksualistów-muzułmanów (Queer Jihad, Al-Fatiha), uważane jednak przez współwyznawców za apostatów.

[edytuj] Rastafari

Rasta generalnie sprzeciwiają się homoseksualizmowi, uznając go za grzeszny i niezgodny z wolą Jah. W wielu kręgach artystów sceny dancehall związanych z fundamentalistyczną sektą Bobo Dreads pojawia się motyw nawoływania do nienawiści na tle odmiennej orientacji seksualnej. Wielu rasta jednakże odcina się od ataków nienawiści, podzielając zdanie iż rastaman winien na grzech odpowiadać dobrem.

[edytuj] Inne religie

Dalekowschodnie religie, takie jak: szintoizm, taoizm, czy konfucjanizm, nie traktują homoseksualizmu w kategorii grzechu.

Buddyzm określa homoseksualizm mianem "niewłaściwych zachowań seksualnych"[2] wymieniając także wśród nich: oralne, analne, onanizm oraz czyny, które powodują krzywdę partnera, przy czym nie robi różnicy czy zachowania te zachodzą w związkach hetero- czy homoseksualnych. Co prawda Budda nie zostawił ścisłych wytycznych w sprawie homoseksualizmu i istnieje duże zróżnicowanie podejścia różnych szkół i sekt, jednakże oświadczenie Dalaj Lamy z 2005 roku zajmuje w tej sprawie jednoznaczne stanowisko, w którym wskazuje na "dziesięć szkodliwych czynów, których należy się wystrzegać" a wśród nich wymienione powyżej.

Hinduizm potępia zachowania homoseksualne wymieniając je obok: kazirodztwa, cudzołóstwa, prostytucji, gwałtu i zoofilii. Według tego wierzenia za tego typu czyny w następnym życiu grozi wcielenie się w stan zwierzęcia. [3]

Bahaizm zajmuje konserwatywną pozycję wobec homoseksualizmu: jest on uważany za niewłaściwy, a od osób homoseksualnych wymaga się pozostawanie w celibacie. Podobną pozycję zajmuje w tej sprawie ortodoksyjny zoroastrianizm, a także scjentologia.

[edytuj] Przypisy

  1. http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WR/kongregacje/kedukacji/instrukcja-seminaria_04112005.html Instrukcja dotycząca kryteriów rozeznawania powołania w stosunku do osób z tendencjami homoseksualnymi w kontekście przyjmowania ich do seminariów i dopuszczania do święceń
  2. Posłanie Dalaj Lamy do homoseksualistów cytowane na portalu HOMIKI.pl
  3. Hinduizm - artykuł traktujący o erotycznej stronie życia w tej religii, jest również wypomnienie o postawie wobec homoseksualizmu

[edytuj] Bibliografia

  • prof. John Boswell Chrześcijaństwo, tolerancja społeczna i homoseksualność: Geje i lesbijki w Europie Zachodniej od początku ery chrześcijańskiej do XIV wieku, tłumaczenie: Jerzy Krzyszpień, 2006
  • Mathew Kuefler (editor), The Boswell Thesis : Essays on Christianity, Social Tolerance, and Homosexuality, University Of Chicago Press, Nov. 2005 ISBN 0-226-45741-9
  • Eckhart Tolle, The Power of Now: A Guide to Spiritual Enlightenment, New World Library, 1st ed. 1999, paperback 2004 ISBN 1-57731-480-8
  • prof. Daniel A. Helminiak "What the Bible Really Says about Homosexuality", San Francisco: Alamo Square Press, 1994

[edytuj] Katolicyzm

  • Homoseksualizm. Dokumenty Kościoła, pracowania, rozmowy, świadectwa, red. ks. Tadeusz Huk, ISBN 8371921020, Warszawa 2000.
  • Mieczysław Kożuch, Barbara Badura, Nie musisz być homoseksualistą, ISBN 8372568553, Częstochowa 2004.

[edytuj] Linki zewnętrzne

[edytuj] Linki chrześcijańskie

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu