Spółgłoska języczkowa
Z Wikipedii
Klasyfikacja spółgłosek |
---|
Spółgłoski wargowe |
Spółgłoski dwuwargowa |
Spółgłoski wargowo-zębowe |
Spółgłoski przedniojęzykowe |
Spółgłoski językowo-wargowe |
Spółgłoski międzyzębowe |
Spółgłoski zębowe |
Spółgłoski dziąsłowe |
Spółgłoski zadziąsłowe |
Spółgłoski z retrofeksją |
Spółgłoski środkowojęzykowe |
Spółgłoski przedniopodniebienne |
Spółgłoski podniebienne |
Spółgłoski tylnojęzykowe |
Spółgłoski miękkopodniebienne |
Spółgłoski języczkowe |
Spółgłoski gardłowe |
Spółgłoski nagłośniowe |
Spółgłoski krtaniowe |
Spółgłoski o podwójnej artykualcji |
Spółgłoski wargowo-podniebienne |
Spółgłoski wargowo-miękkopodniebienne |
Spółgłoski zadziąsłowo-miękkopodniebienne |
Koartykulacja |
labializacja |
palatalizacja |
welaryzacja |
faryngalizacja |
Zobacz też: sposób artykulacji, miejsce artykulacji, narząd artykulacji |
Spółgłoska języczkowa lub uwularna to spółgłoska atrykułowana przez uniesienie tylnej części języka tak by zetknął się on z języczkiem. Spółgłoski języczkowe są o wiele rzadsze od miękkopodniebiennych. Akustycznie są podobne, ale charakteryzują się niższą częstotliwością dźwięku.
W języku polskim nie ma spółgłosek języczkowych. W innych językach Europy znane jest w zasadzie tylko [ʁ] lub [ʀ] jako wariant [r]. W Polsce taka wymowa jest uważana tradycyjnie za wadę wymowy (zobacz: reranie)
Spółgłoski języczkowe są częste w językach semickich, kaukaskich, salisz i na-dene.
W IPA istnieją symbole dla następujących głosek uwularnych:
q - zwarta, bezdźwięczna - np. w języku arabskim w nazwie `Irāq
ɢ - zwarta, dźwięczna - np. w języku perskim jako nagłosowy alofon fonemu [ɣ] (zapisywanego غ, w transkrypcji łacińskiej gh lub q ), np.w nazwie Qom
ɴ - nosowa, dźwięczna - np. wygłosowe japońskie ん (n)
χ - szczelinowa, bezdźwięczna - np. hebrajskie ח w wymowie aszkenazyjskiej
ʁ - szczelinowa, dźwięczna - np. niemieckie r w wymowie północnych Niemiec
ʀ - drżąca - "arystokratyczne" lub "paryskie" r