Joseph Luns
Van Wikipedia
Joseph Antoine Marie Hubert Luns (Rotterdam, 28 augustus 1911 - Brussel, 17 juli 2002) was een Nederlands diplomaat, politicus en secretaris-generaal van de NAVO.
Inhoud |
[bewerk] Vooroorlogse tijd
Joseph Luns werd geboren in Rotterdam, als zoon van een hoogleraar kunstgeschiedenis in een Rooms-katholiek gezin. Hij ging in Amsterdam op het Ignatius College, in 's-Hertogenbosch aan de Rijks HBS en in Brussel op school. Op 20-jarige leeftijd diende hij een jaar als matroos bij de Koninklijke Marine, waarna hij rechten studeerde in Amsterdam en Leiden. In Amsterdam was hij lid van het Amsterdamsch Studenten Corps, waar hij ook een bestuursfunctie van de Koninklijke Studenten Schietvereeniging Amsterdam bekleedde. Van 1933 tot 1936 was Luns nominaal lid van de opkomende N.S.B., welke toen nog niet openlijk antisemitisch was, maar wel reeds door het Nederlands episcopaat verboden verklaard was voor katholieke gelovigen. In 1937 promoveerde hij in de rechtsgeleerdheid aan de universiteiten van Amsterdam en Leiden. Vervolgens studeerde hij aan de London School of Economics en de Universiteit van Berlijn. In 1938 begon hij op het ministerie van Buitenlandse Zaken als ambtenaar. Op 10 januari 1939 trouwde hij met Elisabeth Cornelia Baronesse van Heemstra (roepnaam Lia). Uit het huwelijk werden een zoon (Huib) en een dochter (Corrie) geboren.
[bewerk] Tweede Wereldoorlog en daarna
Gedurende de Tweede Wereldoorlog werkte hij voor de Nederlandse regering in Londense ballingschap en voor de geallieerde diplomatie in onder meer Zwitserland, Portugal en het Verenigd Koninkrijk. Van 1949 tot 1952 vertegenwoordigde hij Nederland bij de Verenigde Naties in New York. Luns werd vier keer voor de Katholieke Volkspartij (KVP) in het parlement gekozen. Als minister zonder portefeuille trad hij in 1952 voor de KVP aan op het ministerie van Buitenlandse Zaken. In het derde kabinet Drees werd hij zelf minister van Buitenlandse zaken en bleef dat tot 1971, waarmee hij de langstzittende minister was. In 1957 tekende hij namens Nederland het Verdrag van Rome.
Aan het eind van de jaren vijftig bleef hij vasthouden aan het Nederlandse bezit van Nieuw-Guinea, en beweerde dat de Verenigde Staten hadden toegezegd dat ze Nederland zouden steunen indien Indonesië het gebied zou binnenvallen. Maar een bezoek van de Amerikaanse minister van justitie Robert Kennedy als vertegenwoordiger van zijn broer de president, hielp de Nederlandse regering uit de droom. In 1962 moest Nederland Nieuw-Guinea afstaan.
[bewerk] Kritiek
Een van de weinige Nederlanders die Luns destijds bekritiseerden om zijn opstelling was de journalist Willem Oltmans. De rancuneuze Luns dwarsboomde vervolgens jarenlang de journalistieke carrière van Oltmans. Later, in de tweede helft van de jaren zestig kreeg Luns meer kritiek in eigen land, vooral uit progressieve kring, onder meer vanwege zijn steun aan de Amerikaanse interventie in Vietnam en zijn openlijke sympathie voor de omstreden en autoritaire Portugese president António de Oliveira Salazar.
Bij het grote publiek bleef Luns wel uiterst populair. Dat kan vooral worden verklaard door zijn humoristische televisieoptredens en zijn uitgesproken opvattingen, bijvoorbeeld over de kritiek van progressief-linkse actiegroepen en intellectuelen. Hij noemde ze met enig dédain linkse elementen. Als deze elementen zeiden "Wij zijn tegen de oorlog" dan reageerde hij enthousiast: "We zijn het eens!"
[bewerk] NAVO
Van 1971 tot 1984 was Luns secretaris-generaal van de NAVO, daarmee alweer een record vestigend. In mei 1984 werd hij opgevolgd door Lord Carrington. De benoeming van Luns was omstreden, aangezien een aantal Afrikaanse landen bezwaar tegen hem hadden vanwege zijn steun aan Salazars Portugal in zijn koloniale politiek in Angola en Mozambique. De Verenigde Staten steunden hem echter vanwege zijn lange staat van dienst, zijn uitgesproken Atlanticisme, anti-communisme en zijn loyaliteit aan de Verenigde Staten.
[bewerk] NSB
In 1979 werd door historicus Loe de Jong bekend gemaakt dat Luns van 1933 tot 1936 ingeschreven lid was geweest van de NSB. Omdat Luns bang was dat hij zou moeten aftreden als secretaris-generaal van de NAVO, dwong hij zijn broer Huib te verklaren dat die hem zonder zijn medeweten bij de NSB had aangemeld. Deze toedracht werd pas in 2000 door de weduwe van Huib onthuld.
Luns heeft in het buitenland meer erkenning genoten dan in eigen land. Na zijn pensionering bleef hij wonen in Brussel en weigerde hij terug te keren naar Nederland. Luns overleed in 2002 op 90-jarige leeftijd.
[bewerk] Trivia
- Luns ondersteunde begin jaren '70 te Utrecht de omstreden pater Winand Kotte A.A. en bezocht diens Missen volgens de Tridentijnse ritus. Luns werd vanwege zijn steun aan het traditionalistische roomsgezinde kamp onder meer door kardinaal Alfrink zelf bekritiseerd.[1]
[bewerk] Citaten
Voor zijn memoires (die hij nooit heeft geschreven) had hij de volgende titel bedacht: 'Grote mannen die mij hebben gekend'.
[bewerk] Externe link
[bewerk] Referenties
- ↑ Pater Winand Kotte overleden; Profiel H.J.A.M. Luns "Toen pater Kotte in de Utrechtse Willibrorduskerk een mis opdroeg volgens de traditionele Latijnse rite, bevond zich onder de kerkgangers opeens de rijzige gestalte van Joseph Luns. Aan wie het maar wilde weten, vertelde hij na afloop dat hij achter de 'traditionele kerk van Rome' stond."
| Voorganger: - |
Minister Zonder Portefeuille (Buitenlandse Zaken) 1952-1956 |
Opvolger: - |
| Voorganger: J.W. Beyen |
Minister van Buitenlandse Zaken 1956-1971 |
Opvolger: W.K.N. Schmelzer |
| Voorganger: M. Brosio |
Secretaris-generaal van de NAVO 1971-1985 |
Opvolger: P.A.R. Carrington |
 |
Wikiquote heeft een collectie citaten gerelateerd aan Joseph Luns. |
