Azia

Nga Wikipedia, Enciklopedia e Lirë

Harta e botës në të cilën me të gjelbërt është Azia.

Azia

Azia është kontinenti më i madh dhe më i dendur demografikisht nga tëgjitha kontinentet tjera. Ky kontinent mbulon 8.6% të tërë sipërfaqes së tokës apo 29.4% të sipërfaqes tokësore të tokës dhe përbën 60% të popullatës botërore.

Tabela e përmbajtjeve

1 Etimologjia
2 Përkufizimi dhe kufijtë
3 Vendet dhe regjionet
4 Ekonomia
5 Historia e Azisë
6 Gjuhët dhe literatura
- 6.1 Çmimet "Nobel"
7 Besimet
8 Shiko dhe këtë
9 Shtesë
10 Referencat
11 Lidhje të jashtme

[redaktoni] Etimologjia

Wiktionary: Azia – Prejardhja e fjalës, sinonime dhe përkthime.

Emri Azia u shqipëzua përmes latinishtes nga Greqishtja e vjetër Ασία (Azia).

[redaktoni] Përkufizimi dhe kufijtë

[redaktoni] Vendet dhe regjionet

Harta fizike e Azisë duke mos përfshirë Azinë Perëndimore

Regjionet e Azisë: ██ Azia Veriore ██ Azia Qendrore ██ Azia Perëndimore ██ Azia Jugore ██ Azia Lindore ██ Azia Jug-lindore

Regjioni dhe shteti	Hapësira (km²)	Demografia (1 Korrik 2002)	Dendësia (për km²)	Kryeqyteti
Azia Qendrore:
Kazakistani	2,346,927	13,472,593	5.7	Astana
Kirgistani	198,500	4,822,166	24.3	Bishkek
Taxhikistani	143,100	6,719,567	47.0	Dushanbe
Turkmenistani	488,100	4,688,963	9.6	Ashgabat
Uzbekistani	447,400	25,563,441	57.1	Tashkent
Azia Lindore:
Kina	9,584,492	1,384,303,705	134.0	Pekini
Hong Kong	1,092	7,303,334	6,688.0	Hong Kong
Japonia	377,835	126,974,628	336.1	Tokio
Macao	25	461,833	18,473.3	Makao
Mongolia	1,565,000	2,694,432	1.7	Ulanbatori
Korea Veriore	120,540	22,224,195	184.4	P'yŏngyang
Korea Jugore	98,480	48,324,000	490.7	Sueli
Taivani	35,980	22,548,009	626.7	Taipei
Afrika Veriore:
Egjipti^[1]	63,556	1,378,159	21.7	Kairo
Azia Veriore:
Rusia^[2]	13,115,200	39,129,729	3.0	Moska
Azia Jug-Lindore:
Brunei	5,770	350,898	60.8	Bandar Seri Begawan
Kamboxhia	181,040	12,775,324	70.6	Phnom Penh
Indonezia	1,419,588	227,026,560	159.9	Xhakarta
Laosi	236,800	5,777,180	24.4	Vientiani
Malajzia	329,750	22,662,365	68.7	Kuala Lumpur
Mianmar	678,500	42,238,224	62.3	Naypyidaw
Filipinet	300,000	84,525,639	281.8	Manila
Singapuri	693	4,452,732	6,425.3	Singapuri
Tailanda	514,000	62,354,402	121.3	Bangkoku
Timori Lindor	15,007	952,618	63.5	Dili
Vietnami	329,560	81,098,416	246.1	Hanoi
Azia Jugore:
Afganistani	647,500	27,755,775	42.9	Kabul
Bangladeshi	144,000	133,376,684	926.2	Dhaka
Butani	47,000	2,094,176	44.6	Thimphu
India	3,287,590	1,045,845,226	318.2	Nju Delhi
Irani	1,648,000	66,622,704	40.4	Teherani
Maldives	300	320,165	1,067.2	Malé
Nepali	140,800	25,873,917	183.8	Kathmandu
Pakistani	803,940	147,663,429	183.7	Islamabadi
Shiri Lanka	65,610	19,576,783	298.4	Kolombo
Azia Perëndimore:
Armenia	29,800	3,330,099	111.7	Yerevan
Azerbajxhani	41,370	3,479,127	84.1	Baku
Bahraini	665	656,397	987.1	Manama
Qipro	9,250	775,927	83.9	Nicozia
Gaza	363	1,203,591	3,315.7	Gaza
Gjeorgjia	20,460	2,032,004	99.3	Tbilisi
Iraku	437,072	24,001,816	54.9	Bagdadi
Izraeli	20,770	6,029,529	290.3	Jerusalemi
Jordania	92,300	5,307,470	57.5	Amani
Kuvajti	17,820	2,111,561	118.5	Kuwait City
Lebanoni	10,400	3,677,780	353.6	Beiruti
Naxçivan	5,500	365,000	66.4	Naxçivan
Omani	212,460	2,713,462	12.8	Muscat
Katari	11,437	793,341	69.4	Doha
Arabia Saudite	1,960,582	23,513,330	12.0	Riyadh
Siria	185,180	17,155,814	92.6	Damasku
Turqia^[3]	756,768	57,855,068	76.5	Ankara
Emiratet e Bashkuara	82,880	2,445,989	29.5	Abu Dabi
Bregu Perendimorë	5,860	2,303,660	393.1	—
Jemeni	527,970	18,701,257	35.4	Sana
Gjithsej	43,810,582	3,902,404,193	86.8

[redaktoni] Ekonomia

**Ekonomia e Azisë**
Gjer më vitin 2003
Demografia:	3,958,768,100 (2006 Estimate)
GDP:	US$18.077 trilion
GDP (Para):	$8.782 trilion
GDP/kapita (PPP):	$4,518
GDP/kapita (Para):	$2,195
Rritja vjetore e GDP për kapita :
Hyrjet e top 10%:
Miljonerët	2.0 million (0.05%)
Papunsia
Femra e vlerësuar hyrje
Shumica e të dhënave janë marrë nga UNDP nga viti 2002 tjerat të dhëna nga burime tjera.

[redaktoni] Burimet natyrore

[redaktoni] Prodhimi

[redaktoni] Sherbimet financiare e tjera

[redaktoni] Historia e Azisë

[redaktoni] Gjuhët dhe literatura

[redaktoni] Çmimet "Nobel"

[redaktoni] Besimet

[redaktoni] Mitologjia

[redaktoni] Filozofia

[redaktoni] Feja

[redaktoni] Shiko dhe këtë

Shkretëtirat ne Azinë qendrore

Commons: Asia – Këtu mund të gjeni figura, audio dhe video.

[redaktoni] Shtesë

^ Egjipti gjithmonë është konsideruar si shtet edhe i Afrikës Veriose por edhe i Azisë.
^ Rusia konsiderohet shtet i dy kontinenteve edhe atë shtet i Evropës dhe Azisë.
^ Turqia si dhe disa shtete të tjera është shtet dy kontinenta, Turia është urë lidhëse e Evropës dhe Azisë

[redaktoni] Referencat

"Asia". The Columbia Gazetteer of the World Online. 2005. New York: Columbia University Press.
World Conflicts: Asia and the Middle East [1]. Edited by Carl L. Bankston III. New York: Salem Press.