Bolumen (espazioa)

Wikipedia(e)tik

Bolumena gorputz batek okupa dezakeen espazio kantitatea da. Nazioarteko unitatea bolumenarentzako metro kubikoa da, hau da, m³; hala ere, litroa oso erabilia da, batez ere bizitza arruntean.

Bolumena hiru dimentsiotako espazio zatia neurtzeko bakarrik erabili daiteke. Dimentsio bakarrekoa luzera eta bitakoa azalera. Izan ere, dimentsio bakarreko edo bitako gorputzak bolumen hutsa beteko du.

Matematikoki, bolumena kalkulu integralaren bidez definitzen da. Gorputza tamainu diferentzialeko kubo kopuru handiaren bolumenen arteko batura eginez; hau da, integrala kalkulatuz.

Bolumena garrantzi handiko aldagaia da termodinamikan eta presioaren kontrajarria da.

[aldatu] Hainbat gorputzen bolumena

Hainbat gorputz sinpleren **bolumen**ak
Itxura	$E k u a z i o a k$	Aldagaiak
Kuboa	$l^3 = l \cdot l \cdot l$	$l \,$
prisma laukizuzena	$l \cdot a \cdot s \,$	$l \,$ : luzera, $a \,$ : altuera, $s \,$ : sakonera
zilindroa (prisma zirkularra)	$\pi \cdot r^2 \cdot a$	$r \,$ :eradioa, $a \,$ : altuera
esfera	$\frac {4}{3} \cdot \pi \cdot r^3$	$r \,$ : eradioa. ekuazio hau esferaren azaleraren lehenengo integrala da
elipsoidea	$\frac {4}{3} \cdot \pi \cdot a \cdot b \cdot c$	$a \,$ , $b \,$ eta $c \,$
Piramidea	$\frac {1}{3} \cdot A \cdot a$	$A \,$ : oinarriaren Azalera, $a \,$ : altuera
Konoa (oinarri zirkulardun piramidea)	$\frac {1}{3} \cdot \pi \cdot r^2 \cdot a$	$r \,$ : oinarriko erradioa, $a \,$ : altuera
Paralelepipedoa	$\| \vec l \times \vec a \times \vec s \|$	aldagaien bektoreen biderkadura bektoriala

[aldatu] Dentsitatearekiko harremana

Artikulu nagusia: dentsitate

Gorputz baten bolumena masari batazbesteko dentsitatea zatitzen. Dentsitatea masa zati bolumena definitzen baita.

$\rho = \frac {m}{V} \rightarrow V = \frac {m}{\rho}$

$V \,$ : Bolumena

$m \,$ : Masa

$\rho \,$ : Dentsitatea

Oso gutxi erabiltzen den arren, kontrako magnitudea ere existitzen da, bolumen espezifikoa alegia:

$v = \frac {V}{m} = \frac {1}{\rho}$

$v \,$ : Bolumen espezifikoa

[aldatu] Unitateak

Esan bezala, Nazioarteko Unitate Sistemaren arabera, metro kubikoa da unitaterik egokiena. Hala ere, Lurraren parte handi baten gehien erabiltzen den unitatea litroa da bere erabilgarritasunagatik, mila aldiz txikiagoa baita. Ingalaterrak eragina izan zuen herrietan, aldiz, oraindik erabltzen dira bertako unitateak.

Bolumen unitateak

Litroaren multiploak eta zatikariak:

mililitro • zentilitro • dezilitro • litro • dekalitro • hektolitro • kilolitro

Metro kubikoaren multiplo eta zatikiak:

zentimetro kubiko • dezimetro kubiko • metro kubiko • kilometro kubiko

"http://eu.wikipedia.org../../../b/o/l/Bolumen_%28espazioa%29.html"(e)tik eskuratuta

Kategoria: Magnitude fisikoak