Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
E alveolarer tap oder flap isch e Konsonant wo i mangi Sproche vorchunt, als volles Phonem aber sältener isch. Im Internationale Phonetische Alphabet wird de Luut miteme ɾ doogställt, des Zeiche stoht glychzitig au für de dentale un postalveolare Tap.
- S'isch e Flap oder Tap; er wird erzeugt indäm d'Zunge eimol gäge de Artikulatiosort schloot. Zwüsche de Begriff flap un tap wird meischtens nüt unterschiede. Wenn e Unterscheidig gmacht wird, wird dr Unterschied zwüchenem Flap uneme Tap so bschrybe dass e Tap am glyche Artikulatiosort aafängt un ändet, während bimene Flap d'Zunge amene andre Artikulatiosort ändet [1].
- S'isch e alveolarer Konsonant; er wird durch ei Schloog vo dr Zunge gäge d'Alveole produziert.
- D'Phonation isch stimmhaft; er wird produziert während glychzitig d'Stimmbänder vibriere.
- S'isch e Oraler Konsonant; d'Luft entwycht durch de Mund.
- S'isch e zentraler Konsonant; dr Luftstrom gangt über d'Mitti vo dr Zunge, aastatt um d'Syte.
- S'isch e egressiver Konsonant; er wird durch s'Ussatme durch d'Lunge erzeugt während d'Glottis gschlosse blybt.
[ändere] Verbreitig
- Im Alemannische isch dr Tap ei Ussprochmöglichkeit vum Zungespitze-r. S'/r/ cha entweder als Flap oder als Vibrant usgsproche werre, beidi Luut sin i freier Variation. Wenn s'/r/ als Zäpfli-r usgsproche wird chömme no dr stimmhafte uvularer Approximant [ʁ̞] un dr uvulare Vibrant [ʀ] dezüe. Byspiil: “Sprooch”: [ʃprɒx], [ʃpɾɒx], [ʃpʁ̞ɒx], oder [ʃpʀɒx].
- Im Spanische isch dr Tap s'einzelni <r> zwüsche zwei Vokäl. Im Spanische gits e Kontrascht zwüschem Alveolare Tap (mit eim Zungeschloog) unem Alveolare Vibrant (mit mehreri Zunegschläg): pero (“aber”- mit eim Zungeschloog) un perro (“Hund”).
- Im nordamerikanische Änglisch als Allophon vo /t/ un /d/ inere unbetonte Silbe wo nüt am Aafang vum Wort stoht: city (Stadt) [sɪɾi], rider (Reiter) [ɹaɪ̯ɾɚ] oder letter (Brief) [lɛɾɚ]. Im australische Änglisch chunt die Ussproch au vor. Im Änglische hört sich de Tap meh wie e “d” aastatt eme “r” aa.
- Im Schottische Standard-Änglisch wird s'/r/ mangmol als Tap usgsproche, öfters allerdings als e Alveolarer Approximant (wie au sunscht im Änglische).
- Im Katalanische ischs ähnlich wie im Spanische; usserdäm wird s’<r> am End vumene Wort un i Konsonantehuufe als Tap ussgsproche: pare, tres.
- Im Portugiesische ischs glych wie im Spanische: caro (tüür) un carro (Auto).
- Im Zaza, enere kurdischi Sproch wird ebefalls e Tap vum Vibrant unterschiede: pere „Gäld“ un perre „Flügel“.
- Im Albanische wird s’/r/ meischtens als Tap mit eim Zungeschloog usgsproche. De Tap stoht im Albanische im Kontrascht zum alveolare Vibrante, wie im Spanische: “tre” (drei) ([tɾɛ]) un ri (neu, jung (männlich)) [ɾi] aber rri (pressiere) – [ri].
- Im Maori isch dr Tap d'normali Ussproch vum /r/.
- Im Schottisch-Gälische wird s'<r> oft als Tap ussgproche, mangmol au als Vibrant.
- Im Italienische cha s'/r/ zumene Tap reduziert werre wenns kei doppel-Konsonant isch.
- Im Hausa stoht dr Alveolare Tap im Kontrascht zumene Retroflexe Flap: /baɽa/ (Diener) un /baɾa/ (bettle).
- ↑ Rogers, Henry (2000). The Sounds of Language. Pearson Educated Limited. Essex, England. Syte 221
Konsonante |
Lueg au: IPA, Vokale |
Pulmonale |
Bilabial |
Labiodental |
Dental |
Alveolar |
Postalv. |
Retroflex |
Palatal |
Velar |
Uvular |
Pharyngal |
Epiglottal |
Glottal |
|
stl. |
sth. |
stl. |
sth. |
stl. |
sth. |
stl. |
sth. |
stl. |
sth. |
stl. |
sth. |
stl. |
sth. |
stl. |
sth. |
stl. |
sth. |
stl. |
sth. |
stl. |
sth. |
stl. |
sth. |
|
nüt-pulmonischi Zeiche |
Nasal |
|
m |
|
ɱ |
|
|
|
n |
|
|
|
ɳ |
|
ɲ |
|
ŋ |
|
ɴ |
|
|
|
|
|
|
Schnalzluut |
ʘ |
ǀ |
ǃ |
ǂ |
ǁ |
Plosive |
p |
b |
• |
• |
|
|
t |
d |
|
|
ʈ |
ɖ |
c |
ɟ |
k |
ɡ |
q |
ɢ |
|
|
ʡ |
ʔ |
|
Implosiv |
ɓ |
ɗ |
ʄ |
ɠ |
ʛ |
Frikativ |
ɸ |
β |
f |
v |
θ |
ð |
s |
z |
ʃ |
ʒ |
ʂ |
ʐ |
ç |
ʝ |
x |
ɣ |
χ |
ʁ |
ħ |
ʕ |
ʜ |
ʢ |
h |
ɦ |
Ejektiv |
pʼ |
tʼ |
kʼ |
qʼ |
sʼ |
Approximante |
|
β̞ |
|
ʋ |
|
|
|
ɹ |
|
|
|
ɻ |
|
j |
|
ɰ |
|
ʁ̞ |
|
|
|
|
andri Laterale |
ɺ |
ɫ |
Vibrante |
|
ʙ |
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
• |
|
|
|
|
|
ʀ |
|
|
|
• |
|
|
|
Co-artikulierti Approximante |
ʍ |
w |
ɥ |
Flap/Tap |
|
• |
|
ѵ |
|
|
|
ɾ |
|
|
|
ɽ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
• |
|
|
co-artikulierti Frikativ |
ɕ |
ʑ |
ɧ |
Laterale Frikative |
|
|
|
|
|
|
ɬ |
ɮ |
|
|
• |
|
• |
|
• |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Affrikate |
p̪f |
ʦ |
ʧ |
ʤ |
kx |
Lateral Approximante |
|
|
|
|
|
|
|
l |
|
|
|
ɭ |
|
ʎ |
|
ʟ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|