Dameski
From Wikipedia
|
|
|
|---|---|
 |
|
|
|
|
| Mkoa | Dameski |
| Anwani ya kijiografia | 33°30'35" N; 36°18'33"E |
| Kimo | 690 m juu ya UB |
| Eneo | 105 km² |
| Wakazi | 1.580.909 (2006) |
| Msongamano wa watu | watu 15.056/km² |
| Simu | 963 (nchi), 11 (mji) |
| Lage | |
 |
|
Dameski (pia: Damaskus, Damascus; kiar.: دمشق "dimashk") ni mji mkuu wa Syria pia mji mkubwa wa nchi hii mwenye wakazi milioni 4.5.
Dameski ni kati ya miji ya kale kabisa ya dunia iliyoendelea kukaliwa mahali palepale inaaminiwa imekaliwa tangu miaka 8,000 au zaidi.
Contents |
[edit] Jina
Nchini mji huitwa mara nyingi الشام ("ash-shām"). Jina hili latumiwa na Waarabu wengine pia kwa nchi yote ya Syria. Kihistoria "Shamu" ilikuwa jina kwa ajili ya nchi yote upande wa mashariki wa Mediteranea jinsi inavyoonekana hadi leo kwa jina la "Bahari ya Shamu".
[edit] Jiografia
Dameski iko takriban km 80 mashariki ya pwani la Mediteranea na km 30 kutoka mpaka wa Syria / Lebanoni kando la mto Barada. Iko kwa kimo cha 680 m juu ya UB.
Upande wa magharibi ni milima ya Libanoni ndogo inayozuia mawingu yenye mvua kufika kutoka Mediteranea. Upande wa mashariki inaanza jangwa.
[edit] Historia
Akiolojia imeonyesha makazi ya kibinadamu ya watu katika eneo la Dameski tangu milenia ya 5 KK.
[edit] Utawala wa Misri
Mji ulitajwa mara ya kwanza kimaandishi katika taarifa za Misri ya Kale wakati wa Firao Thutmosis III (1479 KK - 1425 KK) kwa jina la "Tamasqu" (tmsq). Ilikuwa chini ya utwala wa kimisri hadi mnamo mwaka 1100 KK.
[edit] Ufalme wa Aram
Tangu 1000 KK mji ukawa kitovu cha ufalme wa Aramu-Dameski unaotajwa pia mara nyingi katika Biblia. Baada ya kushindana mara nyingi na Israel ulikwisha katika vita dhidi ya Assyria mwaka 732 KK.
[edit] Utawala wa Babeli, Uajemi, Wagiriki na Roma
Assyria ilishindwa na Nebukadreza II wa Babeli na Dameski ikawa sehemu ya milki ya pili ya Babeli tangu 572. 538 Uajemi ilichukua nafasi ya Babeli Dameski ikawa mji mkuu wa jimbo la Syria.
Kufika kwa Aleksander Mashuhuri tangu 333 KK kulibadilisha siasa ya Mashariki ya Kati na Dameski ikawa sehemu ya dunia ya Kigiriki. Wafuasi wa Aleksander waliendelea kushindana baadaye juu ya mji mara ukawa upande wa Waptolemayo (Misri) mara upande wa Waseleukido.
Tangu 64 KK Dola la Roma likaingia Shamu. Dameski ikawa mji mkuu wa jimbo la Kiroma likakua na kustawi. Mpangilio wa Waroma yameonekana hadi leo katika mji wa Kale wa Dameski hata kama majengo ya nyakati zile yamefichwa mita 5 chini ya uwiano wa mji wa leo. Barabara ya decumanus ya Kiroma imetajwa katika Biblia kama "barabara isiyonyoka" au "barabara iitwayo Nyofu" (Mdo 9,11) inaoonekana hadi leo. Kaisari Theodosio I alijenga kanisa kubwa la Mt. Yohane lililotunza kichwa cha Yohane Mbatizaji.
[edit] Waarabu na Waosmani
Dameski ilivamiwa na jeshi la Waarabu Waislamu chini ya khalifa Umar I mwaka 636. Kanisa la Mt. Yohane likabadilihswa kuwa msikiti mkuu. Baada ya ushindi wa Muawiyya mwaka 661 juu ya Hussain ibn Ali alichukua cheo cha khalifa akikaa Dameski. Hivyo mji ukawa mji mkuu wa milki ya Wamuawiya iliyotawala nchi kati ya Hispania hadi milango ya China. Khalifa wa mwisho wa Wamuawiya Marwan II aliha,misha makao yake kwenda Haran katika Mesopotamia ya kaskazini. Marwan alishindwa baadaye na Abu al-`Abbās `Abdu'llāh as-Saffāh aliyeanzisha utawala wa makhalifa Waabbasi na kupeleka mji mkuu Baghdad. Dameski haikurudishwa tena umuhimu na heshima jinsi ilivyokuwa wakati wa Wamuawiya.
Iliendelea kuwa malao makuu ya kijimbo tu isipokuwa kwa vipindi vifupi ilipokuwa mji wa kujitegemea tena wakati pasipo na utawala mwenye nguvu ya makhalifa.
Salah-ad-Din aliweka mji tena chini ya utawala wa Misri ulioendelea hadi 1516. Mnamo 1400 Dameski ilivamiwa na kuharibiwa kabisa na Timur.
Utawala wa Milki ya Osmani ulianza 1516 ukaendelea hadi 1918. Dameski ilijikuta tena mbali na mji mkuu wa milki huko Istanbul. Ilikuwa na umuhimu fulani kwa sababu misafara ya hajj kwenda Maka ilianza hapa Dameski.
Vita Kuu ya Kwanza ya Dunia ilivunja milki ya Osmani ikaleta utawala wa Wafaransa katika Syria.
[edit] Mji Mkuu wa Syria huru
Uhuru wa Syria mwaka 1946 ulifanya Dameski mji mkuu wa nchi huru. Tangu uhuru Dameski ikakua sana ikawa mji wa viwanda na biashara.
