Охридска Архиепископија

Од Википедија, слободна енциклопедија

Охридската Архиепископија има долга традиција. За време на владеењето на царот Јустинијан I (527-565), кој потекнувал од село Таврисион, близу до денешното Скопје, бил изграден нов град наречен Јустинијана Прима, во близината на родното место на царот. Скупскиот митрополит бил издигнат на ниво на автокефален Архиепископ. Кателијан бил првиот Архиепископ на Архиепископијата Јустинијана Прима. Имало и други архиепископи, како што се: Бененат, Павле, Јован I, Леон, и последниот - Јован IX, кој во 680-681 година учествувал на Трулскиот Собор во Цариград. Потоа, таа црковна традиција ја наследува Свети Климент, како прв словенски епископ, воопшто во светот (Извор: МПЦ). Според пишаните документи од средовековна Македонија, житија, итн., средновековните македонци како духовни лидери ги спомнуваат Деволските (охридските) епископи, а Цариградскиот или Преславскиот Патријарх никогаш не се спомнати и целосно се игнорирани, што јасно укажува дека во Македонија имало црковна автономија во тој временски период.

Цар Самоил ја издигнува Светиклиментовата Црква на ниво на Патријаршија, најверојатно 976 година. Прв Патријарх е гг. Герман, чие патријаршко име е врежано во царската катедрала Св. Ахил, на Голем Град (Standard News, Sofia, 03.09.2001, наслов: „В църквата има списък на епископствата“[1]). За меѓународно признавање на новото царство и патријаршијата, потребно е благослов од центрите на христијанството - Цариград или Рим. Цариград не ја признава Самоиловата држава, па затоа тоа го сторува папата Гргур Петти во година која не е точно утврдена (997-999). Самоил ја зграбил круната од Рим (Extract from the book "Rulers of Bulgaria", Profesor Milcho Lalkov, Ph.D., Kibea Publishing Company, Sofia, Bulgaria). Но, бугарската историографија Рим го преведува со Византија, иако Рим значи Рим, а Византија се викала Романија (грчки) или Грција (латински).

Создавањето на посебна црква во Македонија е најголем доказ за постоење на ново царство, на нова држава. Во исто време постојат две цркви, Македонска и Бугарска, со два посебни Патријарси. Два народа, имаат две посебни Цркви. Македонскиот Патријарх во 998 година е гг. Герман (Standard News, Sofia, 03.09.2001, наслов: „В църквата има списък на епископствата“), а на бугарскиот патријаршки преславски трон седи гг. Глигориј (Църковен Вестник, Издание на Българската Праvославна Църква, Година 103, брой 9 и 10, София, 1-30 май 2003, naslov “Българските патриарси през Средновековието” Александра Карамихалева). Под јурисдикција на Охридската Патријаршија се наоѓаат и делови од Бугарија, т.е. шопскиот словенски крај и смолјанскиот. Во сеуште непознат временски период, Цар Самоил ја уништува бугарската патријаршија, ја сведува на ниво на Митрополија Бугарија, па Патријархот гг. Глигориј се упокојува во 1016 г. како „Митрополит Бугарски“, и како таков се слави од БПЦ (види православен календар на Бугарската Православна Црква). По укинувањето на Преславската Патријаршија, Охридската Патријаршија својата јурисдикција ја распространила врз сите освоени територии на средновековната македонска држава, Малта и се до Сицилија.

По пропаста на средновековната македонска држава, Василиј Втори Македонецот, ја инкорпорира Македонија во Византиската Империја, ги руши световните и духовните обележја на средновековната македонска држава за народот да не се сеќава на славните времиња и затоа Македонија ја нарекува тема Бугарија, заедно со Србија, Албанија, Црна Гора, Панонија до Срем. Охридската Патријаршија не ја уништува, туку и го намалува ранкот на автокефална Охридска Архиепископија и дијацезата и ја намалува само на териториите од византиската тема Бугарија. Така, Охридска Архиепископија станува главна црковна организација на „цела тема Бугарија“, односно на Македонија, Албанија, Црна Гора и Србија. Од тогаш, Охридскиот Архиепископ се титулирал како Архиепископ на цела византиска тема Бугарија, со епархии во Македонија, Албанија, Црна Гора и Србија.

За жал, бугарските историчари многу добро се запознати дека Охридска Архиепископија е со дијацеза на „цела тема Бугарија“, а не на држава Бугарија, бидејки во Византија постоеше само една Бугарија, а тоа е темата Бугарија - военоадминистративна област. За да се докаже „бугарски“ карактер на Охридската Архиепископија, бугарската историографија лажно тврди дека последен Бугарски Патријарх е гг. Дамјан, кој во 971 година отишол во Охрид и таму ја продолжил традицијата на Бугарската Црква т.е. ја пренел Бугарската Црква во Охрид. Но, тоа е доста контраверзно. Бугарскиот Патријарх гг. Дамјан никогаш не стапнал во Македонија и не дошол во Охрид, останал целиот свој живот во Силистра, кај своите турко-бугари и таму починал. Гробот на Патријархот гг. Дамјан во 1994 година е откриен на Силистра (североисточна Бугарија, 1000km оддалечен од Охрид) од страна на доц. др. Стефка Ангелова, дипл. археолог (Standard News, Sofia, ден 21.08.2001, наслов: „Археолози отвориха гроба на патриарх Дамян“, интервју со археолог доц. др. Стефка Ангелова[2]). Посмешен е фактот, што и покрај ваквиот најуверлив доказ дека гг. Дамјан никогаш не стапнал во Македонија, бугарската историографија упорно пропагира дека баш тој ја основал Охридската Патријаршија, секако како Бугарска Црква. Не само тоа, туку според сите историски документи гг. Дамјан не бил последен Бугарски Патријарх од Силистра; после него го имаат туркобугарите за Бугарски Патријарх гг. Глигориј (Църковен Вестник, Издание на Българската Праvославна Църква, Година 103, брой 9 и 10, София, 1-30 май 2003, наслов: “Българските патриарси през Средновековието” Александра КАРАМИХАЛЕВА), кој паралелно постои за време на Македонскиот Патријарх Герман од 998 г. (Standard News, Sofia, 03.09.2001, наслов: „В църквата има списък на епископствата“). Не е можно една држава да има два Патријарси и две посебни национални Цркви, па, поради ова, бугарската историографија е контрадикторна сама на себе. Бугарскиот Патријарх гг. Глигориј е упокоен како „Митрополит на Бугарија“, а неговата Бугарска Црква е ставена под јурисдикција на Охридската Патријаршија, за време на владеењето на Цар Самоил (види православен календар на Бугарската Православна Црква). Штом средновековната македонска држава ја снижила Бугарската Патријаршија на ниво на Митрополија Бугарска, сосема логично е дека државата на Самоил не се викала Бугарија, бидејки Бугарија била само негова провинција.