ประเทศสโลวาเกีย

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

สโลวาเกีย (Slovakia) หรือชื่อทางการคือ สาธารณรัฐสโลวัก (Slovak Republic) เป็นสาธารณรัฐที่ไม่มีทางออกสู่ทะเลในภูมิภาคยุโรปกลาง มีอาณาเขตทางตะวันตกเฉียงเหนือติดต่อกับสาธารณรัฐเช็ก ทางเหนือติดต่อกับโปแลนด์ ทางตะวันออกติดต่อกับยูเครน ทางใต้ติดต่อกับฮังการี และทางตะวันตกเฉียงใต้ติดต่อกับออสเตรีย เมืองใหญ่ที่สุดของประเทศคือเมืองหลวงบราติสลาวา ปัจจุบันสโลวาเกียเป็นรัฐสมาชิกรัฐหนึ่งของสหภาพยุโรป

สารบัญ 1 ชื่อ 2 ประวัติศาสตร์ 2.1 ก่อนคริสต์ศตวรรษที่ 5 2.2 กลุ่มรัฐสลาฟ 2.3 ราชอาณาจักรฮังการี 2.4 คริสต์ศตวรรษที่ 20 3 การเมือง 4 การแบ่งเขตการปกครอง 5 ภูมิศาสตร์ 6 เศรษฐกิจ 7 ประชากร 8 วัฒนธรรม 9 การจัดอันดับนานาชาติ 10 บทอ่านเพิ่มเติม 11 รายการอ้างอิงและหมายเหตุ 12 แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้] ชื่อ

ชื่อประเทศอย่างเป็นทางการของสโลวาเกีย (Slovakia; Slovensko) คือ สาธารณรัฐสโลวัก (Slovak Republic; Slovenská republika)^[1] ความสัมพันธ์ระหว่างชื่อทั้งสองมีลักษณะอย่างเดียวกับชื่อ ประเทศเยอรมนี (Germany) กับ "สหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี (Federal Republic of Germany)" หรือ ประเทศฝรั่งเศส (France) กับ "สาธารณรัฐฝรั่งเศส (French Republic)"

[แก้] ประวัติศาสตร์

[แก้] ก่อนคริสต์ศตวรรษที่ 5

ในช่วงเวลาประมาณ 450 ปีก่อนคริสต์ศักราช บริเวณดินแดนที่เป็นประเทศสโลวาเกียทุกวันนี้เป็นที่ตั้งถิ่นฐานของพวกเคลต์ซึ่งเป็นผู้สร้างออปปีดา (oppida - ชุมชนขนาดใหญ่ในช่วงปลายยุคเหล็ก มีลำน้ำล้อมรอบ) ที่บราติสลาวา (Bratislava) และฮาฟรานอค (Havránok) เหรียญเงินที่มีชื่อของกษัตริย์เคลต์จารึกไว้ ที่เรียกว่า ไบอะเท็ก (Biatec) เป็นสิ่งแสดงถึงการใช้ตัวอักษรเป็นครั้งแรกในดินแดนแห่งนี้ ในปี ค.ศ. 6 (ประมาณ พ.ศ. 549) จักรวรรดิโรมันอันกว้างใหญ่ได้จัดตั้งและบำรุงแนวกองรักษาด่านรอบ ๆ แม่น้ำดานูบ ต่อมาราชอาณาจักรวานนีอุส (Vannius) ได้ปรากฏขึ้นในสโลวาเกียตอนกลางและตะวันตก โดยการจัดตั้งของพวกอนารยชนเผ่าควอดี (Quadi) ซึ่งเป็นชนเผ่าเยอรมันสาขาหนึ่ง ตั้งแต่ปี ค.ศ. 20-50 (ประมาณปี พ.ศ. 563-593)

[แก้] กลุ่มรัฐสลาฟ

ชาวสลาฟเข้ามาตั้งหลักแหล่งในดินแดนสโลวาเกียในคริสต์ศตวรรษที่ 5 และภาคตะวันตกของสโลวาเกียกลายเป็นศูนย์กลางของจักรวรรดิกษัตริย์ซาโม (Samo) ในคริสต์ศตวรรษที่ 7 ต่อมารัฐสโลวักที่ชื่อ ราชรัฐนีตรา (Principality of Nitra) ก็ได้ก่อตัวขึ้นในคริสต์ศตวรรษที่ 8 และเมื่อถึงปี ค.ศ. 828 (พ.ศ. 1371) เจ้าชายพรีบีนา (Pribina) สร้างโบสถ์คริสต์แห่งแรกขึ้นในสโลวาเกีย ราชรัฐนี้ได้เข้าร่วมกับแคว้นโมเรเวียเป็นบริเวณศูนย์อำนาจของจักรวรรดิเกรตโมเรเวีย (Great Moravian Empire) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 833 (พ.ศ. 1376) จุดสูงสุดของราชรัฐสโลวักแห่งนี้ได้มาถึงพร้อมกับการเข้ามาของนักบุญซีริลและนักบุญเมโทดีอุส (Saints Cyril and Methodius) ในปี ค.ศ. 863 (พ.ศ. 1406) อยู่ในสมัยของเจ้าชายราสตีสลาฟ (Rastislav) และอีกช่วงหนึ่งคือช่วงขยายดินแดนในสมัยพระเจ้าสเวตอพลุคที่ 1 (Svatopluk I)

[แก้] ราชอาณาจักรฮังการี

ภายหลังการกระจัดกระจายของจักรวรรดิเกรตโมเรเวียในตอนต้นคริสต์ศตวรรษที่ 10 ชาวแมกยาร์ (ชาวฮังการี) ก็ค่อย ๆ เข้าครอบครองดินแดนสโลวาเกียปัจจุบัน ภายในศตวรรษเดียวกัน สโลวาเกียตะวันตกเฉียงใต้ได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของราชรัฐฮังการี (Hungarian principality) ซึ่งมีฐานะเป็นราชอาณาจักรฮังการี (Kingdom of Hungary) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1000 (พ.ศ. 1543) พื้นที่ส่วนใหญ่ของสโลวาเกียถูกผนวกเข้ากับราชอาณาจักรแห่งนี้เมื่อถึงปี ค.ศ. 1100 (พ.ศ. 1643) และพื้นที่ทางตะวันออกเฉียงเหนือเมื่อถึงปี ค.ศ. 1400 (พ.ศ. 1943)

เนื่องจากเศรษฐกิจระดับสูงและการพัฒนาทางวัฒนธรรมที่มากขึ้น สโลวาเกียจึงยังคงมีความสำคัญในรัฐใหม่แห่งนี้ เป็นเวลาเกือบสองศตวรรษที่ราชรัฐนีตรามีการปกครองตนเองภายในราชอาณาจักรฮังการี การตั้งถิ่นฐานของชาวสโลวักได้ขยายเข้าไปในตอนเหนือและตะวันออกเฉียงใต้ของฮังการีในปัจจุบัน ในขณะที่ชาวแมกยาร์ก็เริ่มตั้งหลักแหล่งทางใต้ของสโลวาเกีย การผสมผสานทางชาติพันธุ์มีความหลากหลายมากขึ้นหลังจากการเข้ามาของชาวเยอรมันคาร์เพเทียน (Carpathian Germans) ในคริสต์ศตวรรษที่ 13 ชาววลาค (Vlachs) ในคริสต์ศตวรรษที่ 14 และชาวยิว

การสูญเสียประชากรขนานใหญ่เกิดขึ้นเมื่อพวกมองโกลจากเอเชียกลางเข้ามารุกรานในปี ค.ศ. 1241 (พ.ศ. 1784) ซึ่งก่อให้เกิดทุพภิกขภัยตามมา อย่างไรก็ตาม เมืองต่าง ๆ สโลวาเกียในยุคกลางก็พัฒนาไปอย่างรวดเร็ว มีการก่อสร้างปราสาทหลายแห่ง รวมทั้งมีการพัฒนาศิลปะ ในปี ค.ศ. 1467 (พ.ศ. 2010) มัตตีอัส กอร์วีนุส (Matthias Corvinus) ได้จัดตั้งมหาวิทยาลัยแห่งแรกขึ้นในบราติสลาวา แต่สถาบันแห่งนี้ก็ดำรงอยู่ได้ไม่นาน

ในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 16 หลังจากที่จักรวรรดิออตโตมันได้เริ่มขยายอาณาเขตเข้ามาในฮังการีและสามารถยึดครองเมืองสำคัญ คือ บูดา (Buda) และแซแคชแฟเฮร์วาร์ (Szekesfehérvár) ไว้ได้ ศูนย์กลางของอาณาจักรฮังการี (ภายใต้ชื่อ รอแยลฮังการี) ได้ย้ายขึ้นไปสู่สโลวาเกีย บราติสลาวา (ขณะนั้นรู้จักกันในชื่อ เพรสส์บูร์ก โพโชนย์ เพรชพอรอค หรือ โปโซนีอุม) ได้กลายเป็นเมืองหลวงของรอแยลฮังการีในปี ค.ศ. 1536 (พ.ศ. 2079) แต่สงครามออตโตมัน (Ottoman wars) และการจลาจลต่อต้านราชวงศ์ฮับสบูร์กที่เกิดขึ้นบ่อยครั้งได้ก่อให้เกิดการทำลายล้างที่ใหญ่หลวงโดยเฉพาะในเขตชนบท ความสำคัญของสโลวาเกียภายในฮังการีลดลงเมื่อพวกเติร์กได้ล่าถอยออกไปจากอาณาจักรในต้นคริสต์ศตวรรษที่ 18 แต่บราติสลาวายังคงสถานะเป็นเมืองหลวงของฮังการีจนกระทั่งปี ค.ศ. 1848 (พ.ศ. 2391) จึงย้ายเมืองหลวงกลับไปที่บูดาเปสต์

ระหว่างการปฏิวัติในปี 1848-1849 (พ.ศ. 2391-2392) ชาวสโลวักให้การสนับสนุนจักรพรรดิออสเตรียด้วยความหวังที่จะแยกตัวจากฮังการี แต่ก็ไม่ประสบความสำเร็จ ในยุคสมัยของจักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการี ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1867-1918 (พ.ศ. 2410-2461) ชาวสโลวักต้องประสบกับการกดขี่ทางวัฒนธรรมอย่างเข้มงวดจากนโยบายทำให้เป็นแมกยาร์ (Magyarisation) ที่รัฐบาลฮังการีเป็นผู้ส่งเสริม

[แก้] คริสต์ศตวรรษที่ 20

ในปี ค.ศ. 1918 (พ.ศ. 2461) สโลวาเกียได้ร่วมกับแคว้นโบฮีเมีย (Bohemia) และแคว้นโมเรเวีย (Moravia) ซึ่งเป็นดินแดนข้างเคียงเพื่อก่อตั้งประเทศเชโกสโลวาเกีย (Czechoslovakia) เป็นอิสระจากจักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการี โดยได้รับการรับรองจากสนธิสัญญาแซงแชร์แมง (Treaty of Saint Germain) และสนธิสัญญาตรียานง (Treaty of Trianon) ในปีถัดมา คือ ค.ศ. 1919 (พ.ศ. 2462) เป็นช่วงเวลาแห่งความวุ่นวายที่ตามมาหลังการแตกแยกของจักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการี ดินแดนสโลวาเกียได้ถูกโจมตีจากสาธารณรัฐโซเวียตฮังการี (Hungarian Soviet Republic) พื้นที่ประมาณ 1 ใน 3 ของสโลวาเกียได้ถูกยึดครองและตั้งเป็นสาธารณรัฐโซเวียตสโลวัก (Slovak Soviet Republic) อยู่ไม่ถึงหนึ่งเดือน จึงถูกกองทัพเชโกสโลวักยึดพื้นที่คืนมาได้

ในปี ค.ศ. 1939 ประธานาธิบดียอเซฟ ตีซอ (Jozef Tiso) ซึ่งนิยมเยอรมนีนาซี ได้ประกาศให้สาธารณรัฐสโลวักครั้งที่ 1 (First Slovak Republic) เป็นเอกราชจากเชโกสโลวาเกีย จึงเกิดขบวนการต่อต้านนาซีขึ้นซึ่งได้ก่อการประท้วงที่รู้จักกันในชื่อ การลุกฮือของชาวสโลวัก (Slovak National Uprising) ในปี ค.ศ. 1944 (พ.ศ. 2487) แม้ว่ากลุ่มผู้ก่อการจลาจลจะถูกปราบปรามลงได้ แต่การสู้รบแบบกองโจรก็ยังดำเนินต่อไป จนกระทั่งกองทัพโซเวียต (ซึ่งได้รับความช่วยเหลือจากกองทัพโรมาเนีย) เข้ามาขับไล่นาซีออกไปจากสโลวาเกียในปี ค.ศ. 1945 (พ.ศ. 2488)

หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 เชโกสโลวาเกียได้รับการจัดตั้งเป็นประเทศขึ้นใหม่ภายใต้อิทธิพลของสหภาพโซเวียตและกลุ่มกติกาสัญญาวอร์ซอตั้งแต่ปี ค.ศ. 1945 (พ.ศ. 2488) เป็นต้นมา ต่อมาในปี ค.ศ. 1969 (พ.ศ. 2512) ประเทศนี้ได้กลายเป็นรัฐสหพันธ์ของสาธารณรัฐสังคมนิยมเช็ก (Czech Socialist Republic) และสาธารณรัฐสังคมนิยมสโลวัก (Slovak Socialist Republic)

การปกครองระบอบคอมมิวนิสต์ในเชโกสโลวาเกียสิ้นสุดลงเมื่อถึงปี ค.ศ. 1989 (พ.ศ. 2532) ซึ่งอยู่ในช่วงการปฏิวัติเวลเวต (Velvet Revolution) อันเป็นไปอย่างสันติ ตามมาด้วยการสลายตัวของประเทศออกเป็นรัฐสืบสิทธิ์สองรัฐ นั่นคือ สโลวาเกียและสาธารณรัฐเช็กได้แยกออกจากกันหลังวันที่ 1 มกราคม ค.ศ. 1993 (พ.ศ. 2536) เหตุการณ์นี้บางครั้งเรียกว่าการแยกทางเวลเวต (Velvet Divorce) อย่างไรก็ตาม สโลวาเกียยังคงมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับสาธารณรัฐเช็กเช่นเดียวกับประเทศยุโรปกลางอื่น ๆ ในกลุ่มวีเซกราด (Visegrád Group) สโลวาเกียได้เข้าเป็นสมาชิกของสหภาพยุโรปเมื่อเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 2004 (พ.ศ. 2547)

[แก้] การเมือง

(รอเพิ่มเติมเนื้อหา)

[แก้] การแบ่งเขตการปกครอง

สโลวาเกียแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 8 แคว้น (Regions - kraje) แต่ละแคว้นมีชื่อเรียกตามเมืองหลักของแคว้นนั้น โดยมีอำนาจในการปกครองตนเองมาตั้งแต่ปี ค.ศ. 2002 (พ.ศ. 2545)

1. แคว้นบราติสลาวา (บราติสลาวา)
2. แคว้นเทอร์นาวา (เทอร์นาวา)
3. แคว้นเทรนชีน (เทรนชีน)
4. แคว้นนีตรา (นีตรา)
5. แคว้นชีลีนา (ชีลีนา)
6. แคว้นบันสกาบิสตรีตซา (บันสกาบิสตรีตซา)
7. แคว้นเพรชอฟ (เพรชอฟ)
8. แคว้นคอชีตเซ (คอชีตเซ)

แคว้นต่าง ๆ แบ่งย่อยออกเป็น เขต (districts - okresy) ปัจจุบัน ในสโลวาเกียมี 79 เขต

[แก้] ภูมิศาสตร์

(รอเพิ่มเติมเนื้อหา)

[แก้] เศรษฐกิจ

(รอเพิ่มเติมเนื้อหา)

[แก้] ประชากร

ประชากร 5.4 ล้านคน (2543) ชาวสโลวัก (85.7%) ชาวฮังกาเรียน (10.6%) ชาวโรมาเนีย (1.6%) ชาวเช็ก ชาวเยอรมัน ชาวโปล และอื่นๆ(ที่มา/กระทรวงต่างประเทศ)

[แก้] วัฒนธรรม

(รอเพิ่มเติมเนื้อหา)

[แก้] การจัดอันดับนานาชาติ

• อันดับที่ 8 จาก 168 ประเทศในดัชนีเสรีภาพสื่อทั่วโลก ปี ค.ศ. 2006 (พ.ศ. 2549) จากการจัดอันดับของรีพอร์ตเตอส์วิทเอาต์บอร์เดอส์ (Reporters Without Borders)
• อันดับที่ 42 จาก 177 ประเทศในการจัดอันดับดัชนีการพัฒนามนุษย์ (Human Development Index) ปี ค.ศ. 2006 (พ.ศ. 2549)
• อันดับที่ 34 จาก 157 ประเทศในการจัดอันดับดัชนีเสรีภาพทางเศรษฐกิจ (Index of Economic Freedom) ปี ค.ศ. 2006 (พ.ศ. 2549)

[แก้] บทอ่านเพิ่มเติม

• Alfred Horn. Insight Guide: Czech & Slovak Republics.
• Eugen Lazistan, Fedor Mikovic, Ivan Kucma and Anna Jureckova. Slovakia: A Photographic Odyssey.
• Jim Downs. World War II: OSS Tragedy in Slovakia. *Julius Bartl and Dusan Skvarna. Slovak History: Chronology & Lexicon.
• Krejčí, Oskar. Geopolitics of the Central European Region. The view from Prague and Bratislava. Bratislava: Veda, 2005. 494 p. (ดาวน์โหลดฟรี)
• Lil Junas. My Slovakia: An American's View.
• Mark W. A. Axworthy. Axis Slovakia: Hitler's Slavic Wedge, 1938-1945.
• Michael Jacobs. Blue Guide: Czech and Slovak Republics.
• Minton F. Goldman. Slovakia Since Independence : A Struggle for Democracy.
• Neil Wilson, Richard Nebesky. Lonely Planet World Guide: Czech & Slovak Republics.
• Olga Drobna, Eduard Drobny and Magdalena Gocnikova. Slovakia: The Heart of Europe.
• Pavel Dvorak. The Early History of Slovakia in Images. Photographs by Jakub Dvorak ISBN 80-85501-34-1
• Rob Humphreys. The Rough Guide: Czech and Slovak Republics.
• Sharon Fisher. Political Change in Post-Communist Slovakia and Croatia: From Nationalist to Europeanist. New York: Palgrave Macmillan, 2006. ISBN 1-4039-7286-9
• Stanislav Kirschbaum. A History of Slovakia : The Struggle for Survival.
• The Slovak Republic: A Decade of Independence, 1993-2002.

[แก้] รายการอ้างอิงและหมายเหตุ

1. ↑ CIA. "The World Factbook: Slovakia." [Online]. Available: https://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/lo.html 2007. Retrieved 2/13/2007.

[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น

• ข้อมูลประเทศสโลวาเกียจากเว็บไซต์กระทรวงการต่างประเทศ ประเทศไทย
• ข้อมูลประเทศสโลวาเกียจากเว็บไซต์ CIA สหรัฐอเมริกา ((อังกฤษ))
• ข้อมูลประเทศสโลวาเกียจากเว็บไซต์สารานุกรมบริทานิกา ((อังกฤษ))
• เว็บไซต์ทางการของรัฐบาลสาธารณรัฐสโลวัก ((อังกฤษ))
• เว็บไซต์ทางการของรัฐสภาสาธารณรัฐสโลวัก ((อังกฤษ))
• เว็บไซต์ทางการของประธานาธิบดีสาธารณรัฐสโลวัก ((สโลวัก))
• Slovakia.org - แนะนำประเทศสโลวาเกีย ((อังกฤษ))
• รูปภาพเก่า ๆ ของประเทศสโลวาเกีย ((อังกฤษ))
• เว็บไซต์กรุงบราติสลาวา เมืองหลวงของประเทศสโลวาเกีย ((สโลวัก))
• เว็บไซต์สำนักงานสถิติแห่งสาธารณรัฐสโลวัก ((อังกฤษ))
• แผนที่ดาวเทียมจาก Google ((อังกฤษ))
• แนะนำประเทศสโลวาเกีย ((อังกฤษ))
• Discover Slovakia - ข้อมูลทั่วไป แหล่งท่องเที่ยว และแหล่งพักผ่อนในประเทศสโลวาเกีย ((อังกฤษ)) ((สโลวัก)) ((เยอรมัน))
• เว็บไซต์การท่องเที่ยวประเทศสโลวาเกีย ((อังกฤษ))
• รูปภาพต่าง ๆ ในสโลวาเกีย ((อังกฤษ))
• ประเทศสโลวาเกีย ((อังกฤษ))