Srbija

Srbija je država locirana u jugoistočnoj Europi (na Balkanskom poluostrvu/poluotoku) i u srednjoj Europi (Panonskoj niziji). U sastavu Republike Srbije se nalaze i dve/dvije autonomne pokrajine Vojvodina i Kosovo i Metohija.

Srbija se na sjeveru graniči s Mađarskom, na istoku s Rumunjskom i Bugarskom, na jugu s Makedonijom i Albanijom, a na zapadu s Crnom Gorom, Bosnom i Hercegovinom i Hrvatskom.

Glavni grad je Beograd.

[uredi - уреди] Istorija

Glavni članak: Istorija Srbije

Prve informacije o srpskoj državi potiču iz VII veka i dinastije Vlastimirovića. Osnivač srednjevekovne srpske države je Stefan Nemanja, veliki srpski župan koji je živeo u XII veku. Godine 1220, pod Stefanom Prvovenčanim, Srbija postaje kraljevina, a 1346. godine prerasta u carstvo, pod Stefanom Dušanom. U periodu od 1459. do 1804. je bila pod vlašću Osmanlijskog carstva.

Godine 1804. srpski narod kao i većina naroda u Evropi u to vreme, počinje stvarati modernu državu i pod vođstvom Đorđa Petrovića zvanog Karađorđe započinje borbu za promenu vlasti i sistema koji su nametnuli Turci u višestoljetnoj okupaciji Srbije. Od 1813 do 1903 srpsku državu predvodi dinastija Obrenovića , kada je na tronu smjenjuje dinastija Karađorđevića, potomci Đorđa Petrovića-Karađorđa.

Borba za savremeno društvo, ljudska prava i nacionalnu državu trajala je skoro tri decenije i okončala se donošenjem Sretenjskog ustava 15. februara 1835. godine. Posle 1918. Srbija je kao osnivač, uz Crnu Goru jedina unoseći svoj suverenitet, bila deo Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, kasnije Jugoslavije. Od 1992, posle raspada SFRJ, sve do 2003. Srbija je činila, zajedno sa Crnom Gorom - Saveznu Republiku Jugoslaviju. Od 2003. do 2006. Srbija je sastavni deo Državne zajednice Srbija i Crna Gora, a proglašenjem crnogorske nezavisnosti je i sama de facto postala nezavisna država.

[uredi - уреди] Geografija

Srbija se nalazi na Balkanu (regionu jugoistočne Evrope) i u Panonskoj nizini (regionu srednje Evrope). Srbija se graniči sa Rumunjskom, Hrvatskom, Mađarskom, Bugarskom, Albanijom, Republikom Makedonijom, Bosnom i Hercegovinom (odnosno Republikom Srpskom) i Crnom Gorom

[uredi - уреди] Teritorijalna organizacija

Vidi još: Regioni Srbije, Okruzi Srbije

U sastavu Republike Srbije nalaze se 2 autonomne pokrajine:

Vojvodina (Glavni grad: Novi Sad)
Kosovo i Metohija (Glavni grad: Priština)

Napomena: deo teritorija Republike Srbije, koji se nalazi izvan teritorija autonomnih pokrajina naziva se Centralna Srbija. Međutim, Centralna Srbija ne predstavlja posebnu administrativno-upravnu jedinicu i direktno je podređena republičkim vlastima.

Pored toga, cjelokupna teritorija Srbije je podeljena na 29 okruga i teritoriju grada Beograda. Na području autonomne pokrajine Vojvodine nalazi se 7 okruga, na području autonomne pokrajine Kosovo i Metohija 5, dok se na području Centralne Srbije nalazi 17 okruga i teritorija grada Beograda. Svaki okrug se sastoji od nekoliko općina, a opštine se sastoje od mjesnih zajednica.

[uredi - уреди] Stanovništvo

Glavni članak: Demografija Srbije

Prema popisu iz 2002. godine, koji ne uključuje Kosovo i Metohiju, Srbija ima 7.498.001 stanovnika.

[uredi - уреди] Nacionalnost

Srbi čine većinu od 82,86% stanovništva, slede Mađari 3,91%, Bošnjaci 1,82%, Romi 1,44%, Jugosloveni 1,08%, Hrvati 0,94%, Crnogorci 0,92 %, Albanci 0,82% te Slovaci, Vlasi, Rumuni, Makedonci, Muslimani, Bugari, Bunjevci, Rusini, Ukrajinci, Slovenci, Goranci, Nijemci, Rusi, Česi i drugi.

[uredi - уреди] Jezik

Zvanični/službeni jezik je srpski. U Vojvodini pored srpskog zvanični/službeni jezici su mađarski, slovački, hrvatski, rumunski i rusinski. Na Kosovu i Metohiji službeni jezici su albanski i srpski.

[uredi - уреди] Religija

Najbrojnija religija je pravoslavna, te slede muslimani (suniti), rimokatolici, protestanti i ateisti.

[uredi - уреди] Gradovi

Najveći gradovi Srbije su: Beograd (1.136.786), Novi Sad (215.600), Priština (200.000), Niš (173.400), Kragujevac (146.000), Prizren (121.000) i Subotica (99.500).

Najveći gradovi Centralne Srbije (po podacima iz 2002.):

Beograd = 1.136.786
Niš = 233.400
Kragujevac = 146.000
Čačak = 73.200
Leskovac = 63.100
Smederevo = 62.700
Valjevo = 61.400
Kraljevo = 57.800
Kruševac = 57.400
Užice = 55.000
Vranje = 55.000
Šabac = 54.800
Novi Pazar = 54.600
Požarevac = 41.900
Pirot = 40.600
Zaječar = 39.700
Bor = 39.400
Jagodina = 35.500
Borča = 35.000
Prokuplje = 27.000
Paraćin = 25.300
Smederevska Palanka = 25.300
Aranđelovac = 24.300
Gornji Milanovac = 23.900
Lazarevac = 23.600
Obrenovac = 23.600
Kaluđerica = 22.200
Mladenovac = 22.100
Loznica = 20.700
Ćuprija = 20.400
Priboj = 19.500

Najveći gradovi Vojvodine (po podacima iz 2002.):

Novi Sad = 215.600
Subotica = 99.500
Zrenjanin = 79.500
Pančevo = 76.100
Sombor = 51.000
Kikinda = 41.800
Sremska Mitrovica = 39.000
Vršac = 36.000
Ruma = 32.100
Bačka Palanka = 29.400
Inđija = 26.200
Vrbas = 25.900
Bečej = 25.700
Senta = 20.400
Kula = 19.300
Apatin = 19.300
Temerin = 19.100

Najveći gradovi Kosova i Metohije (po podacima iz 2005.):

Priština = 372.000
Prizren = 121.000
Peć = 80.600
Đakovica = 74.900
Kosovska Mitrovica = 74.600
Gnjilane = 67.600
Podujevo = 47.000
Uroševac = 39.800
Kosovo Polje = 27.900
Orahovac = 23.400

[uredi - уреди] Državni simboli

Himna Republike Srbije je ujedno i stara himna nekadašnje Kraljevine Srbije "Bože pravde", uz unekoliko promijenjen tekst.

Grb Republike Srbije je grb iz doba Kraljevine Srbije iz 1882. godine i sadrži dvoglavog belog orla sa crvenim štitom na grudima na kome se nalazi bijeli krst sa četiri ocila (srpski krst), a iznad glava orla se nalazi kruna loze Nemanjića.

Republika Srbija ima Narodnu zastavu koja je trobojka sa vodoravno položenim bojama: crvenom, plavom i bijelom. Pored narodne, postoji i Državna zastava koja je u osnovi ista kao i narodna s tim što na plavom polju stoji i mali grb Republike Srbije.

vidi i članak Grb Srbije

[uredi - уреди] Politika

Sadašnji predsjednik Srbije je Boris Tadić koji je pobedio na predsjedničkim izborima 2004, sa 53% osvojenih glasova.

Od marta 2004. premijer je Vojislav Koštunica, koji se nalazi na čelu manjinske Vlade koju čini koalicija između stranaka: DSS, G17+, SPO-NS, a uz parlamentarnu podršku SPS.

[uredi - уреди] Pravosuđe

Poseban članak: Ministarstvo pravde Republike Srbije

[uredi - уреди] Saobraćaj

Kroz Srbiju teče reka Dunav, važan plovni pravac koji povezuje srednju Evropu sa Crnim morem. Pored Dunava, plovne reke su: Sava, Morava i Tisa. Važni saobraćajni pravci kroz Srbiju su: Ibarska i Jadranska magistrala, auto-put Beograd-Niš i pruga Beograd-Bar.

[uredi - уреди] Privreda

Glavni članak: Privreda Srbije

Srpska privreda je bila u kolapsu početkom devedesetih godina XX veka. Srbiji su uvedene opšte sankcije Savjeta bezbednosti UN 1992. Veći deo sankcija je ukinut 1996, 2000, 2001. i 2005. kada je u potpunosti normalizovana trgovina sa SAD. Osnovu privrede čini poljoprivreda i industrija. Najveći ratarski kraj je Vojvodina. Gaji se žito, kukuruz, suncokret i soja, te u manjoj mjeri povrtarske kulture. Najpoznatiji krompir je iz Ivanjice, paprika iz Leskovca, a kupus iz Futoga. Šumadija je poznata po voćarstvu; Vršac i Župa po vinogradima. Stočarstvo je razvijeno u Raškoj i u istočnoj Srbiji. Metohija je plodna žitnica. Kosovo je najveće nalazište lignita u Evropi. Homoljske planine su nalazište bakra. Sjeverni dio Banata je bogat naftom i zemnim gasom/plinom.

Stopa nezaposlenosti u Srbiji je 18%, a stopa inflacionog rasta 13.7%.

Bruto nacionalni dohodak u Srbiji 2006 iznosi 4000$ dolara po glavi stanovnika(bez KiM)

Glavni ekonomski partneri Srbije su bivše sovjetske i istočnoevropske republike, Evropska unija (najviše Njemačka i Italija), Republika Srpska i Republika Makedonija.