Mozilla Firefox

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije

Mozilla Firefox
Wuwiwarjo:	Mozilla Foundation
Aktualna wersija:	2.0.0.1 (19. decembra 2006)
Dźěłowy system:	Linux, Mac OS X, Windows, a. dr.
Kategorija:	webowy wobhladowak
Licenca:	MPL/GPL/LGPL trójna licenca
Hornjoserbsce:	haj
Webowe sydło:	sorbzilla/firefox

Mozilla Firefox [moʊˈzɪlə ˈfaɪɹfɑks] je swobodny wobhladowak, kotryž je z Mozilla-projekta wušoł.

[wobdźěłać] Historija

W lěće 2004 rozsudźichu wuwiwarjo programoweje zběrki Mozilla Application Suite swoju strategiju změnić. Přičina běše mj. dr. rozsud firmy Apple swójski wobhladowak Safari na druhim techniskim zakładźe wuwiwać.

Mjeztym zo běchu wuwiwarjow suity Mozilla najprjedy na to zmysleni, po móžnosći wšě wažne internetne funkcije kaž webowy wobhladowak, e-mejlowy program, adresnik a HTML-Editor w jednym programowym pakćiku (Mozilla Application Suite) zjednoćić, mějachu nětko wotpohlad, zo bychu dotalniše programowe komponenty bywšeje suity Mozilla k samostatnym programam wuwiwali. Tute měli so přez spěšniše startowanje a snadniše wućeženje składowaka a krótšišu ličensku dobu wuznamjenić.

Funkciju weboweho wobhladowaka přewza Mozilla Firefox. Z e-mejloweje komponenty nasta program z mjenom Mozilla Thunderbird, HTML-editor bu k programej Nvu dale wuwity a skónčnje nasta kalendrowy program Mozilla Sunbird, kotryž jako jenička mjez tutymi nětčišimi samostatnymi programami prjedy njeběše standardny wobstatk suity Mozilla, ale jenož programowe rozšěrjenje, kotrež dyrbješe so přidatnje instalować. Za Mozilla Application Suite 1.7 su nětko jenož wěstotne aktualizacije. Wot 2005 so nowa suita aplikacijow pod mjenom SeaMonkey dale wuwiwa.

[wobdźěłać] Funkcije a wosebitosće

Runje tak kaž Mozilla wužiwa Firefox tak mjenowany Gecko Rendering Engine, modul za zwobraznjenje stronow we wopisanskimaj rěčomaj HTML a XUL. Poslednja mjenowana rěč bazěruje na XML a słuži za tworjenje grafiskeho wužiwarskeho powjercha.

Firefox skići móžnosć, zo by so přež šaty (jendź. themes) optisce słodej wužiwarja přiměrił a jón z rozšěrjenjemi (jendź. extensions) wo ličbne funkcije rozšěrił (na přikład myšowe gesty, podpěru za GMail, blokowanje wabjenja, wotwobaranje kradnjenja datow (jendź. Phishing), blogowanje, nastroje za webowych wuwiwarjow, Caret Browsing a mnoho wjace).

Firefox tež Tabbed Browsing podpěruje, t. j. zwobraznjenje wjacorych webowych stronow na registrowych rajtarkach (jendź. tabs) w jednotliwym woknje.

Nimo toho je RSS we formje dynamiskich zapołožkow móžno. Tute zapołožki aktualizuja so při startowanju wobhladowaka a dadźa so kaž rjadowaki wobsłužić. Tak wužiwar přeco aktualne zapiski powěsćoweje strony abo webloga na jedyn pohlad widźi.

Firefox je we wjacorych rěčach, mjez nimi tež hornjoserbšćina. Hornjoserbska wersija pak oficielna njeje.

[wobdźěłać] Podpěrowane platformy

Firefox je za wjele kompjuterowe platformy. Firefox steji za dźěłowe systemy Microsoft Windows (wot Windows 98), Linux a Mac OS X k dispoziciji. Minimalne systemowe předpokłady za wersije 1.0, 1.5 und 2.0 su po podaćach zhotowjerja za Windows/Linux: Pentium 233 MHz, 64 MB RAM. Za Mac: G3 z w. 1.0: 64 MB, w. 1.5/2.0: 128 MB RAM.

Po zwadźe mjenow dla mjez Debianom a Mozilla wo wuměnjenjach wužiwanja za marki wot Mozilla dósta Firefox w Debianje přichodnje mjeno Iceweasel. Druhe produkty marki Mozilla dóstachu tohorunja nowe mjena, kotrež so wšě z Ice započinaja.