Peć (Kosovo)
From Wikipedia
Peć (albanski: Pejë / Peja; Ćirilica: Пећ) je grad koji se nalazi u zapadnom dijelu Kosova, teritorije pod nadzorom Ujedinjenih naroda, a formalno autonomnom pokrajinom Srbije. Prema procjenama iz 2003. godine imao je 81.800 stanovnika. Ostali nazivi za grad uključuju turski Ipek ili İpek, latinski Pescium iliSiparantum, te nekoć Pentza.
Pretpostavlja se da su grad osnovala drevna ilirska plemena. Smješten je na strateškom položaju na rijeci Bistrici, pritoci Bijelog Drima istočno od Prokletija (albanski Bjeshkët e Nemuna). Grad je u rimsko doba bio poznat kao Pescium; ostala imena iz tog doba su Pentza a, Ptolemej ga u svojoj Geografiji naziva Siparantum.
Grad je postao važno vjersko središte srednjovjekovne Srbije pod srpskim carem Stefanom Dušanom, koji ga je godine 1346. učinio sjedištem Srpske pravoslavne crkve. Taj status je zadržao sve do godine 1766, kada je ukinuta Pećka patrijaršija. Grad i njegova okolica još imaju veliku važnost za Srbe pravoslavne vjere; u gradu se nalazi patrijaršijski manastir, koji stoji iznad grada i sastoji se od četiri crkve s freskama oslikanim zidovima, biblioteke i riznice. U obližnjim Dečanima, 19 km južnije, se nalazi manastir Visoki Dečani iz 14. vijeka Visoki Dečani monastery, koji je od UNESCO-a proglašen dijelom svjetske baštine.
Grad je krajem 14. vijeka osvojio Otomanski imperij, zbog čega su se u njemu dogodile značajne promjene, uključujući novo ime Ipek. U grad se doselio veliki broj Turaka, čiji potomci dan-danas žive u tom području, i koji su lokalnoj arhitekturi i ulicama dali specifični orijentalni karakter. U gradu se također počeo ispovijedati islam te je sagrađen veliki broj džamija, od koje su mnoge dan-danas sačuavne. Jedna od njih je Bajrakli džamija sagrađena u 15. vijeku, koja se nalazi u središtu grada.
Otomanska vlast je završila s Prvim balkanskim ratom, kada su ga zauzele crnogorske snaga, a nakon čega je 1913. vlast formalno preuzela Srbija. U 20. vijeku su pod srpskom, a kasnije jugoslavenskom vlašću, odnosi između većinskog albanskog te manjinskog srpskog stanovništva postajali sve napetiji. To je godine krajem 1990-ih dovelo do kosovskog rata prilikom koga je Peć teško oštećen. Godine 2004. su za vrijeme nereda oštećeni i uništeni brojni vrijedni spomenici, pogotovo oni vezani za srpsku srednjovjekovnu prošlosti.
Zbog rata je stradala i lokalna ekonomija, koja se tradicionalna oslanjala na poljoprivredu i tradicionalne zanate.
Danas je Peć sjedište istoimene općine, te Pećkog okruga.
Dečani/Deçan/Дечани· Dragaš/Dragash/Драгаш· Đakovica/Gjakova/Ђаковица· Glogovac/Gllogovc/Глоговац· Gnjilane/Gjilan/Гњилане· Istok/Istog/Исток· Kaçanik/Kačanik/Качаник· Kosovska Kamenica/Kamenicë/Косовска Каменица· Klina/Klinë/Клина· Kosovo Polje/Fushë Kosovë/Косово поље· Leposavić/Лепосавић/Leposaviq· Lipjan/Lipljan/Липљан· Mališevo/Malishevë/Малишево· Kosovska Mitrovica/Mitrovicë/Косовска Митровица· Novo Brdo/Novobërda/Ново Брдо· Obilić/Obiliq/Обилић· Rahovec/Orahovac/Ораховац· Peć/Pejë/Пећ· Podujevo/Podujevë/Подујево· Priština/Prishtinë/Приштина· Prizren/Призрен· Srbica/Skenderaj/Србица· Štrpce/Штрпце/Shtërpcë· Shtime/Štimlje/Штимље· Suharekë/Suva Reka/Сува Река· Uroševac/Ferizaj/Урошевац· Vitina/Viti/Витина· Vučitrn/Vushtrri/Вучитрн· Zubin Potok/Зубин Поток· Zvečan/Звечан/Zveqan
|
|||||
---|---|---|---|---|---|
Preko milion stanovnika: | Beograd | ||||
Preko 100,000 stanovnika: | Kragujevac | Niš | Novi Sad | Priština | Prizren | ||||
Preko 19,000 u centralnoj Srbiji: | Aranđelovac | Bor | Čačak | Ćuprija | Gornji Milanovac | Jagodina | Kraljevo | Kruševac | Leskovac | Loznica | Novi Pazar | Paraćin | Pirot | Požarevac | Priboj | Prokuplje | Smederevo | Smederevska Palanka | Šabac | Užice | Vranje | Zaječar | ||||
Preko 19,000 u Vojvodini : | Apatin | Bačka Palanka | Bečej |Inđija | Kikinda | Kula | Pančevo | Ruma | Senta | Sombor | Sremska Mitrovica | Subotica | Temerin | Vrbas | Vršac | Zrenjanin | ||||
Preko 19,000 na Kosovu i Metohiji : | Đakovica | Gnjilane | Kosovo Polje | Kosovska Mitrovica | Obilić | Orahovac | Peć | Podujevo | Uroševac | ||||
Vidi još : | spisak gradova i spisak naseljenih mesta |