Mozambique

Van Wikipedia

Republica de Moçambique

(Details)

Basisgegevens

Officiële landstaal: Portugees

Hoofdstad: Maputo

Regeringsvorm: Republiek

Religie: Christendom 20%-30%, Islam 15%-20%

Oppervlakte: 801.590 km² ^[a] (2,2% water)

Inwoners: 16.099.246 (1997^[b]), 19.420.036 (2005^[c]) (24,2 / km² (2005))

Overige

Volkslied: Pátria Amada

Munteenheid: metical (MZM)

UTC: +2

Nationale feestdag: 25 juni

Web | Code | Tel. .mz | MZB | 258

Mozambique (in het Portugees: Moçambique) is een land in het zuidoosten van Afrika. Het grenst aan Tanzania, Malawi, Zambia, Zimbabwe, Zuid-Afrika, Swaziland en de Indische Oceaan. De kust is 2655 km lang. Dwars door het land stroomt de Zambezirivier vanuit het buurland Zambia naar de oceaan. Mozambique is bijna 20 keer zo groot als Nederland.

[bewerk] Geschiedenis

[bewerk] Kolonisatie

In 1498 ontdekte Vasco da Gama Mozambique op zijn weg naar India. In 1505 kwamen de eerste militaire posten in Sofala. De Portugese raakten snel geïnteresseerd in goud en ivoor uit het binnenland van Mozambique. Al snel kwamen er kleine handelsposten met een militair garnizoen in Sena, Tete en Quelimane.

[bewerk] De dekolonisatie

De dekolonisatie verliep gewelddadig omdat de Mozambikanen het slecht hadden onder het koloniale systeem en ze zagen hoe de Portugezen hun rijkdommen stalen en hun uitbuitten. De Mozambikanen zagen dat de vruchtbaarste grond van de blanke boeren was en dat zij de kleine stukken moesten gebruiken om in leven te blijven terwijl deze grond ook nog vaak in een slechte staat verkeerde. Er werden verzetsgroepen gevormd. Het bevrijdingsfront Frelimo voerde een 10-jarige oorlog tegen de Portugezen. Na de Anjerrevolutie verlieten de Portugezen het land vrijwel van de ene op de andere dag in 1975. De onafhankelijke Republiek Mozambique werd uitgeroepen op 25 juni 1975.

[bewerk] Frelimo

De marxistisch georiënteerde Frelimo richtte zich op de DDR en de Sovjet-Unie voor economische en ideologische steun. Binnenlands probeerde men Mozambique te veranderen in een volksrepubliek. Al spoedig werd Frelimo zelf geconfronteerd met een verzetsbeweging: Renamo. Deze werd gesteund door Rhodesië, Zuid-Afrika, en, indirect, door de Verenigde Staten. Renamo brandde velden plat en viel bevoorradingstrucks aan. De droogte van 1983 had daarnaast een verwoestende uitwerking. Tegen het eind van de jaren 80 was Maputo veranderd in één grote smerige ruïne, terwijl Gorbatsjov Frelimo lieten weten dat hij het regime niet langer zou steunen. Niettemin was hij wel van mening dat de Sovjet-Unie recht op een soort betaling had, dus namen de Russen bij hun vertrek het weinige vee dat de burgeroorlog had overleefd mee naar Rusland.

[bewerk] Een nieuw begin

Frelimo, dat nu alleen stond, had geen keus dan in te binden. In 1990 verwierp de beweging haar marxistische ideologie, waarop Zuid-Afrika zijn steun aan Renamo introk. Beide zijden sloten na jarenlange bemiddeling door de Rooms-Katholieke orde Sant-Egidio in 1992 een vredesakkoord, en in 1994 vonden nieuwe verkiezingen plaats.

Joaquim Chissano trad naar voren als nieuwe president. Hij heeft echter een zware taak: het land wordt geteisterd door droogte, cyclonen, en miljoenen landmijnen die nog altijd in het gebied aanwezig zijn.

[bewerk] Bestuurlijke indeling

[bewerk] Provincies

Het land is verdeeld in 11 provincies:

Cabo Delgado, Gaza, Inhambane, Manica, Maputo (provincie), Maputo (stad), Nampula, Niassa, Sofala, Tete, Zambezia

Zie het hoofdartikel Provincies van Mozambique

[bewerk] Hoofdstad en grootste steden

[bewerk] Hoofdstad

Maputo is de hoofdstad van Mozambique. Er wonen ongeveer 1 miljoen mensen. Deze stad heette in de tijd dat Mozambique nog bij Portugal hoorde Lorenzo Marques. Ooit was het een mondaine en belangrijke havenstad. Tijdens de 18 jaar durende burgeroorlog is de stad in verval geraakt. Sommige van de historische gebouwen zoals het Polana gebouw en het station tonen nog het beeld van de tijd van voor de oorlog.

Sinds de gekozen regering aan de macht is, wordt er met de steun van Westerse landen flink aan wederopbouw gewerkt. Men houdt de straten weer schoon, er is een georganiseerde vuilnisophaaldienst, er zijn grote plannen in verband met de vergroting van productie en export van citrusvruchten, de haven van Maputo is weer ingericht op het ontvangen van grote schepen, er zijn vanuit het Westen verschillende organisaties die mensen opleiden tot leidinggevende managers, kortom de klim terug is goed begonnen.

De voortreffelijke keuken van de restaurants in Maputo is beroemd. Dagelijks worden er met kleine dhows (= een soort schip) verse vis, kreeft, krab en andere schaaldieren aan de wal gebracht. De koks van Maputo weten de meest zalige gerechten te bereiden. Doorgaans gebruikt men veel kruiden en knoflook, serveert men uiteenlopende mooie Zuid-Afrikaanse wijnen of een goed glas bier. Het eten in Mozambique is doorgaans echt lekker en niet duur. 's Avonds zijn er een aantal gelegenheden waar gezelligheid heerst. Er is een centrum met de naam Feira Popular. In dit ommuurde centrum vindt u een aantal restaurants, bars, discotheken en enige terrasjes. Elders in de stad zijn er discotheken (vaak met een show) die moeten doorgaan voor een nachtclub.

[bewerk] Xai-Xai

Deze plaats Xai-Xai (uitgesproken als: Sjai-sjai) ligt aan de noordoever van de Limpopo-rivier.

De bezienswaardigheden in de omgeving zijn het zoutwatermeer Wenela, dat in verbinding staat met de zee via een onderwatertunnel. Xai-Xai staat ook bekend om het 'big game' vissen en de vele duik- en snorkelmogelijkheden bij de verschillende riffen die binnen 6 kilometer van de kust liggen. In Xai-Xai zijn veel overstromingen.

[bewerk] Inhambane

De oude koloniale stad Inhambane is een bezoek waard. De Portugezen hadden hier vanaf 1534 een permanente handelspost. Dit maakt Inhambane een van de oudste steden van Zuidelijk Afrika. In het stadje is een kathedraal te bezichtigen die door de Portugezen aan het einde van de 18e eeuw is gebouwd. Maar de voornaamste attractie is ook hier weer de prachtige kustlijn, de stranden en de natuur van het achterland.

[bewerk] Beira

Beira is de tweede grootste stad van Mozambique. Er zijn in 2003 ongeveer 400.000 inwoners en het is de grootste havenstad. Er wordt veel aan garnalenvisvangst gedaan en er zijn talloze suikerplantages. Pogingen om het toerisme te promoten zijn volop begonnen. Het Gorongosa nationale park, dat veel geleden heeft onder de burgeroorlog, wordt stilaan klaar gemaakt om opnieuw bezocht te kunnen worden. Belangrijkste bevolkingsgroepen zijn Senas, Barues en Gorongosis.

Mozambique ligt geografisch tussen 10' 30" en 27' ZB en tussen 30' 30" - 41' OL

[bewerk] Buurlanden

De buurlanden van Mozambique zijn:

Madagaskar is een eiland aan de andere kant van de ‘Straat Mozambique’, dit is de waterweg tussen Mozambique en Madagaskar.

[bewerk] Vlag

De ster is het teken van de vrijheidsbeweging Frelimo. Het rood en het geweer (een Kalasjnikov AK-47) staan voor hun vrijheidsstrijd. Het opengeslagen boek voor hun idealen: samenwerken op het land en goed onderwijs. Groen staat voor het vruchtbare land, zwart voor Afrika en geel voor goud, koper en andere bodemschatten.
Zie het hoofdartikel: Vlag van Mozambique

[bewerk] Fysisch leefmilieu

[bewerk] Reliëf

44% van het land bestaat uit laagland (lager dan 200 m). Het laagland bestaat in Cabo Delgado en Nampula uit niet meer dan een kustvlakte van ca. 60 km breed maar strekt zich rond de delta van de Zambezi uit tot diep in het binnenland.
De 2655 km lange kust wordt in het noorden gekenmerkt door kliffen en rond de Zambezi-delta (8000km²) door uitgestrekte mangrovemoerassen. In het zuiden zijn de riviermondingen zeldzamer ook hier is eer een afwisseling van ondiepten en mangrovemoerassen met een aantal naar het noorden geopende baairen. Ten zuiden van Pnta Da Barra kenmerkt zich de kust door duinen en lagunes. Het laagland gaat in het binnenland van Noord – en Midden-Mozambique langzaam over in een zacht glooiend plateau dat langzaam oploopt van 200 to 1000 m.
43% van het land bestaat uit een plateau (200-1000 m). Vooral in het noorden komen veel "inselberge", bergen die helemaal afgezonderd liggen van de andere. Op het plateau liggen enkele markante bergruggen zoals het Gorongosa-gebergte ten zuiden van de Zambezi. Tenslotte is er nog het Malkonde gebergte in het uiterste noordoosten. In het Zuiden is het Lembobo-gebergte tot 1000 m hoog.
13% van het land bestaat uit bergland (1000-1500 m)

[bewerk] Klimaat

Het laagland en de plateaus hebben een savanneklimaat met een droge periode in de winter. De Indische oceaan verhoogt de luchtvochtigheid in de kuststreken. Desondanks zijn deze kuststreken in het noorden toch droger dan het binnenland, omdat het binnenland ook neerslag uit stijgingsregens ontvangt. In het zuiden is de kuststrook wel vochtiger dan het binnenland.

Naar het zuiden toe wordt de invloed van de seizoenen steeds sterker: in Maputo ligt de gemiddelde temperatuur in juli, de koudste maand, nog net boven de 18 graden Celsius, in het noorden boven de 22 graden Celsius.

Ook in het bergland zijn de gemiddelde temperaturen lager; de hoogste delen hebben een gematigd klimaat. Het zuidelijk binnenland heeft een steppeklimaat. De neerslag neemt af van de kust richting zuiden. In Beira valt 1429 mm per jaar, in Maputo 768 mm per jaar

Om kort samen te vatten heeft Mozambique een tropisch tot subtropisch klimaat met een regenseizoen van oktober tot maart. De beste periode om naar Mozambique op reis te gaan is mei tot oktober.

[bewerk] Vegetatie

Direct langs de kust en in de riviermondingen: Mangrovewoud
Langs de Zambezi en enkele andere rivieren en rond Maputo: Tropisch regenwoud of tropisch bos.
Op de plateaus in het noorden en midden heb je vooral bossavanne.
In de kustvlakte en een aantal rivierdalen in het noorden, in een deel van de Zambezi-vallei en in het zuidelijk binnenland heb je vooral droge savanne(acacia’s), in het zuidelijk binnenland overgaand in steppeachtige vegetatie.
In het bergland: bergwouden en grassteppen.

[bewerk] Politiek

Mozambique heeft een meerpartijenstelsel. Men ijvert voor de bescherming van de fundamentele rechten van de mens en voor de invoering van een vrije markteconomie. Er zijn parlementaire en presidentiële verkiezingen elke 5 jaar. Het Frelimo is aan de macht. Het Frelimo voerde oorspronkelijk een marxistisch-leninistisch beleid maar nu niet meer. De leider van het Frelimo en huidige President is Armando Emílio Guebuza . De Premier is Luísa Dias Diogo.

[bewerk] Mensenrechten

De mensenrechtensituatie is verbeterd sinds het einde van de burgeroorlog. Het parlement functioneert beter. Er is een redelijke mediavrijheid. De vrijheid van godsdienst en van organisatie wordt gerespecteerd. Toch is de mensenrechtensituatie niet op alle punten verbeterd want geweld tegen vrouwen komt vaak voor en het justitiële systeem werkt zeer gebrekkig. Ook zijn de omstandigheden in de gevangenissen slecht.

[bewerk] Sociale situatie

De gezondheidssituatie is zorgelijk. Er sterven jaarlijks veel kinderen en moeders, resp. 130 en 15 op 1000. 12 van de 18 miljoen inwoners leeft onder de armoedegrens. Er is te weinig infrastructuur in de gezondheidssector. De levensverwachting in Mozambique is slechts 46 jaar. Het aids probleem draagt hier ook aan bij. Er is maar beperkte toegang tot medische voorzieningen, en zelfs als die er al is, zijn de medicijnen vaak te duur. Ook zijn de water- en sanitatievoorzieningen vaak gebrekkig. Ook het onderwijs is zeer gebrekkig doordat de leraren vaak laag opgeleid zijn en er gebrek is aan infrastructuur en materiaal. De overheid ziet het onderwijs als een kernsector voor de verdere ontwikkeling van het land.

[bewerk] Economie

De economie in Mozambique groeit spectaculair. Het inkomen is nog wel het laagste inkomen ter wereld maar daar is al verbetering in aan het komen. De inflatie is de laatste jaren teruggedrongen. Mozambique bezit over een voorraad natuurlijke hulpbronnen. De landbouw is verreweg de belangrijkste bron van inkomsten en werkgelegenheid. Circa 80% van de bevolking leeft van de landbouw. Een probleem is de infrastructuur en het ontbreken van belastingen, door het ontbreken daarvan zijn er minder overheidsinkomsten, en kan er dus minder aan het land verbeterd worden. Aandachtspunten binnen het gevoerde beleid zijn o.a. juridische hervormingen, civil service reform, privatiseringsbeleid en belastinghervorming/inning, maar de belangrijkste is toch wel de armoedereductie.

[bewerk] Milieubeleid

De milieusituatie is in vergelijking met veel andere Afrikaanse landen redelijk. Mozambique is uitgestrekt en dunbevolkt. Toch is er in bepaalde gebieden wel overbelasting van het milieu. In de steden veroorzaakt de slechte infrastructuur en de groeiende bevolking problemen met afvalverwerking, water en sanitatie. De milieupolitiek is in Mozambique nog niet erg op gang gekomen.

[bewerk] Zie ook

[bewerk] Externe links

Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden in de categorie Mozambique van Wikimedia Commons.

Landen in Afrika

Overige gebieden: Mayotte | Réunion | Sint Helena | Westelijke Sahara

{{{afb_links}}}	Gemenebest van Naties (voorheen: Britse Gemenebest)	{{{afb_rechts}}}	{{{afb_groot}}}
Antigua en Barbuda · Australië · Bahama's · Bangladesh · Barbados · Belize · Botswana · Brunei · Canada · Cyprus · Dominica · Fiji · Gambia · Ghana · Grenada · Guyana · India · Jamaica · Kameroen · Kenia · Kiribati · Lesotho · Malawi · Maldiven · Maleisië · Malta · Mauritius · Mozambique · Namibië · Nauru · Nieuw-Zeeland · Nigeria · Oeganda · Pakistan · Papoea-Nieuw-Guinea · Saint Kitts en Nevis · Saint Lucia · Saint Vincent en de Grenadines · Salomonseilanden · Samoa · Seychellen · Sierra Leone · Singapore · Sri Lanka · Swaziland · Tanzania · Tonga · Trinidad en Tobago · Tuvalu · Vanuatu · Verenigd Koninkrijk · Zambia · Zuid-Afrika			{{{afb_groot}}}

[bewerk] Bronnen en referenties

Bronnen en referenties:

a. ↑ Verenigde Naties 2004

b. ↑ Laatste census 1 augustus 1997 (via V.N.)

c. ↑ Officiële schatting van de V.N. 1 juli 2005

10°-27° ZB, 30°-41° O

Categorieën: Mozambique | Land | Brits Gemenebest